معاون وزیر خارجه ایران ضمن دفاع از سخنان سابق خود اعلام کرد که پرداخت هزینه مهاجران افغانی در ایران توسط دولت‌های اروپایی، پیش از این نیز «مطالبه» جمهوری اسلامی بوده اما پس از تحریم‌های آمریکا «ابعاد جدیدی» پیدا کرده است.
عباس عراقچی روز جمعه ۲۰ اردیبهشت، ضمن «اظهار تعجب» از به گفته او، «برداشت های غلط» از سخنانش تاکید کرد که مدیریت و تامین هزینه‌های بحث مهاجرین و پناهندگان «یک مسئولیت بین المللی به شمار می رود».
وی اضافه کرد: «این که مردم ایران ... حق میهمان نوازی را در مورد پناهندگان و مهاجرین به جا آورده و باز هم به جا خواهد آورد یک بحث است، اینکه سایر کشورها و سازمان های بین المللی، به خصوص کشورهای غربی که اتفاقا مسبب بسیاری از مصیبت های مردم افغانستان هستند هم باید وظیفه و مسئولیت خود را انجام دهند، یک بحث دیگر است».
وی اضافه کرد: «دولت‌های اروپایی باید سهم خود را در پذیرایی از مهاجرین ادا کنند، حال یا در قالب پرداخت هزینه‌ها یا با پذیرش بخشی از آنها در کشورهای خود».
به گفته آقای عراقچی، «این یک مطالبه جدی جمهوری اسلامی است و وزارت امور خارجه سال‌ها است که آن را از طریق کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد، مقامات اروپایی و دولت افغانستان پیگیری کرده و باز هم به طور جدی پیگیری خواهد کرد».
وی گفت که به دلیل تحریم‌های آمریکا که «سعی در محدودیت شدید منابع مالی جمهوری اسلامی دارد»، این خواسته «ابعاد جدیدی می یابد».
آقای عراقچی شامگاه چهارشنبه، ۱۸ اردیبهشت، در برنامه‌ای تلویزیونی گفته بود که اگر فروش نفت به صفر برسد، جمهوری اسلامی «مجبور است» از اتباع افغانستان بخواهد که «به کشور خودشان یا به کشورهای دیگر بروند».
وی روز جمعه در عین حال گفت: «موضوع اخراج یا بازگرداندن مهاجرین و پناهندگان به هیچ وجه در دستور کار دولت ایران قرار ندارد اما این که گزینه‌های جدیدی در برابر آنها قرار داده شود امر جداگانه ای است».
سخنان آقای عراقچی بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ایران داشته و برخی از چهره‌های سیاسی با گرایش‌های سیاسی مختلف به آن اعتراض کرده‌اند.
با این حال علاء الدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت که اظهارات عراقچی «درست است اما به روش صحیحی منتشر نشد».
آقای بروجردی با اشاره به توضیحات عباس عراقچی در تماس تلفنی با نمایندگان مجلس گفت: « اروپا به جای پرداخت هزینه به ایران، از تحریم‌ها تبعیت می‌کند، برخورد اروپا با ایران در قبال پذیرایی از مهاجرین و مقابله با ترانزیت مواد مخدر قابل تحمل نیست».
وی اضافه کرد: «اتحادیه اروپا برای جلوگیری از مهاجرت مهاجران سوری، سالیانه شش میلیارد یورو به ترکیه پرداخت می‌کند، در صورتی که هیچ گونه اقدامی در خصوص ایران انجام نمی‌دهند».
اظهارات جدید عباس عراقچی درباره اخراج احتمالی اتباع افغانستان از ایران و به طور غیرمستقیم استفاده ابزاری از آنها برای فشار بر اروپا با واکنش گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد.
صبغت احمدی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان، نیز روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با رادیو اروپای آزاد تأکید کرده که «مهاجرین» و «تحریم‌های آمریکا علیه ایران» دو موضوع جداگانه است و طبق کنوانسیون‌های جهانی، نباید با انگیزه‌های سیاسی با مهاجران برخورد کرد.
