در پی تصمیم کابینه امنیتی اسرائیل برای به دست گرفتن کنترل شهر غزه که با انتقادات شدید بینالمللی مواجه شده است، شورای امنیت سازمان ملل متحد نشست اضطراری برگزار خواهد کرد.
کشور پاناما که ریاست دورهای شورای امنیت را بر عهده دارد، شامگاه جمعه ۱۷ مرداد اعلام کرد که این نشست روز شنبه ساعت ۳ بعدازظهر به وقت شرقی، ساعت ۱۹ به وقت گرینویچ، برگزار خواهد شد.
پیشتر محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، خواستار برگزاری فوری نشست اضطراری این نهاد سازمان ملل شده بود تا از تشدید درگیریها در غزه توسط اسرائیل جلوگیری شود.
از سوی دیگر آلمان، یکی از متحدان کلیدی اروپایی اسرائیل، روز جمعه اعلام کرد که صادرات تجهیزات نظامی به اسرائیل را که ممکن است در غزه مورد استفاده قرار گیرد، «تا اطلاع ثانوی» متوقف خواهد کرد.
این اقدام آلمان که پیشتر از اتخاذ مواضع سختگیرانهتر علیه دولت اسرائیل مانند برخی از متحدان اروپاییاش خودداری کرده بود، میتواند بیش از پیش اسرائیل را در پی طرح تصرف نظامی غزه منزوی کند.
آلمان بعد از ایالات متحده دومین تأمینکننده بزرگ تسلیحات برای اسرائیل است. تعلیق صادرات نظامی آلمان به اقدامات اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک که برخی کشورهای اروپایی طی ماههای گذشته علیه اسرائیل در واکنش به نحوه عملکرد دولت این کشور در جنگ غزه انجام دادهاند، میافزاید.
فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، در بیانیهای اعلام کرد که اسرائیل حق دفاع از خود در برابر گروه افراطی حماس را دارد و آزادی گروگانهای اسرائیلی و مذاکرات هدفمند برای آتشبس «اولویت اصلی ماست».
او همچنین گفت که حماس نباید در آینده غزه نقشی داشته باشد.
او افزود: «اقدام نظامی شدیدتر ارتش اسرائیل در نوار غزه که شب گذشته توسط کابینه اسرائیل تصویب شد، تحقق این اهداف را برای دولت آلمان بهمراتب دشوارتر میکند. در چنین شرایطی، دولت آلمان مجوز هیچگونه صادرات تجهیزات نظامی را که ممکن است در نوار غزه مورد استفاده قرار گیرد، تا اطلاع ثانوی صادر نخواهد کرد.»
هنوز مشخص نیست که کدام یک از تجهیزات نظامی ساخت آلمان تحت تأثیر این تصمیم قرار خواهند گرفت. دولت آلمان در پاسخ به پرسش آسوشیتدپرس درباره جزئیات تجهیزات مشمول این تصمیم، از اظهارنظر خودداری کرد.
آقای مرتس اعلام کرد که دولت آلمان همچنان بهشدت نگران وضعیت غیرنظامیان در غزه است و اضافه کرد: «با عملیات تهاجمی برنامهریزیشده، دولت اسرائیل اکنون بیش از پیش مسئول تأمین نیازهای غیرنظامیان است.»
دفتر نخستوزیر اسرائیل ساعتی بعد از اعلام موضع برلین گفت که بنیامین نتانیاهو در تماس تلفنی با صدراعظم آلمان، گفته است که هدف اسرائیل اشغال غزه نیست، بلکه آزادسازی غزه از حماس و فراهمسازی زمینه برای تأسیس دولتی صلحطلب در این منطقه است.
دفتر آقای نتانیاهو همچنین افزود که او در این تماس تلفنی، نارضایتی خود را از تصمیم آلمان برای تعلیق صادرات تسلیحات به اسرائیل ابراز کرده است.
پارلمان آلمان در ماه ژوئن گزارش داد که بین روز حمله حماس به اسرائیل یعنی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا ۱۳ مه ۲۰۲۵، مجوز صادرات تجهیزات نظامی به ارزش بیش از ۵۶۰ میلیون دلار برای اسرائیل صادر شده است.
در ماههای پس از حمله حماس، آلمان صادرات تسلیحات خود به اسرائیل را تقریباً ده برابر افزایش داد. گروههای حقوق بشری در واکنش شکایتهای حقوقی به دادگاهها بردند و مدعی شدند که این جنگافزار ممکن است در جنگ غزه مورد استفاده قرار گیرند، اما تاکنون هیچیک از این شکایتها به نتیجه نرسیده است.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گروهی تروریستی شناخته میشود.
از سوی دیگر رسانههای هلند نیز روز جمعه ۱۷ مرداد خبر دادند که دولت هلند در ماه ژوئیه سه مجوز صادرات قطعات کشتیهای جنگی به اسرائیل را که پیشتر صادر شده بود، لغو کرده است.
وزیر امور خارجه موقت، کاسپر فلدکامپ، این تصمیم را «منحصربهفرد» توصیف کرد و وزارت خارجه دلیل آن را «وخامت اوضاع در نوار غزه» اعلام کرد. این کشتیها برای هدف قرار دادن اهداف دریایی و هوایی از جمله زیردریاییها، هواپیماها و پهپادها استفاده میشوند.
طبق دادههای وزارت خارجه این کشور، از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، هشت مجوز صادرات «کالاهای نظامی» به اسرائیل صادر شده که شامل قطعات سامانه پدافند هوایی «گنبد آهنین» نیز میشود. همزمان، یازده درخواست صدور مجوز رد شده است.
وزارت خارجه هلند اعلام کرده با توجه به وضعیت کنونی غزه، صدور مجوزهای جدید برای تسلیحاتی که ممکن است در غزه یا کرانه باختری استفاده شوند «تقریباً منتفی» است، هرچند بر «حق دفاع مشروع اسرائیل» تأکید دارد.
واکنشهای بینالمللی به تصمیم اسرائیل
از سوی دیگر، رئیس شورای اتحادیه اروپا، روز جمعه اعلام کرد که تصمیم اسرائیل برای تصرف شهر غزه «باید پیامدهایی برای روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل داشته باشد».
آنتونیو کوستا افزود که این موضوع توسط شورای اتحادیه بررسی خواهد شد و از دولت اسرائیل خواست تا در این تصمیم تجدید نظر کند.
پیش از او اورسولان فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا خواستار تجدیدنظر دولت اسرائیل در این زمینه شده بود.
وزیر امور خارجه فرانسه نیز با انتشار بیانیهای طرح اسرائیل را به شدت محکوم کرد و گفت عملیات اسرائیل وضعیت فاجعهبار موجود را وخیمتر خواهد کرد.
همچنین عربستان سعودی که پیشتر اعلام کرده بود بدون تشکیل یک کشور فلسطینی نمیتواند روابط خود را با اسرائیل عادیسازی کند، هرگونه اقدام برای اشغال غزه را محکوم کرد.
در یکی از نخستین واکنشهای بینالمللی به این طرح، فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، اعلام کرد: «طرح دولت اسرائیل برای تسلط کامل نظامی بر نوار اشغالی غزه باید فوراً متوقف شود.»
ساعتی بعد، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل طرح اسرائیل را «تشدید تنش خطرناک» خواند که باعث آوارگی اجباری فلسطینیها میشود.
مارک کارنی، نخستوزیر کانادا، نیز این تصمیم دولت اسرائیل را «نادرست» خواند و گفت اقدام اسرائیل برای تسلط بر غزه جان گروگانهای اسیر حماس را به خطر خواهد انداخت.
سخنگوی وزارت خارجه ایران طرح اسرائیل را بهشدت محکوم کرد گفت که اسرائیل قصد «پاکسازی نژادی در غزه و نسلکشی فلسطینیان» دارد.
کابینهٔ امنیتی اسرائیل، در یک نشست ۱۰ ساعته در بامداد جمعه طرح «تسلط بر شهر غزه» را تصویب کرد که بر کنترل کامل شهر غزه تأکید دارد.
شهر غزه در بخش شمالی باریکهٔ غزه بزرگترین شهر در این منطقهٔ محاصرهشده و جنگزده است.
کابینه امنیتی در این طرح که آن را مصوبۀ «شکست حماس» نامیده، به «پنج اصل» رأی داده است: خلعسلاح حماس، بازگشت همۀ گروگانهای زنده یا جانباخته، غیرنظامی شدن غزه، کنترل امنیتی اسرائیل بر غزه و ایجاد یک دولت غیرنظامی که نه حماس باشد نه تشکیلات خودگردانی.
تصمیم کابینهٔ اسرائیل برای تسلط بر شهر غزه، زمان کوتاهی پس از شکست آخرین دور از مذاکراتی است که حدود سه هفته با میانجیگری آمریکا، مصر و قطر در دوحه میان اسرائیل و حماس در جریان بود.
اسرائیل و آمریکا اعلام کردند که حماس پیشنهادهای آتشبس ارائهشده در آن مذاکرات را رد کرده و بر شرایط خود اصرار ورزیده است.