دیدهبان حقوق بشر اعلام کرد سه زن در زندان «بدنام» قرچک، در فاصلهٔ روزهای ۲۵ شهریور تا سوم مهر، بهدلیل کمبود مراقبتهای پزشکی جان خود را از دست دادند.
بر اساس اطلاعیهٔ روز دوشنبه ۲۸ مهر این نهاد حقوق بشری، مرگ سودابه اسدی، جمیله عزیزی و سمیه رشیدی، زندانی سیاسی ۴۲ ساله، «نقض حق حیات زندانیان» توسط مقامهای ایرانی را بهدلیل «مشارکت در مرگ آنها از طریق محرومیت از مراقبتهای پزشکی» برجسته میکند.
گزارشها حاکی است که سودابه اسدی و جمیله عزیزی به اتهامهای مالی در زندان قرچک بهسر میبردند. سمیه رشیدی نیز به اتهام «اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و ارتباط با سازمان مجاهدین خلق» در زندان بهسر میبرد اما تا هنگام مرگ، دادگاهی برایش تشکیل نشده بود و حکمی نداشت.
۱۵۰ زندانی سیاسی سابق در بیانیهای در مورد سمیه رشیدی نوشته بودند که او «از بدو ورود به زندان، به بیماری صرع مبتلا بود و این موضوع بهاطلاع مسئولان امنیتی، سازمان زندانها، زندان اوین، زندان قرچک و بهداری قرچک رسیده بود».
دو همبندی او نیز به رادیوفردا گفتند که او «بیماری صرع داشت، مدام تشنج میکرد و دچار سردردهای شدید بود، و هر بار که به پزشک زندان مراجعه میکرد به او میگفتند که تمارض میکند و او را به بند بازمیگرداندند».
نمونههای تازه از «رفتارهای وحشیانه» با زندانیان
دیدهبان حقوق بشر میگوید این موارد، نمونههای تازه از «سیاست دیرینه» مقامهای ایرانی در محروم کردن زندانیان از مراقبتهای پزشکی و از جمله «رفتارهای وحشیانهای» است که جان زندانیان ایرانی را در معرض خطر قرار میدهد.
مایکل پیج، معاون مدیر خاورمیانهٔ دیدهبان حقوق بشر، گفت: «زندانها در ایران، به ویژه قرچک، به مکانهایی برای شکنجه و مرگ تبدیل شدهاند که در آنها کرامت و حقوق اساسی زندانیان بهطور سیستماتیک نادیده گرفته میشود».
او افزود: «برای دههها، مقامات نه تنها در بهبود شرایط کوتاهی کردهاند، بلکه عمداً از محرومیت حتی اساسیترین حقوق، مانند دسترسی به مراقبتهای پزشکی، به عنوان ابزاری برای سرکوب و مجازات زندانیان استفاده کردهاند».
به گفتهٔ دیدهبان حقوق بشر، استانداردهای حداقلی سازمان ملل متحد برای رفتار با زندانیان (قوانین ماندلا) ایجاب میکند که کشورها دسترسی زندانیان به مراقبتهای پزشکی کافی را فراهم کنند.
این نهاد حقوق بشری با «بدنام» توصیف کردن زندان شهر ری، معروف به قرچک، مینویسد که این زندان «بهدلیل شرایط غیرانسانی خود از جمله بهداشت ضعیف، ازدحام شدید و دسترسی ناکافی به امکانات اولیه و مراقبتهای پزشکی بدنام است».
آن میافزاید: «شرایط آنقدر وخیم است که بسیاری از زندانیان در اعتراض به این وضعیت دست به اعتصاب غذا زدهاند. قرچک به نمادی آشکار از نقض مداوم حقوق بشر زندانیان توسط حکومت ایران تبدیل شده است».
سازمانهای حقوق بشری، فعالان و کارشناسان و نهادهای سازمان ملل متحد سالهاست که در مورد شرایط وخیم زندانهای ایران و عدم ارائه مراقبتهای پزشکی به زندانیان ابراز نگرانی میکنند.
با این حال، مقامهای جمهوری اسلامی همواره این اتهامها را رد میکنند.