سخنگوی وزارت خارجه ایران میگوید مذاکرهٔ مستقیم با آمریکا در دستور کار تهران نیست و در حال حاضر هیچ بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران حضور ندارد.
اسماعیل بقایی که روز دوشنبه ۱۳ مرداد در یک نشست خبری سخن میگفت همچنین افزود که سفر یکی از مقامات آژانس به ایران طی ۱۰ روز آینده انجام خواهد شد.
این در حالی است که سعید خطیبزاده، معاون وزیر خارجه، روز شنبه اعلام کرد در هفتههای آینده، بازرسان این نهاد ناظر سازمان ملل به ایران باز خواهند گشت.
پیشتر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفته بود مذاکرات پیش رو میان آژانس با ایران «فعلاً شامل بازگشت و تجدید کار بازرسان نخواهد بود».
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین بر ادامه غنیسازی اورانیوم در ایران پافشاری کرد و گفت: «موضوع غنیسازی در داخل ایران جزء حق لاینفک ما طبق معاهده منع اشاعه است و هر طرحی که بتواند این حق را تامین کند قابل بررسی است.»
او در پاسخ به احتمال مذاکرات مستقیم با آمریکا گفت چنین مذاکراتی در دستور کار نیست، اما در هر مذاکره احتمالی، بحث «بازخواست از آمریکا» بهدلیل حمله به تأسیسات هستهای ایران، یکی از محورهای اصلی خواهد بود.
بقایی در پاسخ به این پرسش که «عباس عراقچی، وزیر خارجه، در مصاحبه اخیری که با فایننشال تایمز داشت، گفت که پیامهای مستقیمی بین او و استیو ویتکاف، نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا، رد و بدل شده است، با توجه به این موضوع آیا امکان دارد که مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا نیز از حالت غیر مستقیم به مستقیم تغییر پیدا کند؟»، گفت: خیر.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز ۹ مرداد گفت که ایران بعد از هدف قرار گرفتن تأسیسات هستهایش عملکرد «بسیار بدی» داشته است.
او ششم مرداد نیز گفته بود ایران «سیگنالهای زنندهای» میفرستد و هرگونه تلاش تهران برای ازسرگیری برنامهٔ هستهایش بلافاصله درهم کوبیده خواهد شد.
این در حالی است که وزیر خارجه جمهوری اسلامی خواستار پرداخت غرامت توسط آمریکا در پی حمله به تأسیسات هستهای ایران شده است.
در خصوص اروپا، اسماعیل بقایی در نشست خبری تازه خود گفت اگرچه در نشست استانبول بر ادامه گفتوگوها با تروئیکای اروپایی توافق شده، اما هنوز زمان دور بعدی مذاکرات مشخص نیست. او افزود که ایران در هر مذاکرهای باید تضمینی برای حق غنیسازیاش دریافت کند و مذاکرات باید «هدفمند و نتیجهمند» باشد.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه هشدار داد که سه کشور اروپایی هیچگونه «حق قانونی یا اخلاقی» برای فعالسازی مکانیسم ماشه ندارند و در صورت سوءاستفاده از این ابزار تحریمی، جمهوری اسلامی واکنش مشخصی نشان خواهد داد.
بریتانیا همراه با آلمان و فرانسه بهعنوان سه طرف اروپایی برجام، هشدار دادهاند که در صورت نبود پیشرفت در مذاکرات هستهای، مکانیسم ماشه را اوایل شهریورماه فعال خواهند کرد.
رد درخواست آمریکا برای توقف خرید نفت از ایران و روسیه
از سوی دیگر، خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه گزارش داد که چین درخواستهای آمریکا برای توقف خرید نفت از روسیه و ایران را رد کرده است.
مقامات ایالات متحده شامل اسکات بسنت، وزیر خزانهداری، هفته گذشته در یک نشست دو روزه در استکهلم در سوئد بر سر تعرفههای مورد نظر دولت دونالد ترامپ با مقامات چین گفتوگو کرده و درخواست توقف خرید نفت از روسیه و ایران را مطرح کرده بودند.
آمریکا تعرفه ۱۰۰ درصدی برای چین درنظر گرفته است.
وزارت خارجه چین در پایان این اجلاس گفته بود که اجبار و فشار نتیجه نخواهد داد و چین از «حاکمیت، امنیت و منافع خود برای توسعه دفاع خواهد کرد».
به نوشته آسوشیتدپرس، هدف آمریکا از محدود کردن فروش نفت روسیه و ایران که منبع اصلی درآمد مسکو و تهران است، کاستن از بودجه نظامی روسیه و جمهوری اسلامی ایران است.
ایالات متحده در ماههای اخیر در قالب اجرای سیاست «فشار حداکثری» دونالد ترامپ بر ایران، چند شبکهٔ بینالمللی، که به گفتهٔ واشینگتن میلیونها بشکه نفت خام ایران را به چین منتقل کرده، تحریم کرده است.
رئیسجمهور آمریکا همچنین ضربالاجلی را تعیین کرده که اگر مسکو تا روز جمعه ۱۷ مرداد برای پایان دادن به جنگ اوکراین پیشرفتی نداشته باشد، اعمال تعرفهها و سایر اقدامات علیه روسیه را آغاز خواهد کرد.
روسیه از سه سال و نیم پیش وارد جنگ با اوکراین شده و تهران نیز کماکان حامی مالی گروههای شبهنظامی در منطقه تلقی میشود.
دانی راسل، از مؤسسه سیاستگذاری انجمن آسیا، به آسوشیتدپرس گفت نفت یک منبع انرژی راهبردی بسیار مهم برای چین است و پکن نمیتواند به آسانی از نفت روسیه و ایران چشم بپوشد.
گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال ۲۰۲۴ ارزیابی کرده بود که بین ۸۰ تا ۹۰ درصد از نفت صادراتی ایران به دست چین میرسد و اقتصاد چین با دریافت روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت ایران شکوفا میشود.