کاخ الیزه روز شنبه اول مرداد اعلام کرد امانوئل مکرون٬ رئیس جمهور فرانسه، در تماس تلفنی با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، از فقدان پیشرفت در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام ابراز نارضایتی کرده است.
کاخ الیزه می‌گوید که در جریان این تماس تلفنی، امانوئل مکرون به ابراهیم رئیسی گفته است ایران می‌بایست تصمیم واضحی در خصوص دستیابی به توافقی برای احیای برجام و بازگشت این کشور به تعهداتش بگیرد.
طبق این گزارش، رئیس جمهوری فرانسه در این گفتوگو تصریح کرده است که احیای برجام همچنان ممکن است، اما می‌بایست هرچه زودتر اتفاق بیفتد.
مذاکرات احیای توافق هسته‌ای برجام که به دنبال روی کار آمدن دولت جو بایدن در وین آغاز شد، پس از روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی برای مدتی متوقف شد. این مذاکرات در هشتم آذرماه پارسال از سرگرفته شد.
علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد ایران در این دور جدید مذاکرات بود که با مشارکت کشورهای عضو برجام و حضور غیر مستقیم آمریکا در وین ادامه یافت. در همین راستا گفته شد پیش‌نویس توافقنامه برای احیای برجام تقریبا کامل شده است. اما این مذاکرات از اسفندماه پارسال متوقف شده است.
ایران و آمریکا یکدیگر را مقصر توقف این مذاکرات معرفی می‌کنند. با این حال دو کشور در هشتم تیر امسال مذاکرات غیرمستقیمی را در دوحه قطر برگزار کردند که این دور از مذاکرات هم «بی‌نتیجه» به پایان رسید.
کاخ الیزه در این بیانیه تأکید کرده است که رئیس جمهور فرانسه در گفتوگو با ابراهیم رئیسی از فقدان پیشرفت پس از توقف مذاکرات در وین ابراز «ناامیدی» کرده است.
در این بیانیه همچنین آمده است، امانوئل مکرون تصریح کرد که ایران می‌بایست به برجام بازگشته و تعهدات هسته‌ای خود را اجرا کند.
شهروندان فرانسوی زندانی در ایران
بر اساس گزارش الیزه، مکرون همچنین در این تماس تلفنی «نگرانی عمیق خود را در مورد وضعیت چهار شهروند فرانسوی که به‌طور خودسرانه در ایران بازداشت شده‌اند تکرار کرد» و خواستار «آزادی فوری آنان» شد.
علاوه بر فریبا عادلخواه، پژوهشگر ایرانی-فرانسوی، سه شهروند فرانسوی دیگر به نام‌های بنجامین بری‌یر، سسیل کوهلر و همسرش ژاک پاریس اکنون در زندان‌های ایران محبوس‌اند.
عادلخواه مهرماه ۱۳۹۹ با پابند الکترونیکی و قرار وثیقه به‌طور موقت آزاد شد، اما در دی‌ماه گذشته و پس از گذشت حدود ۱۵ ماه، بار دیگر به زندان اوین منتقل گشت.
همچنین اوایل تیرماه، سعید دهقان، وکیل آقای بری‌یر، گردشگر فرانسوی، از قطعی شدن حکم هشت سال و هشت ماه حبس علیه او خبر داد.
سسیل کوهلر و همسرش ژاک پاریس نیز که در ماه‌های اخیر بازداشت شدند، به «جاسوسی» و تلاش برای ایجاد «آشوب» و «بی‌ثبات‌سازی جامعه» متهم شده‌اند.
حدود سه هفته پیش، وزارت خارجه فرانسه با انتشار یک نقشه قرمزرنگ از ایران، به شهروندان خود و همچنین افراد دوتابعیتی برای سفر به این کشور هشدار داد.
وزارت خارجه فرانسه در این توصیۀ مسافرتی تأکید کرد که اکنون در ایران خطر بازداشت خودسرانه و محاکمه ناعادلانه وجود دارد و اتباع فرانسوی حاضر در ایران نیز باید بیشترین هشیاری در این زمینه را داشته باشند.
جمهوری اسلامی متهم است از طریق زندانی کردن شهروندان دوتابعیتی و خارجی یا آنچه سیاست «گروگان‌گیری» خوانده می‌شود، در تلاش برای اعمال فشار بر دولت‌های غربی در جهت برآورده شدن خواسته‌های خود است.
انتقاد از قطعنامه شورای حکام
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز گفته است گفت‌وگوی تلفنی امانوئل مکرون و ابراهیم رئیسی ۱۲۰ دقیقه طول کشیده است.
طبق این گزارش، ابراهیم رئیسی نیز در این تماس تلفنی از صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس انرژی اتمی انتقاد کرده و آن را «اقدامی بحران‌ساز و با هدف ایجاد فشار علیه ایران» دانست که به «اعتماد سیاسی» ضربه زد.
اشاره رئیس جمهور ایران به قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی است که در ۱۸ خرداد تصویب شد. در این قطعنامه از عدم همکاری تهران با این آژانس انتقاد شده بود.
ایران نیز در ادامه عدول از تعهدات خود در چارچوب برجام در ۱۹ خردادماه اعلام کرد که دوربین‌های نظارتی آژانس بین المللی انرژی اتمی را در تاسیسات هسته‌ای خاموش کرده است.
ابراهیم رئیسی در این تماس تلفنی گفته است: «جمهوری اسلامی ایران حصول توافق را در گرو حل و فصل کامل مسائل پادمانی و ارائه تضمین‌های لازم از جمله در قبال استمرار پایبندی معتبر طرف‌ها به توافق و تامین منافع اقتصادی ملت ایران می‌داند.»
در حالی رئیس جمهوری ایران خواستار ارائه تضمین از طرف‌های توافق در آینده شده است که پیشتر دولت جو بایدن اعلام کرد صلاحیت دادن تضمین از طرف دولت‌های آتی را ندارد.
ایران طی ماه‌های گذشته همچنین خواستار حذف نام سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا شده است، اما امریکا می‌گوید این کار را نخواهد کرد. مقام‌های آمریکایی ایران را متهم کرده‌اند که به دلیل خواسته‌های فرا برجامی باعث به بن بست کشیدن مذاکرات احیای برجام شده است.
ریچارد مور، رئیس سازمان اطلاعات بریتانیا، هم دو روز پیش گفته بود که نسبت به قصد رهبر جمهوری اسلامی برای بازگشت به برجام تردید دارد.
ریچارد مور گفت: «فکر نمی‌کنم رهبر ایران دنبال توافق باشد. در عین حال ایرانی‌ها نمی‌خواهند به مذاکرات خاتمه بدهند تا بتوانند کمی بیشتر آن را کش بدهند.»
این مقام اطلاعاتی بریتانیا دستیابی به توافق درباره احیای برجام را «بهترین ابزار برای محدود کردن برنامه هسته‌ای» جمهوری اسلامی خواند، اما تأکید کرد: «متقاعد نشده‌ام که به این نقطه خواهیم رسید.»
