داده‌های منتشر شده توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (آی‌یو‌سی‌ان) نشان می‌دهد که بیش از یک‌چهارم گونه‌های پستاندار جهان با خطر انقراض روبرو هستند.
جدول ۱ - درصد گونه‌های در حال انقراض بر اساس رده‌های جانوری
از بین ۵۸۹۹ گونه پستانداری که در این تحقیقات ارزیابی شده است، ۲۳۵ گونه در وضعیت «به‌شدت بحرانی» قرار دارند.
شتر دوکوهانه وحشی
شترهای دوکوهانه وحشی که زمانی بخش وسیعی از منطقه خاورمیانه تا شمال چین را زیر پا داشتند، از دهه ۱۹۶۰ میلادی در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند و از سال ۲۰۰۲ به‌عنوان گونه‌ای «به‌شدت در معرض انقراض» معرفی شده‌اند.
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت تخمین می‌زند که در حال حاضر کمتر از ۱۰۰۰ نفر از آن‌ها در مناطقی در بیابان‌های مرزی چین و مغولستان زندگی می‌کنند.
متخصصان می‌گویند که این شترهای نادر به‌دلیل ارزش بالایشان در بازارهای غیرقانونی و رقابت با شترهای اهلی در جستجوی آب و غذا، در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند.
کرگدن جاوه‌ای
کرگدن جاوه‌ای نادرترین پستاندار بزرگ روی زمین است. این گونه از کرگدن‌ها که بومی آسیا هستند، زمانی در دامنه وسیعی از جزایر اندونزی تا آسیای جنوبی و هند و چین دیده می‌شدند.
اما در حال حاضر کمتر از ۷۰ عدد از آن‌ها باقی مانده و تمام جمعیت این کرگدن در منطقه‌ای کوچک متمرکز شده است- وضعیتی که آن‌ها را به‌شدت در برابر بلایای طبیعی و بیماری‌ها آسیب‌پذیر کرده است.
کرگدن سفید شمالی
کرگدن سفید شمالی را می‌توان تقریباً منقرض‌شده در نظر گرفت. با مرگ آخرین کرگدن نر سفید شمالی در سال ۲۰۱۸، این پستاندار عظیم‌الجثه در وضعیت «انقراض عملی» قرار گرفت و در حال حاضر تنها دو حیوان ماده از این گونه باقی مانده است.
دانشمندان تلاش می‌کنند با استفاده از تخمک بارور شده این نوع کرگدن و کشت آن در رحم کرگدن سفید جنوبی، آن را بازیابی کنند. اما متخصصان می‌گویند این راهکارها از نظر میزان دشواری، شبیه به پروژه احیای ماموت‌ها خواهد بود.
پانگولین چینی
بر اساس گزارش کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های در حال انقراض، پانگولین‌های چینی بزرگ‌ترین قربانی قاچاق و شکار غیرقانونی در میان پستانداران هستند.
اگرچه تلاش‌های متعددی شده تا از طریق وضع قوانین سختگیرانه از این حیوان محافظت شود، اما برخی از مردم چین همچنان گوشت پانگولین چینی را مصرف می‌کنند و فلس‌های آن نیز به‌عنوان ماده‌ای در طب سنتی چینی کاربرد دارد.
در شرق نپال نیز فلس‌های این حیوان را به‌عنوان طلسم‌های خوش‌اقبالی حمل می‌کنند که به شکار آن‌ها دامن زده است.
مشخص نیست چه تعداد از پانگولین‌های چینی باقی مانده‌اند، اما حضور آن‌ها به مناطقی در چین، ویتنام و لائوس محدود شده است.
سیفاکا
سیفاکاها گونه‌ای از نخستی‌سانان و از وابستگان انسان امروزی هستند که نقش پررنگی در درک بهتر دانشمندان از تاریخچه تکاملی انسان داشته‌اند. این جانوران استثنایی منابع مطالعه در مورد تکامل بینایی، درک رنگ و جوامع مادرسالار هستند. به‌خاطر ظاهر جالب‌توجهشان، در برنامه‌های کودک و انیمیشن‌ها نیز حضور فعالی داشته‌اند.
با این حال، محل زندگی سیفاکا به ماداگاسکار محدود شده و شکار غیرقانونی و تخریب زیستگاه‌های طبیعی، آنان را به فهرست قرمز حیواناتی که به‌شدت در معرض انقراض هستند، وارد کرده است.
نتیجه‌گیری
پستانداران پیشرفته‌ترین مهره‌داران زمین هستند و نقش کلیدی در حفظ تعادل زیست‌بوم‌ها ایفا می‌کنند و سلامت زیستی محیط‌های طبیعی را تضمین می‌کنند.
با این حال، خبرهای خوبی نیز وجود دارد. ۹ گونه از ۱۰ گونه پستانداری که در فاصله سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ به فهرست قرمز آی‌یو‌سی‌ان وارد شده‌اند، وضعیتی رو به بهبود دارند.
جدول ۲ - تغییرات اخیر وضعیت لیست قرمز IUCN
تعداد گونه‌های پستاندار در معرض انقراض جهان در دو سال اخیر کاهش یافته است. در حال حاضر ۱۳۳۸ گونه پستاندار در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار دارند.
دانشمندان می‌گویند که تغییرات آب‌وهوایی، از بین رفتن زیستگاه‌ها، آلودگی و فعالیت‌های انسانی نظیر شکار و تخریب جنگل‌ها از جمله عوامل اصلی این بحران است.
