رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به پیشنهاد آمریکا به ایران در مورد چگونگی پیشبرد مذاکرات هسته ای و مؤلفه‌های اصلی یک توافق، گفت: «در طرح آمریکا حتی اشاره‌ای به رفع تحریم نشده است».
محمدباقر قالیباف روز یکشنبه ۱۸ خرداد در نطق خود در مجلس مدعی شد که «این به روشنی نشان می‌دهد رفتار ایالات متحده متناقض و فاقد صداقت است».
او در عین حال از آمادگی ایران برای اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ایش، «در قبال رفع تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی» سخن گفت.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز ۱۰ خرداد از سفر کوتاه همتای عمانی خود به تهران برای ارائه طرح پیشنهادی ایالات متحده خبر داده بود.
هشتم خرداد نیز یک مقام ارشد دولت آمریکا به وال‌استریت جورنال گفته بود که ایالات متحده در حال آماده شدن برای ارائه یک «نقشۀ راه کلی» به تهران است که شامل پایان غنی‌سازی اورانیوم خواهد بود.
این مقام آمریکایی در عین حال افزوده بود: «اگر ایرانی‌ها این شرایط را نپذیرند، روز خوبی برای آن‌ها نخواهد بود».
طرح پیشنهادی آمریکا تاکنون به طور رسمی منتشر نشده است. اما وبسایت خبری آکسیوس در گزارشی که ۱۲ خرداد منتشر کرد، در مورد مسئله تحریم‌ها نوشت: لغو تحریم‌ها تنها پس از آن عملی خواهد شد که ایران «تعهد واقعی» خود را به جلب رضایت ایالات متحده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان دهد.
این جلب رضایت از طریق «ایجاد یک نظام مستحکم برای نظارت و راستی‌آزمایی» صورت خواهد گرفت که از جمله تأیید فوری پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی تهران را تضمین کند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، همان روز گفته بود که طرف آمریکایی تاکنون تضمین‌های کافی در مورد زمان و چگونگی لغو تحریم‌ها ارائه نکرده است.
محمدباقر قالیباف روز یکشنبه همچنین مدعی شد که «آمریکا در عمل نه تنها به دنبال این است که ما را از حق بین‌المللی خود برای غنی سازی محروم کند بلکه حتی وعده رفع تحریم را نیز نمی‌دهد».
تحریم‌ها، که پیش از این در سخنان مقام‌های مختلف حکومتی با دنباله‌روی از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، موضوعی کم اهمیت تلقی شده و پیامدهای آن برای اقتصاد کشور قابل چشم‌پوشی دانسته می‌شد، اکنون بیشتر به عنوان عنصری تعیین‌کننده در شکل‌دهی به وضعیت بحرانی اقتصاد و معیشت کشور دیده می‌شود.
عبدالناصر همتی، وزیر برکنار شده اقتصاد، روز ۱۶ خرداد در گفت‌وگو با پایگاه خبری «جماران» گفت: «رهبری به این جمع‌بندی رسیده که باید مسئله تحریم‌ها و تعامل بین‌المللی به‌صورت جدی حل‌وفصل شود».
وزیر سابق اقتصاد در ادامه گفت: پیچیدگی کارها افزایش یافته و در عین حال درآمدهای دولت کاهش یافته است.
او به‌عنوان نمونه اظهار داشت: در سال ۱۳۹۰ درآمد نفتی کشور حدود ۱۱۰ میلیارد دلار بود و نرخ ارز بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان نوسان داشت. اما اکنون درآمد نفتی به حدود ۳۵ میلیارد دلار کاهش یافته و صادرات نفت از بیش از دو میلیون بشکه در روز به حدود ۱.۲ تا ۱.۳ میلیون بشکه رسیده است.
آقای همتی در عین حال به این نکته هم اشاره کرد که در کنار کاهش قیمت جهانی نفت، تخفیف‌هایی هم برای فروش نفت در شرایط تحریم در نظر گرفته می‌شود که این وضعیت را دشوارتر می‌سازد.
این همان نکته‌ای است که وال‌استریت جورنال در مقاله روز ۱۶ خرداد خود بر آن تصریح کرده است: «ایران با تشدید تحریم‌ها مجبور می‌شود تا به خریداران چینی نفت خود تخفیف بیشتری بدهد».
در این بین هستند کارشناسانی که می‌گویند رفع تحریم‌ها، اگر که اتفاق بیفتد، حلال مشکلات پیچیده اقتصاد ایران نخواهد بود.
از جمله این کارشناسان تیمور محمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، است که در پنل تخصصی «ارتقاء حکمرانی پولی و بانکی و سرمایه‌گذاری برای تولید» گفت: موانع و فشارهایی وجود دارد که حتی در صورت رفع تحریم‌ها، ممکن است نتوانیم به شرایط مطلوب گذشته بازگردیم.
او با اشاره به تغییرات نهادی و ساختاری در جمهوری اسلامی، اظهار داشت: «رسیدن به یک بهبود عینی در شرایط اقتصادی نیاز به تجدید نظر اساسی در ساختار سازماندهی و فرآیندهای اداری دارد».
