جان کری وزیر امور خارجه آمریکا چهارشنبه هشتم دی در سخنرانی تشریح چشم‌انداز صلح اسرائیلی- فلسطینی، به انتقادهای تندی که نخست وزیر و دولتمردان اسرائیلی از رای ممتنع آمریکا به قطعنامه اخیر شورای امنیت در محکومیت شهرک‌سازی‌های اسرائیلی بیان کرده بودند، پاسخ داد.
آقای کری در یک سخنرانی که به طرزی غیرمعمول برای او طولانی بود و یک ساعت و نیم ادامه داشت، تاکید کرد که با توجه به رکود چند ساله گفت‌وگوهای صلح اسرائیلی- فلسطینی، قطعنامه ۲۳۳۴ شورای امنیت آخرین تلاش برای حفظ راهکار سیاسی دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین بوده است.
دولت بنیامین نتانیاهو دولت آمریکا به ریاست جمهوری باراک اوباما را متهم کرده که با دخالت فعالانه در تهیه قطعنامه‌ای که روز جمعه سوم دی در شورای امنیت به تصویب رسید، از «پشت به اسرائیل خنجر زده است».
مقام‌های ارشد اسرائیلی گفته‌اند، «اسناد روشن دخالت دولت اوباما را در تهیه قطعنامه ضد اسرائیلی در اختیار دارند و آن را به دولت دونالد ترامپ می‌دهند».
قطعنامه یاد شده «توقف» شهرک‌سازی‌های اسرائیلی در اراضی فلسطینی و لزوم پایان نهادن بر خشونت دو جانبه را مطرح کرده بود.
رای ممتنع آمریکا به این قطعنامه، و ۱۴ رای موافق بقیه اعضا این قطعنامه را به‌تصویب رساند.
جان کری در سخنرانی چهارشنبه در میان شماری از دیپلمات‌های آمریکایی در وزارت امور خارجه در واشینگتن، با پاسخ به انتقادهای تند مطرح شده از سوی اسرائیل، گفت اسرائیل باید انتخاب کند که می‌خواهد یک کشور یهودی باشد یا کشوری که دموکراتیک است.
به گفته وزیر امور خارجه آمریکا، ادامه اشغال کرانه باختری و گسترش خانه‌سازی‌های اسرائیلی در این مناطق، موجب شده که صدها هزار اسرائیلی در سرزمین‌هایی که قرار بود کشور مستقل فلسطین روی آنها برپا شود، زندگی کنند.
آقای کری تاکید کرد که شمار شهرک‌نشین‌های اسرائیلی در کرانه باختری به‌شدت افزایش یافته؛ شهرک‌ها حتی به مرز اردن هم رسیده و فلسطینی‌ها به‌شدت نومید شده‌اند.
به گفته جان کری، شمار یهودیانی که در شهرک‌های غیر قانونی زندگی می‌کنند تقریبا معادل فلسطینیان کرانه باختری شده است.
جان کری گفت راهکار دو کشوری با تهدید جدی روبروست، و افزود، «هر انسانی که در فکر صلح است باید در باره خطر شهرک‌ها هوشیار باشد».
وزیر خارجه آمریکا که به‌زودی این مقام را ترک می‌کند، گفت «اگر بگذاریم که راه‌حل دو کشوری با فروپاشی روبرو شود، دیگر نمی‌توانیم به صورت مناسب از اسرائیل دفاع و مراقبت کنیم؛ این یک حقیقت است و رای داده شده در شورای امنیت به‌خاطر حفظ این راه‌حل بوده است».
جان کری گفت، دستور کار دولت اسرائیل برای ادامه شهرک‌سازی‌ها آینده خود اسرائیل را هم با خطر روبرو کرده است.
آقای کری که با هجمه سنگین تبلیغاتی دولت اسرائیل روبرو شده است، در سخنان خود به اسرائیل یادآوری کرد که «دولت اوباما تنها دولتی بود که همواره در برابر تمامی جامعه جهانی ایستاد تا از اسرائیل حمایت کند» و تنها در مورد قطعنامه اخیر بود که از حق وتو استفاده نکرد و رای ممتنع داد.
جان کری توضیح داد که چرا دولت آمریکا بر این باور است که قطعنامه اخیر با ارزش‌های آمریکایی که حمایت از اسرائیل و ایستادگی قاطعانه در کنار اسرائیل نیز در صدر این ارزش‌ها است، مطابقت دارد.
وزیر خارجه آمریکا گفت سیاست‌های کشورش دهها سال از سوی همه دولت‌های آمریکا از هر دو حزب رعایت شده و هیچ دولتی در آمریکا شهرک‌سازی‌ها را قبول نکرده است.
آقای کری خواهان آن شد که همه قطعنامه‌های شورای امنیت، از قطعنامه ۱۸۱ تا ۲۴۲ که دهها سال پیش تصویب شده تا قطعنامه ۲۳۳۴ که پنج روز قبل تصویب شد، رعایت شود و مرزهای آتی اسرائیل و فلسطینیان در توافق نهایی میان طرفین بر اساس مرزهای قبل از جنگ سال ۱۹۶۷ باشد.
اما بنیامین نتانیاهو علنا گفته است، قطعنامه اخیر را اجرا نخواهد کرد.
ارزیابی می‌شود که نتانیاهو و دولت او به سخنرانی روز چهارشنبه آقای کری واکنش تند دیگری نشان دهد.
دلگرمی ترامپ به اسرائیل: وقتی من بیایم اوضاع عوض می‌شود
بنیامین نتانیاهو در تمامی دوران نخست وزیری خود مناسبات بسیار متشنجی با باراک اوباما و دولت اوداشت.
عمده اختلافات دولت اسرائیل با دولت اوباما بر سر نحوه مذاکرات اتمی با ایران بود، اما آمریکا به تازگی با دادن ۳۸ میلیارد دلار هدیه بلاعوض نظامی به ارتش اسرائیل، تا حدی بر این بحران غلبه کرده بود.
آقای کری در سخنرانی روز چهارشنبه به اسرائیل یادآور شد که دولت اوباما بیشترین کمک‌های تاریخ آمریکا به یک کشور خارجی را به اسرائیل داد و «بالاترین میزان تعهد به امنیت اسرائیل را نشان داد».
اما در آخرین روزهای دولت اوباما بحران میان این دولت با اسرائیل به مرزهای بی‌سابقه‌ای رسیده است.
در این میان، لحظاتی پیش از آغاز سخنرانی کری، دونالد ترامپ رییس جمهوری منتخب آمریکا در توییتر خود از اسرائیل خواست، قوی باشد تا دوران ریاست جمهوری او (اول بهمن) آغاز شود.
دونالد ترامپ رفتار دولت باراک اوباما با اسرائیل را «حقارت‌آمیز» نامید و نوشت، به اسرائیل «بی‌احترامی شده است در حالی که دوست بزرگ آمریکا بوده است».
آقای ترامپ نوشته، فکر می‌کرده که دوران انتقالی (بعد از انتخاب او به ریاست جمهوری تا تحویل گرفتن دولت در اول بهمن) به آرامی سپری شود؛ (اما) اینطور نشده است».
دونالد ترامپ به اسرائیل دلگرمی داد که وقتی او به کاخ سفید برسد، «بسیاری از دستورات تحریک‌آمیز» آقای اوباما را «نادیده» بگیرد.
