رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با اشاره به فعالیت‌های غنی‌سازی ایران در سه‌ماه گذشته، برای دیدار با مسعود پزشکیان و گفت‌وگوهای سازنده هرچه سریعتر با ایران «پیش از انتخابات آمریکا» ابراز تمایل کرد.
او روز دوشنبه نوزدهم شهریور در یک کنفرانس خبری در نخستین روز برگزاری شورای حکام آژانس در وین گفت: «مشاهدات ما نشان می‌دهد که اقداماتی انجام می‌شود، اما هیچ چیزی که نشان‌دهنده عجله برای افزایش سریع غنی‌سازی اورانیوم باشد، مشاهده نمی‌شود».
وقتی از او پرسیده شد که آیا برنامه‌ای هم برای دیدار با مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دارد، گفت که چنین برنامه‌ای ندارد اما امیدوار است که این دیدار قبل از انتخابات آمریکا پیش بیاید.
آقای گروسی توضیح داد که پس از انتخابات در ایران، طی مکاتبه‌ای با مسعود پزشکیان برای دیدار با او در تهران در رابطه با احیای گفت‌وگوها و همکاری بین آژانس و ایران اعلام آمادگی کرده و رئیس جمهور ایران نیز در مقابل اعلام تمایل کرده است.
او در ادامه از جمهوری اسلامی ایران خواست که این دیدار را در آینده نه چندان دور تسهیل کند تا گامی برای گفت‌وگوی سازنده برداشته شود و به نتایج واقعی منجر شود.
ایران از سال ۲۰۱۹، پس از خروج رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، از توافق برجام که در زمان باراک اوباما حاصل شده بود و ایران در ازای رفع تحریم‌های بین‌المللی به محدودیت‌هایی در فعالیت‌های هسته‌ای خود متعهد شده بود، فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داده است.
مدیر کل آژانس انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد که در ۱۵ ماه گذشته هیچ پیشرفتی در راستای اجرای توافق چهارم مارس ۲۰۲۳ انجام نگرفته و از ایران خواست که این توافق را از طریق «تعامل جدی» با آژانس اجرا کند.
اشاره رافائل گروسی به توافق میان ایران و آژانس است که در ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ در جریان سفر مدیر کل آژانس به ایران به دست آمد و بر اساس سه محور کلیدی آن قرار بود تعاملات ایران و آژانس در چارچوب موافقتنامۀ جامع پادمان گسترش یابد، ایران در باره سه مکان مورد اشاره آژانس که در آن‌ها اورانیوم یافت شده پاسخ فنی و همکاری لازم با آژانس داشته باشد و همچنین افزایش فعالیت‌های راست‌آزمایی و نظارت بیشتر آژانش را داوطلبانه بپذیرد.
بر اساس این توافق قرار بود موضوعات مورد اختلاف در صورت همکاری ایران در جریان اجلاسی که بهار ۱۴۰۲ برگزار می‌شد بررسی و در صورت رضایت آژانس، موضوع مختومه شدن در شورای حکام بررسی شود.
اما سه ماه بعد رافائل گروسی اعلام کرد که از سطح همکاری ایران راضی نیست و مسائل موجود حل نشده باقی مانده است.
آقای گروسی در کنفرانس خبری نخستین روز نشست شورای حکام در وین همچنین گفت که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا غلظت ۲۰ درصد و ۶۰ درصد همچنان در حال افزایش است و ایران تعداد آبشارهایی را که برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌کند، افزایش داده است.
به گفته مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تهران از بیش از سه سال و نیم پیش اجرای تعهدات هسته‌ای خود تحت برجام، از جمله اجرای موقت پروتکل الحاقی را متوقف کرده است، و در نتیجه، آژانس نیز در زمینه تولید و شمار سانتریفیوژها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم در ایران اطلاعات به روزی ندارد.
او همچنین گفت: «هیچ پیشرفتی در زمینه حل و فصل مسائل پادمانی باقی مانده انجام نشده است. ایران می‌گوید همه مواد، فعالیت‌ها و مکان‌های هسته‌ای مورد نیاز را براساس توافقنامه پادمان اعلام کرده است. در حالی که این موضوع با یافته‌های آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در مکان‌های اعلام نشده در ایران مغایر است. آژانس باید از مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مربوطه اطلاع داشته باشد».
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه گفت که «ایران هنوز کد ۳.۱ که یک الزام قانونی برای ایران است، اجرا نمی‌کند و اعلام کرده که اجرای این قانون را به حالت تعلیق درآورده است».
به گفته او این مسائل پادمانی باقی‌مانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است که باید حل و فصل شود شود تا آژانس صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تایید کند».
او افزود: «چیزی که به شدت به آن نیاز داریم این است که امروز همکاری کنیم و قدم‌هایی برداریم تا وضعیت روشن شود. رویکرد من این است که مسائل کنونی را حل کنیم و به چشم‌انداز اقدامات تنبیهی در آینده نیز فکر نمی‌کنم».
مدیر کل آژانس انرژی اتمی در ادامه انتخاب عباس عراقچی به عنوان وزیر خارجه ایران را خوب ارزیابی کرد و گفت: «این خوب است که کسی که من پیشتر با او کار کرده‌ام در راس کار است که موضوع را می‌شناسد، از همه جزئیات موضوع با خبر است و من امیدوارم که در آینده نزدیک با او دیداری داشته باشم».
