مذاکرات و روندهای دیپلماتیک که پشت درهای بسته برگزار می‌شود، همواره فرصتی برای عموم مردم است تا بتوانند از توجه به این روندهای سیاسی استفاده کنند و صدای خود را به گوش سیاستمداران و رسانه‌ها برسانند.
مذاکرات اتمی با ایران هم از همان ابتدای کار از این قاعده مستثنا نبوده است. گروه‌های مدافع حقوق بشر، منتقد و مخالف جمهوری اسلامی و یا موافقان رفع تحریم‌ها همواره ساعات یا روزهایی با تجمع در مقابل محل مذاکره خواسته‌های خود را بیان کرده‌اند.
اکنون یک شهروند آمریکایی راهی وین شده تا در هتل کوبورگ، در قلب پایتخت اتریش، خواسته خود را بیان کند، اما او یک فرد عادی نیست.
چهار دهه پیش او یکی از ۵۲ گروگان آمریکایی بود که ۴۴۴ روز در سفارت آن کشور در تهران محبوس ماندند؛ بری روزن ۷۶ ساله که در سال‌های اخیر با گروه «متحد در مقابل ایرانِ اتمی» (UANI، از گروه‌های اصلی مخالف برجام) همکاری می‌کند.
بری روزن، پیش از سفر به وین، از نیویورک به پرسش‌های رادیوفردا پاسخ داده است.
آقای روزن، چرا این مقطع زمانی را برای بیان خواسته خود انتخاب کردید؟
این هفته، پنجشنبه، چهل‌ویکمین سالگرد آزاد شدن من از ایران است. در این سالگرد خیلی به همه این سال‌هایی که ایران، شهروندانی از آمریکا و اروپا یا کشورهای دیگر را به گروگان گرفته فکر می‌کنم. هم‌اکنون تعداد این گروگان‌ها حدود بیست نفر است. از همین رو هم به‌نظرم این زمان درستی بود که کاری بکنم. می‌خواهم بگویم که اگر قرار است توافق هسته‌ای با ایران شکل بگیرد، اول باید گروگان‌ها آزاد شوند.
همچنین می‌خواهم شاهد این باشم که اگر توافقی شکل گرفت و ایران بار دیگر دست به گروگان‌گیری زد، توافق باید لغو شود. این موضوع حقوق بشر است و انسان‌ها فراتر از سیاست هستند. وقت آن رسیده که ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش به این چالش با ایران رسیدگی کنند.
رئیس‌جمهور بایدن گفته می‌خواهد سیاست خارجی بیشتر متمرکز بر حقوق بشر شود؛ این باید در عمل نشان داده شود، خصوصاً در قبال ایران که یکی از پیشروان نقض حقوق بشر در جهان است.
چرا از اعتصاب غذا به‌عنوان یک ابزار بیان اعتراض و خواستهٔ خود استفاده می‌کنید؟ به هر حال اعتصاب غذا شیوه‌ای است که خطر جانی آن موجب می‌شود که بسیاری حتی خواستار توقف این کار بشوند.
بله، یک قدم دراماتیک است. خصوصاً در سن و سال من که در مقایسه با جوان‌ترها بیشتر هم دراماتیک است. به نظرم حتی قدمی فراتر از یک قدم نمادین است. من می‌خواهم خود را برای امنیت این گروگان‌ها تقدیم کنم و این حداقل کاری است که می‌توانم در تلاش برای آزادی آن‌ها انجام بدهم.
تا چه زمانی در نظر دارید به این اعتصاب غذا ادامه دهید؟
تا جایی که توان داشته باشم، این کار را ادامه خواهم داد، اما به سلامت خودم آسیب نخواهم زد. در نتیجه نمی‌دانم چقدر این اعتصاب غذا طول بکشد. موضوع اصلی این است که من خواستار آزادی این گروگان‌ها هستم.
آقای روزن، شما حالا در وین چگونه می‌خواهید پیام خود را به طرف‌های مذاکرات در وین برسانید؟ آیا برنامه ملاقات با مقامات دو طرف را دارید؟
من پیشتر هم گفتم که نامه‌ای به هیئت ایرانی و همچنین نماینده ویژه ایالات متحده در این مذاکرات فرستاده‌ام و امیدوارم که با هر دو گروه دیدار کنم. البته نمی‌دانم که آیا ایرانی‌ها بخواهند من را ببینند یا خیر.
ببینید، یک مشکل با ایران وجود دارد؛ ایران همواره درباره تاریخ و تمدن خود صحبت می‌کند، از فرهنگ و شعر می‌گوید و یکی از بزرگ‌ترین شاعرانی ایرانی، سعدی، از ارتباط و وصل بودن بشریت صحبت می‌کند. مقام‌های کنونی در ایران برداشت دیگری از مفهوم خوشامدگویی به خارجی را رقم زده‌اند؛ آن چیزی که در فارسی به آن «مهمان‌نوازی» می‌گویند. این در تناقض با تمدن و فرهنگ ایرانی است. من مطمئنم که مردم ایران این شیوهٔ برخورد را نمی‌پسندند و راضی نیستند از این‌که در کشور، فعالان سیاسی زندانی می‌شوند و اعتراض تحمل نمی‌شود.
اگر مقام‌های ارشد ایران از وضعیت خود مطمئن بودند، از اعتراض هم استقبال می‌کردند و نباید برای چانه‌زنی گروگان می‌گرفتند. این وضعیت بیش از چهل سال است که ادامه پیدا کرده و به نظر نمی‌آید ایران متوجه باشد که بر مبنای قوانین بین‌المللی باید از آن‌چه من «هنجارهای بین‌المللی تمدن» می‌خوانم، تبعیت کند.
آیا این پیامی است که می‌خواهید به مقام‌های جمهوری اسلامی ایران منتقل کنید؟
بله، من می‌خواهم به آن‌ها بگویم که آن‌ها در حال تخریب نام ایران و فرهنگ و تمدن آن هستند. من فکر می‌کنم ایران تاریخ و فرهنگی بسیار غنی دارد و این‌ها در چهار دههٔ اخیر در حال تخریب آن بوده‌اند. انسان را که نباید به گروگان گرفت. اصلاً چنین اقدامی خلاف تاریخ ایران است. سعدی که از «بنی‌آدم» سخن گفته، خود هفت سال گروگان بود. این از آن طعنه‌های تاریخ ایران است!
آقای روزن، شما در ابتدای صحبت خود به سالگرد آزادی خود از ایران اشاره کردید. حالا هم درصدد دیدار با دیپلمات‌های جمهوری اسلامی در وین هستید. آیا در طول این ۴۱ سال هیچ دیداری با مقام‌های ایرانی داشته‌اید؟
وقتی که در کالج بروکلین تدریس می‌کردم، با برخی در کنسولگری (نمایندگی) صحبت کردم. آن‌ها به کلاس‌های من می‌آمدند و با دانشجویان صحبت می‌کردند. همچنین در سال ۱۹۹۸ با عباس عبدی، یکی از گروگانگیران (سفارت آمریکا)، دیدار کردم. اما هیچ دیداری با مقام‌های جمهوری اسلامی نداشتم. نمی‌دانم که آیا من هنوز در ایران «عنصر نامطلوب» محسوب می‌شوم یا نه، اما واقعاً فکر می‌کنم که باید در زمینه نقض حقوق بشر با ایران صحبت کرد.
آقای روزن، برخی خانواده‌ها پس از اعلام تصمیم شما به اعتصاب غذا از آن استقبال کردند. آیا با آن‌ها در تماس هستید؟
من با افرادی که پیشتر در ایران گروگان بودند و با خانواده‌هایشان در تماس بوده‌ام. همچنین با خانواده‌های ایرانی اتریشی که در ایران گروگان دارند، دیدار خواهم کرد.
