به دنبال اظهارات تازۀ وزیر خارجه ایران درباره احتمال «تغییر دکترین هستهای» جمهوری اسلامی در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، نخست وزیر اسرائیل گفت کشورش برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای هر اقدامی لازم باشد انجام خواهد داد.
بنیامین نتانیاهو شامگاه پنجشنبه هشتم آذر در مصاحبه با کانال ۱۴ تلویزیون اسرائیل گفت کشورش برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به قدرت هستهای به «هر کاری که لازم باشد» و استفاده از «همۀ امکانات موجود» دست خواهد زد.
بنیامین نتانیاهو دو روز پیشتر نیز گفته بود که آتشبس با حزبالله لبنان باعث تمرکز بیشتر اسرائیل روی ایران خواهد شد.
اظهارات نخست وزیر اسرائیل ساعاتی پس از انتشار سخنان عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، بیان میشد.
عباس عراقچی در لیسبون، پایتخت پرتغال، در گفتوگو با خبرنگاران مدعی شد که ایران دانش و قابلیت ساخت سلاح هستهای را دارد، اما این موضوع «تاکنون در دکترین هستهای و استراتژی امنیتی ایران جایی نداشته است».
به نوشته روزنامه گاردین که گزارشی از سخنان عباس عراقچی را منتشر کرده، وزیر خارجه ایران هشدار داد که اگر کشورهای غربی تهدیدات خود دربارۀ بازگرداندن همۀ تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران را ادامه دهند، بعید نیست که تهران هم با تغییر رویکرد، به سمت تولید سلاح هستهای حرکت کند.
سخنان عباس عراقچی در آستانه مذاکرات ایران با نمایندگان سه کشور اروپایی برجام بیان شده است.
در مذاکرات روز جمعه در ژنو قرار است مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، با نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان گفتوگو کند..
عباس عراقچی در سخنان خود در لیسبون همچنین ادعا کرد که در پی موافقت تهران با عدم افزایش ذخیرۀ اورانیوم ۶۰ درصدی و همچنین صدور مجوز برای بازگشت چهار بازرس آژانس به ایران، رافائل گروسی مدیر کل این نهاد نظارتی سازمان ملل متحد قول داده بود که مانع از صدور قطعنامۀ تنبیهی شود؛ اقدامی که به گفتۀ دیپلمات ارشد ایران به دلیل «رویکرد تقابلجویانۀ سه کشور اروپایی» ناکام ماند.
وزیر خارجۀ ایران با تأیید عملیاتیشدن «هزاران ماشین سانتریفیوژ جدید و پیشرفته» دیگر و آغاز گازدهی به آنها، این اقدام را نتیجۀ صدور قطعنامۀ تنبیهی شورای حکام و ادامۀ فشار کشورهای غربی عنوان کرد.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی با تأکید بر اینکه فعالیتهای هستهای تهران، همچنان با تعهداتش بر اساس پیمان عدم اشاعه یا انپیتی مطابقت داشته و فعلاً برنامهای برای افزایش خلوص غنیسازی اورانیوم، فراتر از ۶۰ درصد در کار نیست، هشدار داد که در عین حال «تضمینی برای ادامۀ همکاری ایران و غرب» وجود ندارد.
عباس عراقچی ادعا کرد که ایران «راهبرد همکاری با هدف دستیابی به راهحلی قابل قبول» را در پیش گرفته است؛ اما رفتارهای کشورهای غربی – به گفتۀ او- به گفتمانی تازه در داخل ایران و در همه سطوح جامعه، دربارۀ احتمال نیاز به بازنگری در دکترین هستهای و امنیتی این کشور دامن زده است.
به گفتۀ آقای عراقچی بسیاری از سران کشور و حتی مردم عادی استدلال میکنند که پس از سالها مذاکره و پذیرش تعهدات یکجانبه از سوی ایران، غرب نشان داده که حاضر به اجرای تعهدات متقابلش نیست و در نتیجه، سیاست فعلی «اشتباه بوده و باید در رویکرد هستهای، تجدید نظر کرد».
آقای عراقچی در حالی از احتمال تغییر رویکرد ایران و حرکت به سمت برنامۀ هستهای نظامی سخن گفت که همزمان بر جاریبودن فتوای رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر حرامبودن تولید و استفاده از سلاح هستهای هم تأکید داشت.
پیشتر برخی از دیگر چهرههای جمهوری اسلامی از جمله کمال خراجی وزیر خارجۀ اسبق و مشاور عالی علی خامنهای هم دربارۀ احتمال تغییر دکترین هستهای تهران هشدار داده بودند.
همکاری نظامی با مسکو و گروههای نیابتی
وزیر خارجۀ جمهوری اسلامی در بخش دیگری از سخنانش، ضمن تأکید بر سابقۀ همکاری «مشروع» نظامی تهران و مسکو، بار دیگر ارسال موشکهای بالستیک به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین را رد کرد.
عباس عراقچی در عین حال، ضمن تأکید بر تعهد تهران به تمامیت ارضی اوکراین، زیر سوال بردن همکاریهای نظامی ایران و روسیه از سوی کشورهای غربی را، با توجه به حمایت تسلیحاتی این کشورها از اسرائیل برای استفاده علیه «فلسطینیها و لبنانیها» فاقد مشروعیت خواند.
دیپلمات ارشد ایران با رد «نیابتی بودن» گروههای همسو با تهران در منطقه، تأکید کرد که در صورت نیاز و درخواست حزبالله، ایران به حمایت تسلیحاتی از این گروه ادامه خواهد داد.
حزبالله یک گروه شبهنظامی و در عین حال یک حزب سیاسی است . ایالات متحده حزبالله را یک سازمان تروریستی میداند، اما اتحادیه اروپا شاخهٔ نظامی آن را در فهرست سیاه قرار داده و حزب سیاسی آن را تروریستی نمیداند. حزب سیاسی حزبالله در پارلمان لبنان هم نمایندگانی دارد.
وزیر خارجۀ ایران همزمان، ادعای نخستوزیر اسرائیل دربارۀ تمرکز بر تهدید ایران پس از آتشبس در لبنان را «مسخره و بیمعنا» توصیف کرد و با تأکید بر اینکه ایران بهدنبال جنگ نیست اما برای آن آماده است، خطاب به سران اسرائیل گفت میتوانید این موضوع را بیازمایید.
آقای عراقچی با اشاره به کشتهشدن اسماعیل هنیه، رئیس پیشین دفتر سیاسی حماس در تهران در روز تحلیف مسعود پزشکیان بهعنوان رئیس جمهور جدید ایران گفت ناچار شده «یکصد روز نخست فعالیتش به عنوان وزیر خارجه را صرف ممانعت از آغاز یک جنگ تمامعیار کند».