میخائیل اولیانوف، دیپلمات روس، روز شنبه ۱۹ شهریور بیانیه انتقادی سه کشور اروپایی درباره رویکرد ایران در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام را در برهه «حساس این مذاکرات» بی‌موقع خوانده است. در مقابل، دیپلمات فرانسوی حاضر در این مذاکرات در پاسخ همتای روس خود گفته است که از زمان پاسخ اخیر ایران دیگر مذاکرات فعالی در جریان نبوده است.
سه کشور اروپایی حاضر در برجام روز شنبه در بیانیه‌ای گفته‌اند که مطالبات «فرا برجامی» ایران جهت بسته شدن پرونده پادمانی، تردیدهای جدی را در مورد نیات و تعهد ایران به نتیجه موفقیت‌آمیز برجام ایجاد می‌کند و موضع ایران در تضاد با تعهدات الزام‌آور قانونی آن بوده و چشم‌انداز احیای برجام را به خطر می‌اندازد.
میخائیل اولیانوف، سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، در واکنش به بیانیه سه کشور اروپایی آن را بی‌موقع و «نابهنگام» خوانده است.
میخائیل اولیانوف در حساب کاربری خود در توییتر با اشاره به اظهارات ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نوشته است: بیانیه سه کشور اروپایی «واقعا نابهنگام بود. درست در زمان حساس گفت‌وگوهای وین و در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.»
فیلیپ اررا، دیپلمات فرانسوی حاضر در مذاکرات برجام در پاسخ به میخائل اولیانوف در توییتر نوشته است، شما بهتر از دیگران می‌دانید که این درست نیست « از زمان آخرین پاسخ ایران دیگر مذاکره فعالی وجود نداشته است.»
میخائیل اولیانوف در پاسخ به همتای فرانسوی خود در توئیتر نوشته است: «البته من از پاسخ ایران مطلع هستم و کاملاً متقاعد شده‌ام که این مانعی جدی در راه رسیدن به روز نهایی نیست. به‌راحتی می‌توان راه‌حل پیدا کرد.»
این دیپلمات روس در ادامه اضافه کرده است: «در یک نکته با شما موافقم: دیگر مذاکرات فعالی وجود ندارد. این اشتباه ماست.»
به دنبال بی‌نتیجه ماندن ۱۶ ماه گفت‌وگوهای چند جانبه ايران با کشورهای عضو برجام و مذاکرات غير مستقيم با آمريکا برای احیای برجام، ماه گذشته اتحاديه اروپا يک پيشنهاد نهايی برای برون رفت از بن بست در این مذاکرات ارائه کرد.
ایران و آمریکا پاسخ های خود را به این پیشنهاد «نهایی» اتحادیه اروپا ارائه کردند. اما ایران در آخرین پاسخ خود در ۱۱ شهریور خواستار دریافت تضمین‌ها از آمریکا برای بسته شدن پرونده پادمانی در آژانس بین المللی انرژی اتمی شد.
این درخواست ایران، امید اعضای اروپایی برجام و آمریکا را برای احیای این توافق کاهش داده است.
واکنش آمریکا
در همین حال، آمریکا از بیانیه انتقادی سه کشور اروپایی درباره رویکرد ایران در مذاکرات احیای برجام حمایت کرده است.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به صدای آمریکا گفته است:« ما با سه کشور اروپایی موافقیم که نباید احیای برجام مشروط به مختومه اعلام‌کردن تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیرامون کشف ذرات اورانیوم در سه سایت هسته‌ای ایران باشد.»
به دنبال بیانیه مشترک فرانسه، بریتانیا و آلمان در انتقاد از رویکرد جمهوری اسلامی در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام، سخنگوی وزارت خارجه ایران، این بیانیه را «غیرسازنده و خلاف حسن نیت» خوانده است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این بیانیه گفته است: «باعث تعجب و تأسف است که در شرایطی که تعاملات دیپلماتیک و تبادل پیام میان طرف‌های مذاکره و هماهنگ‌کننده گفتگوها برای نهایی کردن مذاکرات جریان دارد، سه کشور اروپایی در اقدامی انحرافی و به دور از رویکرد نتیجه‌بخش در مذاکرات، اقدام به صدور چنین بیانیه‌ای می‌کنند. »
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با اشاره به این که «سه کشور اروپایی با این بیانیه نسنجیده»، گام در مسیر تلاش های اسرائیل برای «بر شکست مذاکرات گذاشته‌اند» هشدار داده است: «بدیهی است در صورت تداوم چنین رویکردی، باید مسؤلیت نتایج آن را نیز بپذیرند.»
ناصر کنعانی در ادامه گفته است: «ایران همچنان برای نهایی کردن توافق، اراده و آمادگی داشته و بر این اعتقاد است که در صورت وجود اراده لازم و پرهیز از اثرپذیری از فشارهای خارجی، امکان دستیابی سریع به توافق وجود دارد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در ادامه از سه کشور اروپایی خواسته است «به جای ورود به فاز تخریب روند دیپلماتیک» نقش فعالتری برای ارائه راه‌حل جهت پایان دادن به اختلاف نظرهای معدود باقی‌مانده » ایفا کنند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه خود تاکید کرده‌اند، با توجه به ناکامی ایران در دستیابی به توافق برای احیای برجام، ما با شرکای بین‌المللی خود درباره بهترین راه مواجهه با ادامه توسعه برنامه هسته‌ای ایران و عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس و توافقات پادمانی، مشورت خواهیم کرد.
سه قدرت اروپایی تاکید کرده‌اند که برجام به هیچ وجه نمی‌تواند بهانه‌ای باشد تا ایران از تعهدات الزام‌آور قانونی خود در رابطه با منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای شانه خالی کند و باید درباره منشا اورانیوم پیدا شده در سایت‌های خود به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توضیح فنی معتبر بدهد.
