وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۲۰ مرداد برای مذاکره به تهران می‌آید اما برنامه‌ای برای بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران در کار نیست.
این نخستین مذاکره میان مقام‌های آژانس و ایران بعد از حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود.
عباس عراقچی روز یکشنبه ۱۹ مرداد در جمع خبرنگاران اعلام کرد مذاکرات فردا درباره «چارچوب جدید همکاری» خواهد بود و افزود: «هیچ برنامه بازرسی باز وجود ندارد. ما هنوز به توافقی بر سر چارچوب جدید نرسیده‌ایم و تا زمانی که به این چارچوب جدید نرسیم، همکاری‌ها آغاز نخواهد شد.»
بازرسان این آژانس از زمان آغاز حملات اسرائیل به ایران و جنگ ۱۲ روزه نتوانسته‌اند به مراکز هسته‌ای ایران دسترسی داشته باشند. در جریان این جنگ، آمریکا نیز سه سایت هسته‌ای نطنز، فردو و اصفهان را هدف حملات هوایی قرار داد.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، دوشنبه، ۲۰ مرداد، گفت مذاکرات هیئت آژانس از امروز در تهران «فنی» و «پیچیده» خواهد بود.
به گفته آقای بقائی، احتمال دیدار میان عباس عراقچی، وزیر خارجه، با هیئت آژانس وجود دارد اما از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد که نتیجه این گفت‌وگوها چه خواهد بود و زود است که در این ارتباط حرفی زد زیرا بحث‌ها در این زمینه، فنی و پیچیده است.
او موضع آژانس در جریان جنگ ۱۲ روزه را نیز مورد انتقاد قرار داد و گفت ما اکنون با وضعیتی روبه‌رو هستیم که «منحصر به فرد» است و در تاریخ آژانس تا کنون شاهد نبوده‌ایم که تأسیسات هسته‌ای یک کشور که ۲۴ ساعته زیر نظر آژانس است، مورد حمله قرار بگیرد و آژانس آن طور که لازم است، این حمله را محکوم نکند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، پیش‌تر تأکید کرده که انجام بازرسی‌ها همچنان در اولویت اصلی او قرار دارد و از ایران خواسته «شفاف‌سازی» کند.
او در عین حال گفته بود بازرسان این نهاد ناظر که بعد از جنگ ایران را ترک کردند، فعلا به ایران بازنمی‌گردند.
ایران آژانس انرژی اتمی را متهم می‌کند که با انتشار گزارشی با لحن تند در روز دهم خرداد، مسیر انجام حملات اسرائیل و آمریکا را هموار کرد.
شورای حکام این آژانس که شامل ۳۵ کشور است، در پی انتشار این گزارش، با صدور قطعنامه‌ای ایران را به نقض تعهدات خود در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای متهم کرد.
اسرائیل یک روز بعد از صدور این قطعنامه، در ۲۳ خرداد، حملات علیه ایران را آغاز کرد که در همان ساعات اول به کشته شدن فرماندهان نظامی ارشد و تعدادی از دانشمندان هسته‌ای ایران انجامید.
مجلس شورای اسلامی در پی وقوع جنگ، قانون «تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» را تصویب کرد که به فاصله کوتاهی توسط دولت ایران ابلاغ شد.
زمان‌بندی و جزئیات نحوهٔ تعلیق در این قانون مشخص نشده اما تصمیم‌گیری درباره همکاری با آژانس به شورای عالی امنیت ملی محول شده و می‌تواند امکان نظارت بازرسان آژانس بر برنامهٔ هسته‌ای ایران را بیش از پیش محدود کند.
آینده مذاکره با آمریکا و توافق ارمنستان و آذربایجان
عباس عراقچی روز یکشنبه همچنین درباره مذاکره با آمریکا نیز گفت که «دور بعدی مذاکرات فعلاً تنظیم نشده و هنوز هیچ چیز قطعی نشده است.»
به گفته او حتی مذاکره غیرمستقیم هم تاکنون قطعی نیست. دیپلمات ارشد ایران حاضر نشد محل برگزاری مذاکرات احتمالی را تأیید کند. در روزهای اخیر برخی گزارش‌ها از نروژ به عنوان محل احتمالی مذاکرات یاد کردند.
او درباره توافق ارمنستان و جمهوری آذربایجان در کاخ سفید برای ایجاد مسیری در امتداد مرز ایران نیز اعلام کرد: «موضع ما در خصوص زنگزور و مباحث مطرح‌شده کاملاً روشن است؛ ما از هرگونه صلح میان ارمنستان و آذربایجان استقبال می‌کنیم.»
آقای عراقچی همچنین این ادعا را مطرح کرد که مسئله ایجاد کریدور منتفی شده و «بحث بر سر یک جاده ترانزیتی است که تحت حاکمیت و صلاحیت قضایی ارمنستان، در خاک این کشور کشیده خواهد شد.»
او با اشاره به حضور یک شرکت آمریکایی برای اجرای پروژه گفت که این باعث «نگرانی» است و جمهوری اسلامی در این خصوص به رایزنی‌های خود ادامه خواهد داد.
این موضع وزارت خارجه ایران با واکنش تند علی‌اکبر ولایتی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، متفاوت است که روز شنبه اعلام کرد جمهوری اسلامی اجازه نمی‌دهد دالان «زنگزور» بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان با مشارکت ایالات متحده شکل بگیرد.
آقای ولایتی مدعی شد که این کریدور «توطئه‌ای سیاسی علیه ایران و برخی کشورهای همسایه است» و تأکید کرد که ایران «چه با روسیه و چه بدون روسیه» مانع از شکل‌‌گیری این «توطئه» خواهد شد.
رهبران ارمنستان و آذربایجان، روز جمعه در مراسمی به میزبانی دونالد ترامپ در کاخ سفید، توافق صلحی را با میانجی‌گری آمریکا امضا کردند که علاوه بر پایان دادن به دهه‌ها درگیری بین دو کشور، منجر به ایجاد یک کریدور حمل‌ونقل مهم خواهد شد؛ مسیری که «TRIPP» (مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی) نام‌گذاری خواهد شد.
این مسیر که تاکنون به دالان زنگزور شهرت داشته است، جمهوری آذربایجان را به منطقه خودمختار نخجوان متصل خواهد کرد؛ دو منطقه‌ای که با نواری به عرض ۳۲ کیلومتر از خاک ارمنستان از یکدیگر جدا شده‌اند.
