جریان محافظه‌کار منتقد مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای نظام٬ در طول این گفت‌وگوها تنها به موضع‌گیری‌های پراکنده بسنده نکرده٬ بلکه همایش‌هایی انتقادی نیز علیه محتوا و روند مذاکرات برگزار کرده است.
این نشست‌ها که با چند برنامه ضدآمریکایی هم همراه شد عبارتند از همایش‌های «دلواپسیم»٬ «آدرس غلط»٬ «خط قرمز»٬ «راه و چاه»٬ «منهای عزت بعلاوه تحریم» و «تجربه تلخ اعتماد».
همایش «دلواپسیم» که جبهه پایداری نقش اصلی را در برگزاری آن ایفا کرد٬ آغازگر سلسله نشست‌هایی بود که برخی از آنها تنها در تهران برگزار نشد و در دیگر شهرهای دیگر ایران همچون اصفهان و شیراز هم تکرار شد.
به عنوان مثال در پیوند با همایش «دلواپسیم» در اردیبهشت ماه سال جاری در تهران٬ نشست «دلاوران دلواپس» نیز در اصفهان برگزار شد.
بیشتر این همایش‌ها را «کمیته صیانت از منافع ایران» ترتیب داد که پس از بازگشت حسن روحانی از نشست سالانه سازمان ملل در نیویورک اعلام موجودیت کرد.
نخستین کنفرانس خبری این کمیته٬ مهرماه سال ۹۲ بعد از اعتراض شماری از نیروهای بسیج و حزب‌الله به گفت‌وگوی تلفنی حسن روحانی و باراک اوباما و حمله به خودروی وی در فرودگاه مهرآباد تهران برگزار شد.
این کمیته در بیانیه‌ای اعلام کرد پس از مذاکره محمدجواد ظریف با جان کری٬ همتای آمریکایی خود و گفت‌وگوی تلفنی روحانی و اوباما که علی خامنه‌ای آن را اقدامی «نابجا» نامید و «برای پیگیری حقوق حقۀ ملت که ممکن است زیر پای دیپلمات‌ها و سستی مسئولین داخلی یا زیاده‌خواهی خارجی‌ها له شود» اعلام موجودیت می‌کند.
اظهارات آبان ماه همان سال رهبر جمهوری اسلامی که همزمان با دور نخست مذاکرات ژنو مطرح شد مبنی بر این که به مذاکرات خوش‌بین نیست٬ اما با ادامه آن مخالفتی ندارد٬ اگر چه در فروردین ماه ۹۲ هم بیان شده بود٬ اما دستاویزی برای مخالفت‌های محافظه‌کاران تندرو با مذاکرات هسته‌ای و برگزاری چندین همایش انتقادی علیه آن شد.
همایش‌های بهاره٬ چهره‌های تقریبا ثابت٬ حرف‌های نه چندان تازه
با این که کمیته «صیانت از منافع ایران» بارها اعلام کرد همایش‌های انتقادی به سیاست خارجی دولت حسن روحانی به همت این کمیته و تشکل‌های دانشجویی و مردمی به صورت خودجوش برگزار می‌شود٬ اما وابستگی‌های سیاسی چهره‌های تقریبا ثابت این همایش‌ها حاکی از برگزاری خودجوش آنها نبود.
نیروهای بسیج و حزب‌الله٬ نمایندگان تندروی مجلس و اعضای جبهه پایداری٬ چهره‌های سیاسی نزدیک به محمدتقی مصباح یزدی و سعید جلیلی از شرکت‌کنندگان و سخنرانان اصلی این همایش‌ها بودند.
از جمله می‌توان به افرادی چون مهدی کوچک‌زاده٬ حمید رسایی٬ علیرضا پناهیان٬ سعید زیباکلام٬ سعید قاسمی٬ روح‌الله قرهی٬ محمود نبویان٬ محمد حسن آصفری٬ اسماعیل کوثری٬ غلامحسین الهام، جواد کریمی قدوسی٬ فاطمه آلیا٬ الیاس نادران٬ احمد علم‌الهدی٬ مهرداد بذرپاش٬ مرتضی آقاتهرانی٬ روح‌الله حسینیان٬ قاسم روانبخش٬ سهیل کریمی٬ وحید یامین‌پور٬ حسن عباسی٬ محمدعلی رامین و حمید روحانی با گرایش‌های سیاسی تند محافظه‌کارانه به عنوان پای ثابت این نشست‌ها اشاره کرد.
عصر روز شنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ نخستین گردهمایی بزرگ منتقدین توافقنامه ژنو به نام «دلواپسیم» در سفارت سابق آمریکا در تهران برگزار شد.
اسماعیل کوثری٬ نماینده محافظه‌کار مجلس و فرمانده پیشین سپاه محمد رسول الله تهران، در انتقاد از توافقنامه ژنو در این همایش گفت به منافع ملی ما خدشه وارد شده و تیم مذاکره‌کننده باید مثل «رزمندگان» از منافع کشور دفاع کند.
علیرضا پناهیان٬ عضو قرارگاه عمار هم یکی از سخنرانان «دلواپس» بود که اظهار کرد «قضاوت همه این است که مذاکرات بی‌ارزش است و دشمن را وقیح می‌کند.»
به گفته وی از آنجا که این مذاکرات به «رفاه» مردم منجر نمی‌شود «قطعا محکوم به شکست است.»
صادق کوشکی٬ فعال حزب‌الله نیز در واکنش به اظهارات حسن روحانی که منتقدان توافقنامه ژنو را «کم‌سواد» نامیده بود گفت «امروز با افتخار عنوان بی‌سوادی را می‌پذیریم تا فردا بی‌شرف نباشیم.»
حسن عباسی٬ رئیس اندیشکده «یقین» هم توافق ژنو را «شتابزده» خواند و گره زدن چرخ زندگی مردم با سانتریفیوژ را اشتباه دانست.
این همایش که بیش از سایر همایش‌های انتقادی به مذاکرات هسته‌ای بازتاب داشت٬ مورد انتقاد غیرمستقیم رئیس جمهوری نیز قرار گرفت و وی در اظهاراتی کنایه‌آمیز گفت که «برخی‌ها از تحریم خوششان می‌آید.»
اما غلامعلی حداد عادل٬ مشاور رهبر جمهوری اسلامی از برگزاری این همایش که دولت یازدهم را «سازشکار» می‌خواند دفاع کرد و گفت ما همه نگران و دلواپس این هستیم که خارجی‌ها سر ما «کلاه» بگذارند و این نگرانی یک چیز بدیهی است.
دهم خرداد ماه نیز دومین همایش «کمیته صیانت از منافع ایران» با عنوان «آدرس غلط» در تالار باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد.
این کمیته با ابراز دلواپسی از گره زدن چرخ زندگی مردم به مذاکرات هسته‌ای اعلام کرد لازم می‌داند با بررسی «آدرس‌های صحیح و غلط در عملکرد مسئولان٬ از تکرار تحمیل شرایط بحرانی توسط کاسبان تسلیم، سوء مدیریت‌ها و برداشت‌های غلط به مردم و رهبری جلوگیری کند.»
کمیته صیانت همچنین به علت اتخاذ تصمیمات و اقداماتی که دامن زدن به نگاه «برون‌زا» برای حل مسائل کشور و ایجاد آسیب در ساختارهای موجود را به همراه داشته، تندیس‌هایی به اعضای دولت روحانی چون بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت٬ ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی٬ محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت معدن و تجارت٬ عباس آخوندی وزیر راه و مسکن و شهرسازی٬ علی جنتی وزیر ارشاد و علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی تقدیم کرد.
سعید زیباکلام٬ از سخنرانان این همایش نیز با انتقاد از گره زدن معیشت مردم به تحریم‌ها گفت «معیشت را باید با رفع سوءمدیریت‌ها، با جلوگیری از غارت‌های آقازاده‌ها و سوگلی‌ها حل کرد.»
تابستانی که بدون همایش نماند
در ادامه نشست‌های انتقادی به مذاکرات هسته‌ای و سیاست خارجی دولت یازدهم٬ ۲۳ تیرماه ۹۳ در تالار اندیشه حوزه هنری همایش دیگری با عنوان «خط قرمز» برگزار شد.
سعید قاسمی٬ از فرماندهان حزب‌الله به عنوان یکی از سخنرانان این همایش٬ با لحنی تند از دیدار جک استراو٬ وزیر خارجه پیشین بریتانیا با خانوادۀ «شهدای هسته‌ای» انتقاد و آن را یکی از «مسخره‌ترین چیزهایی که امسال شنیدیم و دیدیم» دانست.
وی با بیان این که همۀ مفاهیم به «لجن» کشیده شده٬ «خط دلواپسی» را نه دلواپسی از دشمن بلکه دلواپسی از «خواصِ کلافه‌ای» معرفی کرد که «نه در فتنه ۷۸ و نه در ۸۸ و نه بعد از آن نمی‌توانند قصه را هدایت کنند.»
این فرمانده سابق سپاه٬ اصطلاح «بازی برد-برد» را که محمدجواد ظریف وزیر خارجه٬ پیشتر سیاست خارجی را عرصه آن معرفی کرده بود٬ اصطلاح «لجنی» دانست که «به خوردمان می‌دهند تا بچه‌هایمان را گول بزنند» و افزود در بازی مذاکرات هسته‌ای «قطعاً یک طرف برنده است.»
همزمان با این همایش٬ در دانشگاه شیراز هم برنامه مشابهی از سوی بسیج دانشجویی «خواهران» برگزار شد و آنها با ارسال نامه‌ای به حسن روحانی٬ خواستار پاسخگویی شفاف وی درباره ابهامات توافقنامه ژنو شدند.
۳۱ شهریور ماه و در آستانه سالگرد سفر روحانی و هیات همراه به نیویورک که محافظه‌کاران تندرو آن را سالگرد «اقدامات نابجا» می‌نامند هم همایش «راه و چاه» در محل «پاتوق مطبوعات» برگزار شد.
هدف از این همایش٬ «تبیین شرایط نمایندگی در شأن ملت ایران، بایدها و نبایدهای سفر نیویورک و هشدار نسبت به اصرار بر اقدامات نابجا» گزارش شد.
سعید زیباکلام٬ سخنران این همایش گفت باید منتظر «کرنش‌ها و توجیه بیشتر اقدامات آمریکا توسط تیم دیپلماسی ایران باشیم» که باور وی برنامه هسته‌ای ایران در توافقنامه نهایی جامع به «حداقل ظرفیت خود کاهش و نهایتا از بین خواهد رفت.»
محمدحسن آصفری٬ نماینده مجلس هم از در جریان قرار نگذاشتن مجلس درباره محتوای مذاکرات انتقاد و اظهار کرد «هر بار اینها می‌روند و مذاکره می‌کنند، تنها گزارشی که اینها به ما می‌دهند، همان اخباری است که در صدا و سیما ارائه می‌شود. ما گفته‌ایم که یک نفر از مجلس در تیم حاضر شود، اما تا کنون نپذیرفته‌اند.»
حمید رسایی٬ دیگر نماینده محافظه‌کار، هم «اشتباهات» آقای روحانی را با اشتباهات محمود احمدی‌نژاد «قابل مقایسه» ندانست و گفت احمدی‌نژاد در نامه به اوباما «قربان صدقه آمریکا نرفت و نگفت که اوباما باهوش و مودب است.»
کنایه او به سخنان روحانی است که گفته بود در گفت‌وگوی تلفنی با همتای آمریکایی خود٬ وی را فردی باهوش و مودب یافته است.
محمدعلی رامین٬ معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد دولت دهم، هم در سخنان خود در این همایش از رئیس جمهوری خواست اقدامی خلاف «منویات امام خامنه‌ای» انجام ندهد که «در غیر این صورت، با برخورد امت اسلامی مواجه و از مشروعیت ساقط خواهد شد.»
«منهای عزت، بعلاوه تحریم» و «تجربه تلخ»
«منهای عزت، بعلاوه تحریم» نام همایش دیگری بود که ۲۶ آبان ماه در تالار اندیشه حوزه هنری تهران برگزار شد.
هدف از برگزاری آن٬ نزدیک بودن سوم آذر و پایان فرصت یک ساله برای توافق هسته‌ای و وجود برخی اخبار «نگران‌کننده مبنی بر خطر واگذاری تمام برگ برنده‌های ملت ایران در مقابل وعده‌های پوچ و غیرواقعی طرف غربی برای رفع تحریم‌ها» اعلام شد.
شعار این همایش هم «نه به تحقیر ملت ایران، در ازای لغو دکوری تحریم‌ها» بود.
سعید زیباکلام٬ یکی از سخنرانان این برنامه وقتی از توافقنامه ژنو صحبت به میان آمد خواستار خاموش شدن چراغ‌های سالن شد تا «بشود نشست و دل سیر گریه کرد.»
وی افزود «تاکنون قرارداد ترکمنچای را نخوانده‌ام اما این (توافقنامه ژنو) را که خوانده‌ام فاجعه است٬ فاجعه و نمی‌دانم ترکمنچای از این بد‌تر است و یا بهتر.»
جواد کریمی قدوسی٬ نماینده مجلس و از مخالفان سرسخت مذاکرات هسته‌ای نیز تیم مذاکره‌کننده ایران را متهم کرد که «بدش نمی‌آید از خطوط قرمز عبور کند.»
احمد علم‌الهدی٬ امام جمعه موقت تهران هم در سخنانی گفت طی یک سال مذاکرات «این قدر که از سوی آمریکا تحقیر شده‌ایم و این قدر که به ذلت افتاده‌ایم، هرگز در طول انقلاب نشده بودیم٬ در حالی که هیچ چیز به دست نیاوردیم.»
چهارم اسفندماه سال ۹۳ نیز همایش «تجربه تلخ اعتماد» در تالار «شیخ انصاری» دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.
محمود نبویان٬ نماینده مجلس، در این همایش که به نظر می‌رسد آخرین همایش مخالف مذاکرات در سال جاری باشد٬ گفت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران به خاطر «ضعیف» بودن٬ امتیاز‌های فراوانی به غرب داده است.
وی افزود «برای صنعت هسته‌ای ما دیگر چه چیزی مانده است؟ نطنز را که تعهد کردند تقریباً خاموش بماند، فردو که قرار است چهار چهارم آن از کار بیفتد و خرج روی دست ملت می‌گذارد، اراک که کل آن اینگونه شد و آب سنگین، حق تولید سانتریفیوژ و یو سی اف اصفهان و همه را دادند، آیا مگر صنعت هسته‌ای دیگر غیر از اینهاست؟»
فریدون عباسی٬ رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، نیز در این همایش از تیم مذاکره‌کننده ایران و علی‌اکبر صالحی رئیس کنونی این سازمان به شدت انتقاد کرد.
عباسی گفت صالحی زمانی که در وزارت امور خارجه بود «گاف سیاسی» می‌داد و تعداد تحصیل‌کردگان دولت روحانی در آمریکا بیش از دولتمردان باراک اوباما است.
با وجود برگزاری این همایش‌ها و ادامه انتقادهای داخلی علیه مذاکرات هسته‌ای٬ گفت‌وگوها میان جمهوری اسلامی و غرب در حال انجام است.
دولت روحانی نه تنها توانسته علیرغم این مخالفت‌ها به مذاکرات ادامه دهد٬ بلکه مخالفان سیاسی خود را نیز درباره محتوای گفت‌وگوها با قدرت‌های جهانی در بی‌خبری نگاه داشته است.
