خبرگزاری رویترز از قول مدیر یک شرکت هواپیماسازی دولتی چینی گزارش داده است که این شرکت قصد فروش هواپیمای مسافربری به ایران را ندارد. یک مقام اجرایی روسیه نیز گفته است که درباره فروش هواپیما به ایران باید احتیاط کرد.
رویترز چهارشنبه ۱۶ آبان ماه گزارش داد که بعد از تحریم‌های آمریکا قرارداد خرید ۲۰۰ فروند هواپیما از شرکت‌های بوئینگ آمریکا، ایرباس فرانسه و «آی‌تی‌آر» ایتالیا به هم خورد. آمریکا اردیبهشت ماه سال جاری مجوز فروش هر نوع هواپیما توسط هر شرکتی به ایران را که در تولیدات خود بیش از ۱۰ درصد تکنولوژی و محصولات آمریکایی استفاده می‌کند، لغو کرد.
رویترز می‌نویسد که شرکت ایران‌ایر چهارشنبه در بزرگ‌ترین نمایشگاه هواپیمایی چین اعلام کرد که جمهوری اسلامی از پیشنهاد فروش هواپیما توسط شرکت‌هایی که از تکنولوژی و محصولات آمریکایی استفاده نمی‌کنند و مجوز آمریکا را برای فروش هواپیما نیاز ندارند، استقبال می‌کند.
شرکت‌های هواپیمایی چین و روسیه می‌توانند وارد معامله با ایران شوند و هر دو کشور در تلاش هستند تا با ساخت هواپیماهای پیشرفته وارد بازار شوند. چین در نمایشگاه موسوم به «اِیر شو» توانایی‌های هوایی و فضایی خود را نمایش داده و خصوصا چشم به بازاریابی هواپیماهای مسافربری «آی‌آرجی ۲۱» دوخته که توسعه آن با تاخیر طولانی مواجه شده است.
آمریکا از روز ۱۴ آبان شرکت هواپیمایی ملی ایران موسوم به «ایران‌ایر» را به فهرست تحریم‌های خود بازگرداند. در چارچوب تحریم ایران‌ایر همچنین ۶۷ فروند هواپیمای متعلق به این شرکت تحریم شده‌اند.
آقای زائو یوورانگ مدیر عامل شرکت دولتی «کوماک» سازنده هواپیماهای تجاری چینی در پاسخ به سوال رویترز درباره احتمال همکاری با ایران برای کمک به ناوگان هوایی جمهوری اسلامی گفت: «نه، ما نمی‌توانیم (هواپیما) به ایران بفروشیم. گزینه ایران روی میز نیست».
«ایران‌ایر» گفته است که خرید «سوخو سوپرجت ۱۰۰» روسیه را نیز در نظر دارد. اما ویکتور کلادوف مدیر شرکت دولتی هواپیمایی روسیه «روس تک» در رابطه با مذاکرات فروش هواپیما به ایران، به رویترز گفت که «این موضوع حساسی است».
وی گفت که «دلیل آن واضح است، ما نمی‌توانیم کل برنامه تجاری خود را به خطر بیندازیم».
این گزارش از قول کارشناسان می‌گوید که آمریکا با سیستم معیار مقررات ایمنی خود، همچنین استفاده گسترده شرکت‌ها از ارز دلار در فروش هواپیما، بر این بازار تاثیر دارد.
آقای کلادوف گفته است که صنایع روسی باید استانداردها و مقررات بین المللی را رعایت کند، اما در حوزه تجاری باید مستقل باشد.
وی در نهایت گفت: «روس تک بخشی از تعاملات خود را با ارزهایی غیر از دلار آمریکا انجام می‌دهد. اما بایستی در معاملات با ایران محتاط عمل کرد. ما نمی‌توانیم کل برنامه سوپرجت خود را به مخاطره بیندازیم».
