بررسی روزنامه‌های شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۹۶:
روزنامه شرق در گزارشی با تیتر «محاکمه روی آنتن» نوشته‌است: «صداوسیما در فیلمی ۷دقیقه‌ای اتهاماتی را به کاووس سیدامامی و دیگر بازداشت‌شدگان وارد کرد.»
این روزنامه نوشته‌است: «صداوسیما پنج‌شنبه گذشته فیلمی هفت‌دقیقه‌ای از فعالیت‌های کاووس سیدامامی و مؤسسه تحت مدیریت او یعنی «حیات‌وحش میراث پارسیان» پخش کرد. فیلمی که تلاش داشت به مخاطب اثبات کند سیدامامی و مؤسسه او به فعالیت‌های جاسوسی در ایران پرداخته و تحت نظر بوده‌اند. این در حالی است که به‌غیر از کاووس سیدامامی، هنوز تعداد دیگری از فعالان محیط‌زیستی که در این مؤسسه فعالیت می‌کرده‌اند، در بازداشت هستند و «متهم» یعنی هنوز دادگاهی برگزار نشده و حکمی صادر نشده‌است.»
شرق ضمن اشاره به کشته شدن کاووس سیدامامی در جریان بازداشت و اینکه مقام‌های قضایی مدعی‌اند که «سیدامامی در مراحل تحقیقات بوده که عنوان شد دست به خودکشی زده»، نوشته درحالی که «هنوز دادگاهی برای این اتهام برگزار نشده‌است، آمنه ذبیح‌پور «گزارشکر صداوسیما در فیلم خود، این مؤسسه را با عنوان شبکه نفوذ معرفی کرده که قبل از انقلاب تشکیل شده و بعد از انقلاب در سال ۱۹۹۱ خود را بازسازی» کرده و «هدف این مؤسسه، نفوذ در مراکز نظامی اقلیمی و علمی در پوشش ان‌جی‌اوهای محیط‌زیستی بوده‌است.»
کیهان از تردید افکار عمومی، نمایندگان مجلس و کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به اظهارات مقام‌های قضایی و امنیتی دربارهٔ چگونگی کشته شدن کاووس سیدامامی در زندان به شدت ناراضی است و در شماره دوشنبه خود نوشته‌است: «در کشور خود شاهد هستیم که علیرغم توضیحات مبسوط دادستان تهران و تأیید خودکشی کاووس سیدامامی از سوی نزدیکان وی و تشریح فیلم خودکشی این متهم از سوی نمایندگان مجلس، برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب و روزنامه‌های زنجیره‌ای این جریان خود را محق و مجاز دانسته که بر اساس حدس و گمان و شایعات، اظهارنظر کند و شخصاً و راساً حکم برائت این جاسوس به صرف اینکه خود را کشته‌است راصادر کرده یا همصدا با رسانه‌های معاند، به تردیدافکنی و مظلوم‌نمایی و کم‌اهمیت نشان دادن موضوع جاسوسی بپردازند.»
این روزنامه نوشته‌است: «در همه جای دنیا، مسایل امنیتی و بحث جاسوسی یک بحث تخصصی و معمولاً جزو خطوط قرمز هر سیستم حکومتی است و در زمان مطرح شدن یک پرونده جاسوسی، حتی در همان کشورهایی که مدعی آزادی بی‌حد و مرز مطبوعات هستند، به شدت در اظهار نظر درخصوص چنین پرونده‌هایی محتاط عمل می‌کنند و زوایا و ابعاد این‌گونه پرونده‌ها معمولاً سال‌ها بعد از روشن شدن ماهیت پرونده و توضیحات مسئولین امنیتی باز می‌شود.»
روزنامه شرق در تیتر یک شماره شنبه خود با عنوان «ائمه جمعه علیه رفراندوم» نوشته‌است: «در یک هفته‌ای که از طرح ایده همه‌پرسی از سوی حسن روحانی می‌گذرد، یکی از تندترین واکنش‌ها را ائمه جمعه داشته‌اند. آن هفته احمد خاتمی و این هفته احمد علم‌الهدی.»
به نوشته این روزنامه، احمد علم‌الهدی در نماز جمعه مشهد با انتقاد از طرح موضوع همه‌پرسی، خطاب به حسن روحانی گفته‌است: «در این سیل چندمیلیونی که در حمایت از نظام برخاستند و در این سیل جمعیت که عکس رهبری در دستشان است، این حرف را می‌زنید، می‌دانید چه در ذهن‌ها تداعی می‌شود؛ اینکه شما طرفدار مردم‌سالاری سکولار هستید، نه مردم‌سالاری دینی… شما می‌آیید در این سیل جمعیت چندمیلیونی اصل ۵۹ را به رخ مردم می‌کشید؟ مردمی که عکس رهبری در دستشان است. توجه داشته باشید اساس نظام را به‌خاطر خوشایند یک اقلیت لائیک بی‌دین وابسته به غرب زیر سؤال نبرید. این سیل چندمیلیونی را که برای اسلام و دین آمدند، برای خوشایند یک اقلیت لائیک بی‌دین نادیده نگیرید.»
شرق یادآوری کرده که پیشتر احمد خاتمی امام جمعه مشهد هم گفته بود: «به شبکه دولتی ضداسلامی، ضدایرانی و ضدانقلاب فراری که دلخوش به برخی اظهارنظرها شده‌اند می‌گویم که آنها هرگز به آرزوی خود برای رفراندوم و همه‌پرسی عمومی نخواهند رسید. این جریان می‌خواهد سفره اسلام و ولایت فقیه را با رفراندوم جمع کند.»
این روزنامه همزمان از قول لعیا جنیدی، معاون حقوقی حسن روحانی «همه این اتهامات و واکنش‌ها را ناروا» خوانده و نوشته‌است: «قانون همه‌پرسی مصوب ۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی تصریح می‌کند که رئیس‌جمهوری یا صد نفر از نمایندگان مجلس حق دارند برای برگزاری همه‌پرسی پیشنهاد دهند.»
روزنامه قانون هم نوشته‌است: «از روزی که حسن روحانی با هر هدفی، سخن از همه‌پرسی به میان آورد، برخی هیاهو ایجاد کرده و برای مخالفت با اشاره وی به اصل قانون اساسی یقه‌چاک کردند. آنها بیشتر افرادی بودند که به محافظه‌کاری معروف اند و همه مردم به نیت‌های آنها آشنا هستند. البته همه مخالفان طیف محافظه‌کار راستگرا نبودند و حتی شخصیتی مانند سعید حجاریان که برخی او را تئورسین اصلاحات می‌خوانند نیز به این پیشنهاد روی خوشی نشان نداد.»
این روزنامه البته از قول حسینعلی امیری، معاون پارلمانی حسن روحانی، نوشته‌است: «سخنان آقای روحانی در مورد اصل ۵۹ تأکید بر ظرفیت‌های فراوان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود و به نظر می‌رسد موضوع خاصی برای برگزاری همه‌پرسی مدنظر ایشان نبود.»
روزنامه قانون با تأکید براینکه «این کشور قانون دارد و در ظاهر همه بر آن پافشاری می‌کنند ولی برخی اوقات که به نفع آنها نیست تلاش کرده تا آن را دور بزنند یا نادیده بگیرند»، نوشته‌است: «اینکه جریان‌هایی که خواسته‌های خود را در کف خیابان‌ها مطالبه می‌کنند و از دیوار سفارت‌ها بالا می‌روند بخواهند میثاق‌نامه ملی ایران را نادیده بگیرند و به پاسدار آن حمله کنند، پاسخ ملت را خواهند شنید و مردم در برابر آنها سکوت نخواهند کرد.»
روزنامه شرق در گزارشی از «نگرانی از آینده فضای سیاسی و اجتماعی کشور در نشست اتحاد ملت» خبر داده که علی شکوری راد دبیرکل این حزب اصلاح‌طلب از طرح «گفتمان براندازی» و هزینه‌های آن ابراز نگرانی کرده و گفته‌است: «باید جلوی رادیکالیزه شدن فضا را بگیریم. اعتراضات و ناآرامی‌های اخیر تلنگری برای همه بود.»
علی شکوری راد با برگزاری همه‌پرسی مخالفت کرده و گفته‌است: «من نمی‌گویم در قانون اساسی مشکلی نیست، اما الان زمانی نیست که با تغییرات در قانون مشکلاتمان حل شود. اگر همین قانون درست اجرا شود، مشکلات امروزمان برطرف می‌شود. اگر مطالبات را افزایش داده و رادیکال‌تر کنیم، دستاوردی نخواهد داشت. به همین دلیل است که اصلاح‌طلبی را مهم‌ترین رویکرد می‌دانیم»، درحالی که «کسانی که شعار می‌دهند «اصلاح‌طلب - اصولگرا دیگه تمومه ماجرا» به ما می‌گویند استمرارطلب شده‌اید. سه پیروزی بزرگ انتخاباتی داشته‌ایم، حالا دست‌اندازی در راهمان پیش آمده. نباید منفعل شویم.»
به نوشته شرق، محمدرضا خاتمی هم در نشست حزب اتحاد ملت ایران اسلامی گفته‌است: «در بستر جریان‌های اخیر صدای براندازان بیش از زمان‌های قبل شده‌است. آنها بیش از اندازه بزرگ شده‌اند و علت این امر هم خودمان هستیم. این بزرگ‌ترین تبلیغ برای آنهاست که با اهداف خاص سیاسی خودشان از مسائل داخل کشور بهره‌برداری کنند. آنها پایگاه و برنامه‌ای ندارند و تنها حمایت آنها از سوی بیگانگان و خارجی‌هاست و جای نگرانی در این مرحله از این وضعیت وجود ندارد.»
همزمان مصطفی تاجزاده طی گفت‌وگویی با روزنامه جهان صنعت گفته‌است: «انتخابات آزاد ما در همه آزادی‌هاست.»
مصطفی تاجزاده گفته‌است: «از برپایی انتخاب آزاد ناامید نیستم. علتش هم این است که حوادثی که در دی‌ماه رخ داد شرایط و آرایش نیروهای سیاسی و جهت‌گیری‌های سیاسی را در جامعه تا حدود زیادی تغییر داد و فرصت‌های جدیدی برای ما ایجاد کرد تا فشارهایی بیاوریم تا کسانی از موقعیت خود، برای حذف رقبا سوءاستفاده نکنند. حرف من این است که باید انتخابات آزاد برگزار شود. اگر نشود سیستم با مشکلات بسیار جدی مواجه خواهد شد و می‌تواند بی‌ثباتی آن را تهدید می‌کند. امروز به عنوان یک ضرورت برای حفظ نظم و ثبات سیاسی چاره‌ای نداریم جز آنکه به سمت انتخابات آزاد پیش برویم و امیدواریم همه به این ضرورت رسیده باشند چراکه اگر خدایی نکرده به نقطه نهایی نرسیم فضای کشور به‌گونه‌ای است که ما به صورت فعال اعلام کنیم در انتخابات شرکت نمی‌کنیم و از این طرف به جناح رقیب فشار بیاوریم تا دست از قانون‌شکنی بردارد.»
روزنامه جهان صنعت از قول مصطفی تاجزاده دربارهٔ اعتراضات سراسری دی ماه نوشته‌است: «منحصر کردن همه اعتراض‌ها به امور اقتصادی نادرست است. مردم فقط شعار علیه روحانی و دولت ندادند بلکه سراغ کانون‌های دیگر قدرت نیز رفتند. در اینکه تظاهرکنندگان همه ایرانی بودند و فرزندان خود ما تردیدی نیست و پرت و پلاهایی از این قبیل که از خارج وارد شدند نزد عموم مردم پذیرفته نیست و یادآور اتهامات شاه است که به تظاهرکنندگان مخالف خود می‌زد اما در اینکه در خارج کوشیدند تفسیرهای خاص خود را از اعتراض‌های بخش‌هایی از مردم ایران ارائه دهند نیز تردیدی نیست.»
مصطفی تاجزاده دربارهٔ اینکه چرا در جریان اعتراضات دی ماه ۹۶ «بسیاری از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب از حمایت مردم دست کشیدند و گوش‌شان را بستند. چنان‌که به درخواست‌های مصاحبه هم پاسخ رد می‌دادند»، گفته‌است: «اینکه از حضور خودداری کردیم علت آن است که این تظاهرات نه رهبر داشت و نه سازماندهی و نه شعار واحد و از طرفی متأسفانه تلاش می‌شد از همان ابتدا به خشونت کشیده شود و مطالبه واحدی را نیز عرضه نمی‌داشت زیرا شرایط کشور طوری نیست که بتوان با شعارهای ساختارشکنانه آن هم با کاربرد روش‌های خشن به نتیجه مطلوب رسید.»
محسن صفایی فراهانی عضو پیشین حزب مشارکت در پاسخ به این پرسش روزنامه اعتماد که «در صورتی که راه‌های اصلاحی مسدود باشد یا موانعی بر سر روش‌های اصلاحی وجود داشته‌باشد چه باید کرد؟»، گفته‌است: «باید پای هر آنچه مربوط به حق و حقوق مردم است ایستاد و از آن حمایت کرد، با درایت و عقلانیت و نه بهم ریختن و خشونت. شما مطمئن باشید در دنیای امروز ایستادن و مقابله با مردم به نفع هیچ حکومتی نیست، حکومت‌ها فقط با پشتیبانی مردم می‌توانند ادامه حیات بدهند، در غیر این صورت با بحران مشروعیت روبه‌رو خواهند شد.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تأکید براینکه «مردم از همه ناراضی هستند به خاطر همه این فشارها و اعتراض‌های آنها همه‌جانبه است ولی راه‌حل آن اینست که ارکان حکومت به مسئله یک بعدی نگاه نکنند به این اعتراض‌ها جدی نگریسته و امکان تحول و تحرک در جامعه مدنی را از این شرایط منجمد خارج نمایند»، گفته‌است: «اگر مردم بحث عبور از اصلاح‌طلبی و اصولگرایی را در جامعه مطرح می‌کنند یعنی به نوعی بلوغ سیاسی رسیده‌اند. نمی‌توان به ۸۰ میلیون نفر گفت که هر زمان حرف و اعتراضی دارید سرکوب می‌شوید. هیچ جامعه‌ای این کار را نمی‌کند؛ بنابراین مردم می‌خواهند از این نا به سامانی عبور کنند. می‌خواهند در جامعه مدنی حزب و سندیکا داشته باشند.»
محسن صفایی فراهانی با بیان اینکه «هر آنچه کاشته شود قابلیت درو کردن پیدا می‌کند»، گفته‌است: «ابداع تفاسیر محدودکننده از قانون اساسی در طول ۳۰ سال اخیر موجب تضعیف جمهوریت شده‌است، این بزرگ‌ترین دستاورد مردم از انقلاب سال ۵۷ بوده‌است، این محدودیت‌ها عملاً کشور را با بحران ناکارآمدی به صورت جدی روبه‌رو کرده‌است.»
اعتماد از قول صفایی فراهانی نوشته‌است: «مردم مجموعاً از نیروهایی که در جامعه می‌توانند کمک‌شان کنند و نمی‌کنند، ناراضی هستند. چراکه با اعتماد مکرر مردم و مشارکت در انتخابات‌های مختلف، توقع برآورده شدن بخشی از خواسته‌های خود را دارند، در حال حاضر اعتماد اکثریتی از مردم از نظام سیاسی، به دلیل گسترده بودن میزان فساد در منتسبین به نظام و عملکرد ضعیف هر سه قوه و دخالت‌ها و برخوردهای خشونت‌بار و غیرمودبانه با آنها، رو به کاهش است و در صورت قطع امید بدیهی است که هم از آقای خاتمی عبور کنند و هم از آقای روحانی یا هرکس دیگر. برای خروج از این شرایط باید نقد از ساختار حکومتی به وجود آید و مطبوعات و رسانه‌ها جایگاه واقعی خود را پیدا کنند.»
