وزیر خارجه جمهوری اسلامی میگوید مذاکراتی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای «چارچوب تازه» همکاریها در جریان است و تا وقتی این مذاکرات به نتیجه نرسد، «هیچ همکاری جدیدی» بین ایران و آژانس شکل نخواهد گرفت.
همزمان خبرگزاری فرانسه گزارش داد که این مقام عالیرتبه جمهوری اسلامی روز پنجشنبه، ۱۳ شهریورماه، با همتای اروپایی خود، کایا کالاس، در دوحه، پایتخت قطر، دیدار کرده است.
عباس عراقچی در همین روز اعلام کرد تحولات اخیر از جمله حملات اسرائیل و آمریکا به سایتهای هستهای ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه «ایجاب میکند» که چارچوب جدیدی برای این همکاریها تعریف شود.
او همچنین مدعی شد که آژانس انرژی اتمی نیز «پذیرفته» که در شرایط جدید باید چارچوب جدیدی برای همکاری نیاز دارد.
این موضعگیری وزیر خارجه ایران میتواند پاسخی باشد به تلاش اروپا برای رسیدن به «راه حلی مبتنی بر مذاکره» که به گزارش خبرگزاری فرانسه در دوحه مطرح شده است.
این خبرگزاری به نقل از یک مقام اروپایی که به نامش اشاره نکرد گزارش داد که کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز پنجشنبه در همین زمینه با عباس عراقچی دیدار کرده است.
به گفته این مقام، خانم کالاس در دوحه درباره موضوعات مختلف با عراقچی گفتوگو کرده است، از جمله دسترسی بازرسان آژانس به سایتهای اتمی ایران و همین طور وضعیت ذخیره اورانیوم غنیشده ایران در پی حملات آمریکا به این سایتها.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی تنها ساعاتی پس از رسانهای شدن خبر دیدار کالاس و عراقچی، تأیید کرد که وزیر خارجه ایران در دوحه قطر این دیدار را داشته است.
آن طور که وبسایت خبری انتخاب نوشته است، در این دیدار درباره «روند تعامل ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بحث و تبادل نظر شد».
موضع عراقچی درباره رابطه با آژانس یک روز پس از آن اعلام شد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در گفتوگویی با خبرگزاری رویترز ضمن تأیید مذاکره با تهران درباره چگونگی ازسرگیری بازرسیهای این نهاد اعلام کرد که این مذاکره نمیتواند ماهها ادامه یابد و باید هرچه زودتر به نتیجه برسد.
او تأکید کرد که توافق بین طرفین میتواند حتی «همین هفته» حاصل شود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید از زمان آغاز حملات اسرائیل به ایران در ۲۳ خرداد هیچ اطلاعی از وضعیت یا محل نگهداری ذخایر اورانیوم غنیشدهٔ ایران و وضعیت تأسیسات هستهای ایران ندارد.
این نهاد ناظر سازمان ملل روز چهارشنبه در گزارشی محرمانه که در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت، خبر داد هنوز برای ازسرگیری بازرسی از سایتهایی که در جریان جنگ ۱۲ روزه هدف بمباران آمریکا و اسرائیل قرار گرفتند، با ایران به توافق نرسیده است.
رافائل گروسی در این گزارش تصریح کرد که «باید بدون تأخیر، سازوکارهای فنی لازم برای ازسرگیری کامل بازرسیهای آژانس نهایی شود.»
این در حالی است که فرانسه، بریتانیا و آلمان در پی آغاز روند فعال کردن «مکانیسم ماشه» که ۳۰ روز طول خواهد کشید، خواستار آن شدهاند که در این مدت ایران همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ازسر بگیرد.
کایا کالاس در هفته جاری در حساب خود در شبکه ایکس ضمن خبر دادن از دیدار با رافائل گروسی، بر اهمیت «شفافیت و همکاری کامل» از طرف تهران با آژانس تأکید کرده بود.
ایران بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در پی جنگ ۱۲ روزه، همکاری با آژانس را به حالت تعلیق درآورد. بر اساس این مصوبه که بعد از ابلاغ دولت به قانون تبدیل شد، شورای عالی امنیت ملی باید درباره همکاری با آژانس تصمیم بگیرد.
هفته گذشته بازرسان این نهاد مستقر در وین به ایران رفتند تا بر روند تعویض سوخت نیروگاه هستهای بوشهر نظارت کنند. رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که دو بازرس آژانس ایران را ترک کردهاند.
«از جنگ هیچ ترسی نداریم»
عباس عراقچی روز چهارشنبه همچنین بار دیگر بر «صلحآمیز» بودن برنامه هستهای ایران تأکید کرد و افزود: «بنابراین ترسی هم از مذاکره نداریم. همانطوری که ترسی هم از جنگ نداریم. همیشه برای مذاکره و جنگ آمادگی داریم.»
او درباره اقدام سه کشور اروپایی در فعال کردن «مکانیسم ماشه» که میتواند تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند و همچنین تبعات اقتصادی آن برای ایران مدعی شد که «نگرانیهای روانی بزرگنمایی شده و فضای ساختهشده پیرامون اسنپبک بیش از واقعیت آن است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران با اصل هر نوع تحریمی مخالف است و برای رفع آنها تلاش میکند.»
از سوی دیگر سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز چهارشنبه مدعی شد که، به گفتهٔ او «دشمن»، توان شروع جنگ جدید را ندارد، «ولی میخواهد کشور را در فضای جنگی همراه با نگرانی و ملتهب نگه دارد».
علی محمد نائینی خطاب به مردم ایران گفت که «نگران نباشند، چون اگر جنگ دیگری رخ دهد، دست برتر و قدرت پاسخ پشیمانکننده داریم».
او در ادامه مدعی شد که کشور در «امنیت کامل» است اما اسرائیل و آمریکا «سایه جنگ بر ایران» را حفظ کردهاند و بر «جنگ اقتصادی و روانی و بی ثباتی کشور» متمرکز شدهاند.
مقامهای جمهوری اسلامی از جمله علی خامنهای در پی جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل ادعا کردند که جمهوری اسلامی «پیروز» شده است. این در حالی است که در جریان این جنگ، که با حملهٔ غافلگیرکنندهٔ اسرائیل در بامداد ۲۳ خرداد آغاز شد، بیش از هزار نفر ازجمله دهها فرمانده نظامی و دانشمندان هستهای ایران کشته شدند.
ایران نیز در مقابل صدها موشک بالستیک و پهپاد به سمت اسرائیل شلیک کرد که ضمن وارد آوردن خسارتهایی، باعث کشته شدن ۳۱ نفر شد.
در جریان این جنگ، ایالات متحده در بامداد اول تیر سه سایت هستهای فردو، نطنز و اصفهان را هدف بمبهای سنگرشکن و موشکهای میانبرد قرار داد و دونالد ترامپ چندین بار تصریح کرده که این حملات هوایی برنامهٔ هستهای ایران را «به طور کامل و مطلق نابود کرده است». هرچند ارزیابی برخی نهادهای اطلاعاتی درون آمریکا این برداشت را رد کرده است.