شی جین پینگ رئیس جمهوری چین دوشنبه ۳۱ فروردین وارد پاکستان شد و قرارداد سرمایه‌گذاری ۴۶ میلیارد دلاری با این کشور امضا کرد.
گزارش‌ها حاکی است که قراردادها در زمینه‌های احداث جاده، خطوط آهن، احداث نیروگاه‌ها و ترمینال گاز مایع و خط لوله گازی با پاکستان است.
در این میان وال استریت جورنال هفته گذشته گزارش داده بود که چین دو میلیارد دلار در احداث خط لوله گازی صلح در پاکستان سرمایه‌گذاری خواهد کرد؛ موضوعی که خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، نیز ۳۱ فروردین گزارش داد که ۸۵ درصد هزینه خط لوله گازی صلح در خاک پاکستان از طرف چین در قالب سرمایه‌گذاری تامین خواهد شد و احتمالا شرکت ملی نفت چین احداث این پروژه را بر عهده بگیرد.
خط لوله صلح برای انتقال گاز ایران به پاکستان در نظر گرفته شده است.
اما آنگونه که روزنامه «پاکستان تودیز» و پایگاه اطلاع‌رسانی «پاکستان تریبون» روز سه‌شنبه گزارش داده است، این خط لوله ۷۰۰ کیلومتری ربطی به گاز ایران ندارد و برای تحویل گاز مایع از قطر در نظر گرفته شده است.
قطر اخیرا قراردادی برای صادرات ۳ میلیون تن گاز مایع به مدت ۱۵ سال با پاکستان امضا کرد. ماه گذشته قطر اولین محموله گاز مایع را به بندر کراچی پاکستان تحویل داد.
آنگونه که رسانه‌های پاکستان گزارش داده‌اند، قرار است چین یک ترمینال تبدیل گاز مایع به گاز طبیعی را در بندر گوادر پاکستان احداث کند و سپس خط لوله گوادر-نوابشاه به طول ۷۰۰ کیلومتر را برای ترانزیت این گاز احداث نماید.
بندر گوادر در ۵۰ کیلومتری مرزهای ایران با پاکستان است و قبلا چنین گمان می‌رفت که هدف از احداث این خط لوله، انتقال گاز ایران به نیروگاه‌های برقی شهر نوابشاه پاکستان هست.
در همین زمینه امیر حسین زمانی‌نیا چهارشنبه دوم اردیبهشت ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت که ایران انتظار دارد با توجه به هزینه‌های زیادی که برای احداث خط لوله تا مرزهای پاکستان انجام داده، این کشور به تعهدات خود برای خرید گاز ایران پایبند بماند. وی گفت که ایران به‌خاطر دیرکرد پاکستان برای احداث خط لوله در خاک خود نه خواهان جریمه این کشور است و نه خواهان لغو قرارداد است.
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، ایران و پاکستان قرارداد گازی امضا کردند که بر اساس آن پاکستان بایستی از اول سال جاری میلادی روزانه ۲۲ میلیون متر مکعب گاز از ایران دریافت می‌کرد، اما هنوز پاکستان به‌خاطر مشکلات مالی حتی مبادرت به احداث خط لوله در خاک خود نکرده است.
بر اساس گزارش رسانه‌های ایرانی، پاکستان می‌بایست به ازای هر ماه تاخیر، ۲۰۰ میلیون دلار جریمه به ایران پرداخت می‌کرد؛ بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت بهمن ماه سال گذشته اعلام کرد که طرف پاکستانی مشکلات مالی دارد و از ایران خواسته که آنها را جریمه نکند و مذاکرات درباره این موضوع ادامه دارد.
قسمت اعظم سرمایه‌گذاری ۴۶ میلیارد دلاری چین در پاکستان که در طی ۱۵ سال اجرا خواهد شد، مربوط به حوزه انرژی است. در این میان، ۳۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار صرف پروژه‌های انرژی، از جمله احداث نیروگاه‌های برقی به ظرفیت تولید ۱۰ هزار و ۴۰۰ مگاوات تا سال ۲۰۱۸ و ۶۶۰۰ مگاوات بعد از این سال خواهد بود که البته این نیروگاه‌ها بادی، آبی، خورشیدی خواهد بود و تعدادی نیز با سوخت زغال سنگ کار خواهد کرد.
ایران در سال گذشته خورشیدی اعلام کرد که تولید گاز خود را روزانه ۱۰۰ میلیون متر مکعب افزایش داده و به رقم ۶۶۰ میلیون متر مکعب در روز رسانده است. برای سال جاری نیز به همان میزان سال گذشته افزایش تولید گاز پیش‌بینی شده است و تا چهار سال آینده قرار است که تولید گاز از پارس جنوبی را دو برابر افزایش داده و به ۸۰۰ میلیون متر مکعب در روز برساند.
ایران امیدوار است که تا این زمان قراردادها و تفاهمنامه‌هایی که با پاکستان، عمان (۳۰ میلیون متر مکعب در روز) و عراق (۵۰ میلیون متر مکعب در روز) در زمینه صادرات گاز امضا کرده، عملیاتی کند.
انتظار می‌رود تمکیل خط لوله صلح در خاک پاکستان دو سال طول بکشد.
اما آنچه که در قراردادهای سرمایه‌گذاری ۴۶ میلیاردی پاکستان و چین جلب توجه می‌کند، احداث جاده و خط آهن از بندر گوادر در نزدیکی مرزهای ایران تا شهرستان کاشغر در شمالغرب چین است.
این خطوط آهن و جاده به طول بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر، چین را مستقیما به آب‌های اقیانوس هند متصل خواهد کرد.
در میان پروژه‌هایی که قرار است با سرمایه چینی توسعه یابد، بندر گوادر پاکستان از اهمیت بسزایی برای ایران برخوردار است، چرا که اولا ایران طی سال‌های گذشته تلاش کرده بود که بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی خود در نزدیکی مرزهای پاکستان را توسعه دهد و به یک کریدور حمل و نقل جهانی تبدیل کند. اکنون چین برای توسعه بندر گوادر رقیب چابهار، می‌خواهد ۶۶۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کند و بعلاوه این بندر را هم با خطوط مواصلاتی به کراچی بزرگترین بندر تجاری پاکستان متصل کند و هم با گذشتن از چندین مسیر در داخل پاکستان به شمالغرب چین وصل کند.
سرمایه لازم برای این خطوط جاده و ریلی روی هم رفته ۹ و نیم میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.
این در حالی است که هنوز ایران مشکل فاینانس و سرمایه بندر چابهار را نتوانسته است حل کند.
پاییز سال گذشته، محمد سعید نژاد مدیرعامل سازمان بنادر از پیشرفت ۵۳ درصدی عملیات طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار خبر داده بود. پیمانکار این پروژه قرارگاه خاتم‌الأنبیاء است و آنگونه که سعیدنژاد گفته است، برای توسعه فاز اول این بندر ۳۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری لازم است که بخشی از آن از طریق صندوق توسعه ملی و بخش دیگر از طریق تفاهم با چین برای فاینانس مالی پروژه تامین خواهد شد.
