مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی میگوید ایران آماده از سرگیری دوبارۀ مذاکرات هستهای با آمریکا است، اما در صورتی که به گفتهٔ او، مذاکرات با «احترام متقابل» انجام شود.
کمال خرازی این اظهارات را در گفتوگو با شبکۀ خبری سیانان مطرح و در عین حال تأکید کرد تهران از موضعی که پیش از حملهٔ خرداد و تیرماه امسال آمریکا و اسرائیل داشت، «حتی یک قدم» عقب نخواهد نشست.
او شروط تهران برای مذاکره با واشینگتن را چنین برشمرد: «غنیسازی اورانیوم ادامه خواهد یافت»، چون به ادعای او، «کشور به سوخت برای نیروگاههای برق و مصارف پزشکی نیاز دارد» و «برنامهٔ موشکی بالستیک ایران، که در حال گسترش است، نیز کاملاً از میز مذاکره خارج است».
مشاور علی خامنهای در بخش دیگری از اظهاراتش افزود: «آمریکاییها باید گام اول را بردارند و نشان دهند که آمادهٔ تعامل با ما بر اساس شروطی هستند که ما تعیین میکنیم... مذاکره باید بر پایه برابری و احترام متقابل باشد».
این اظهارات در شرایطی بیان میشود که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز ۲۷ آبان در دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، گفت که مقامات جمهوری اسلامی «بهشدت مشتاق توافق هستند. من کاملاً پذیرای آن هستم.ما با آنها در حال مذاکره هستیم و روندی را آغاز کردهایم، و خوب است که با ایران به توافق برسیم».
در مذاکرات ایران و آمریکا که تا قبل از حملهٔ اسرائیل جریان داشت، واشینگتن خواهان آن بود که ایران غنیسازی اورانیوم را بهطور کامل متوقف کند، اما تهران بر ادامهٔ غنیسازی پافشاری میکرد.
کمال خرازی در مصاحبه با سیانان همچنین گفت در هر مذاکرهٔ احتمالی آینده با آمریکا، تمرکز بر «درجهٔ غنیسازی» خواهد بود، «نه خود اصل غنیسازی».
این در حالی است که دونالد ترامپ در اظهارات سهشنبه شب خود دربارۀ ایران تأکید کرد: «ما میتوانستیم قبل از جنگ به توافق برسیم اما این میسر نشد. چیزی اتفاقی خواهد افتاد. اما آنها خیلی مشتاقند که به توافق برسند».
تهران و واشینگتن تا پیش از جنگ ۱۲ روزهٔ ایران و اسرائیل که ۲۳ خرداد امسال آغاز شد، پنج دور گفتوگو بر سر پروندهٔ هستهای ایران انجام دادند ولی دور ششم آن بهدلیل این جنگ لغو شد.
ایالات متحده اول تیر سه تأسیسات هستهای نطنز، فردو مرکز فرآوری اصفهان را با بمبافکنهای بی-۲ و موشکهای تاماهاوک بمباران کرد که به گفتهٔ دونالد ترامپ، «آنها را کامل و مطلق نابود کرد».
خرازی میگوید نزدیک به پنج ماه پس از آن حملات، هنوز میزان خسارت واردشده به تأسیسات هستهای ایران بهطور کامل ارزیابی نشده است.
سعید خطیبزاده، معاون وزیر خارجه ایران، پیشتر به سیانان گفته بود که با وجود خسارت جدی به «زیرساختها، ماشینآلات و ساختمانها»، برنامه هستهای ایران «کاملاً سالم و دستنخورده» باقی مانده است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، روز ۲۵ آبان اعلام کرد که در حال حاضر بهدلیل حمله به تأسیسات، هیچ غنیسازی اورانیومی انجام نمیشود.
بهرغم این اظهارات، سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان همراه با آمریکا، روز ۲۷ آبان پیشنویس قطعنامهای را به نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردند که در آن خواستار پاسخگویی ایران دربارۀ ذخایر اورانیوم غنیشدۀ خود و دسترسی بازرسان به تأسیسات هستهای بمبارانشده شدهاند.
پیشنویس قطعنامه چهار کشور یاد شده در پی گزارش تند و انتقادی آژانس بینالمللی انرژی اتمی دربارهٔ ایران تهیه شده که هفته گذشته برای کشورهای عضو ارسال شد.
در این گزارش آمده که تهران همچنان اجازه ورود بازرسان به تأسیسات هستهای را که در خرداد و تیرماه از سوی اسرائیل و ایالات متحده بمباران شدند، نداده و بررسی ذخایر اورانیوم غنیشدهٔ آن نیز «مدتهاست که به تعویق افتاده» است.
جمهوری اسلامی ایران هنوز وضعیت هیچیک از این تأسیسات هستهای یا ذخایر اورانیوم خود که شامل موادی با غنای تا ۶۰ درصد است، را به آژانس اطلاع نداده است.
سیانان خرداد امسال گزارش داده بود که آمریکا پیشنهادی برای توافق هستهای ارائه کرده که بر اساس آن واشینگتن در برنامهٔ هستهای غیرنظامی ایران سرمایهگذاری کند و در کنسرسیومی که برای مدت نامعلومی غنیسازی اورانیوم با غنای پایین را در داخل ایران نظارت میکند، مشارکت داشته باشد.
انتظار میرفت این کنسرسیوم شامل کشورهای خاورمیانه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد. مقامهای ایرانی در آن زمان بارها اعلام کردند که نسبت به ایدهٔ کنسرسیوم غنیسازی «باز» هستند، اما تأکید داشتند که ایران باید کنترل کامل توانایی غنیسازی خود را حفظ کند.
مشاور رهبر جمهوری اسلامی در پاسخ به این پرسش سیانان که آیا هنوز امکان رسیدن به تفاهم با آمریکا دربارهٔ برنامهٔ هستهای ایران از جمله کنسرسیوم وجود دارد، گفت: «بله، فکر میکنم».