ایران روز یکشنبه ۲۰ بهمن اعلام کرد که چهارمین پرتاب موشک برای قراردادن یک ماهواره در مدار زمین با شکست روبه‌رو شده است؛ همزمان گزارش‌هایی درباره شنیده شدن صداهایی مهیب در زاهدان منتشر شده است.
خبرگزاری ایرنا از شنیده شدن صداهای مهیب در حومه زاهدان خبر داده و به نقل از معاون استاندار گزارش داده صداها احتمالا ناشی از سقوط برخی قطعات ماهواره ظفر بوده است.
رسانه‌های محلی گزارش داده بودند شامگاه یکشنبه دست‌کم ۸ صدای مهیب در مناطق سرجنگل و چاه‌احمد به گوش رسید و آسمان منطقه روشن شد.
به گزارش ایرنا محمدهادی مرعشی، معاون امنیتی - انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان، با اشاره به اینکه «در حال بررسی دقیق جزئیات هستیم» گفت: بنابر بررسی‌های اولیه، «احتمال داده می‌شود که صدای شنیده‌شده ناشی از سقوط قطعات جداشده از ماهواره ظفر باشد».
وی همچنین گفته است این قطعات در «منطقه فاقد سکنه» سقوط کرده و «جای هیچ گونه نگرانی برای شهروندان وجود ندارد».
وزیر ارتباطات ایران شامگاه یکشنبه گفته بود ماهواره ظفر دچار افت سرعت شد و «در اقیانوس هند سقوط کرد».
چهارمین شکست جمهوری اسلامی در پرتاب
وزارت دفاع جمهوری اسلامی عصر یکشنبه اعلام کرد که «ماهواره ظفر» پس از پرتاب، به «سرعت مورد نیاز جهت تزریق ماهواره در مدار مورد نظر نرسید».
احمد حسینی، سخنگوی بخش فضایی وزارت دفاع، با اشاره به اینکه «این ماهواره ۹ دقیقه پرواز کرد»، گفت که «بهینه سازی‌های لازم جهت پرتاب آتی انجام خواهد شد».
این مقام وزارت دفاع جمهوری اسلامی همچنین گفت که «فرآیند پرتاب و استارت موتور‌های مرحله ۱ ماهواره‌بر و جدایی مراحل و استارت موتور مرحله ۲ به درستی انجام شد» اما «در انتهای مسیر، ماهواره‌بر به سرعتِ مورد نیاز جهت تزریق ماهواره در مدار مورد نظر نرسید».
با این حال محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، درباره شکست در پرتاب «ماهواره ظفر» گفت: ماهواره به مدار ۵۴۰ کیلومتری رسید ولی ماهواره‌بر به سرعت ۷۴۰۰ کیلومتری که لازم بود نرسید.
وزیر ارتباطات ایران درباره علت شکست در دو پرتاب اخیر گفت دلیل ناموفق بودن ماهواره پیام «مدار الکترونیک» بود اما «در ماهواره ظفر اشکال از موتور ماهواره‌بر بود».
پرتاب این ماهواره همزمان با چهل‌ویکمین سالگرد پیروزی انقلاب بهمن ۵۷ صورت گرفت.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین گفت که این ماهواره در دو نسخه ظفر ۱ و ظفر ۲ طراحی و ساخته شده است.
او وعده داد که ماهواره ظفر ۲ در خرداد سال آینده پرتاب خواهد شد.
آقای آذری جهرمی دی‌ماه امسال اعلام کرده بود که «ماهواره‌های ظفر ۱و۲ که تست‌های موفق خود را پشت سر گذاشته‌اند، راهی پایگاه فضایی می‌شوند تا به زودی فرآیند قرار گرفتن آنها در مدار طی شود».
او گفته بود که این ماهواره در فاصله ۵۳۰ کیلومتری زمین مستقر خواهد شد.
آذری جهرمی خبر داده بود که هزینه تولید دو ماهواره ظفر ۱ و ۲ کمتر از دو میلیون یورو بوده و کارکرد مفید آنها ۲.۵ سال است.
به ادعای وزیر ارتباطات ایران، برای دریافت تصاویر ثبت شده این ماهواره از منابع خارجی باید بیش از ۱۰ میلیون دلار هزینه کرد.
سابقه پرتاب‌های ناکام ماهواره
این چهارمین ناکامی جمهوری اسلامی ایران در پرتاب ماهواره به فضا طی دو سال اخیر است.
ایران در سال جاری خورشیدی سه بار تلاش کرد که ماهواره «ناهید ۱» را به فضا پرتاب کند، اما موفق به این کار نشد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز هشتم شهریور با انتشار تصویری نوشت ایالات متحده در شکست اخیر ایران در پرتاب موشک ماهواره‌بر دخالتی نداشته است.
همچنین رادیو ملی آمریکا، ان‌پی‌آر، اعلام کرد که اقدام ایران در پرتاب یک موشک ماهواره‌بر، در مرحله ابتدایی دچار مشکل شد و به شکست انجامید.
سخنگوی دولت حسن روحانی روز ۱۱ شهریور وقوع این انفجار را تایید ولی احتمال خرابکاری در این زمینه را کرد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران روز ۹ مرداد و پیش از پرتاب ناموفق ماهواره «ناهید ۱» گفته بود که «ایرادات دو پرتاب قبل استخراج و برطرف شده است» و این ماهواره برای «قرار گرفتن در مدار» به وزارت دفاع تحویل داده می‌شود.
هفدهم بهمن ماه ۹۷ نیز رسانه‌های آمریکایی گفتند تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد ایران مجددا تلاش کرده ماهواره به فضا بفرستد هرچند به نظر می‌رسد موفقیتی در این زمینه نداشته است.
ایران ۲۵ دی‌ماه ۹۷ هم اعلام کرد که موشک حامل ماهواره «پیام» را به فضا پرتاب کرده است، اما این موشک به سرعت کافی نرسید و ماهواره نیز در نهایت نتوانست در مدار زمین قرار بگیرد.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، آن زمان هشدار داد که واشینگتن به ایران اجازه نمی‌دهد از برنامه فضایی خود به‌عنوان «پوشش برنامه توسعه موشک‌های بالستیک» استفاده کند.
پرتاب ماهواره در ایران در دهه ۸۰ نیز ناکام مانده بود.
در آبان ۸۴ ایران یک ماهواره به نام سینا - ۱ را با یک موشک روسی به فضا فرستاد و به این ترتیب صاحب اولین ماهواره در تاریخ خود شد. در ۱۵ بهمن ۸۷ ایران اعلام کرد که اولین ماهواره خود را با یک موشک ایرانی در مدار زمین قرار داده است.
ایران ۲۵ خرداد ۹۰ اعلام کرد که ماهواره دیگری را به نام رصد به مدار زمین فرستاده است و بعد از هفته اعلام کرد که ماهواره وارد جو و منهدم شده است. ۱۴ بهمن ۸۸ ایران اعلام کرد ماهواره نوید را به عنوان سومین ماهواره خود به فضا فرستاده است.
سیزدهم بهمن ۹۳ ایران اعلام کرد ماهواره فجر را به مدار زمین فرستاده اما این ماهواره هم چند هفته بعد منهدم شد. از عملکرد این ماهواره‌ها اطلاعی در دست نیست اما موسسات مطالعاتی غربی مانند IISS برنامه فضایی ایران را پوششی برای تقویت برنامه موشک‌های دوربرد و توسعه کلاهک‌ها می‌دانند.
ایران از «پایگاه فضایی امام خمینی» در سمنان، برای پرتاب ماهواره استفاده می‌کند. این پایگاه مرداد سال ۹۶ با پرتاب آزمایشی ماهواره‌بر «سیمرغ» به‌طور رسمی کار خود را آغاز کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا شهریور امسال سازمان فضایی ایران، پژوهشگاه هوافضای ایران و مرکز تحقیقات هوافضای ایران را «در راستای فشار برای توقف برنامه هسته‌ای ایران» به فهرست تحریم‌های خود افزود.
این وزارت‌خانه اول آذر ماه نیز وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران را به دلیل «قطع اینترنت» در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.
سفیر اسرائیل در سازمان ملل سال گذشته پرتاب ماهواره «پیام» را «نقض قطعنامه ۲۲۳۱» شورای امنیت توصیف کرده بود و از اعضای این نهاد خواسته بود جلوی «تهدیدهای» موشکی ایران را بگیرند.
وزارت خارجه فرانسه نیز پرتاب ناموفق پیام را «قویا» محکوم کرده و خواستار توقف «آزمایش‌های موشکی بالستیک» تهران شده بود.
در مقابل ایران اعلام کرد که «ساختار ماهواره، و همچنین سکوی پرتاب ماهواره و ساختار فنی آن به لحاظ سرعت، برد و موتور با سکوی پرتاب که متعلق به موشک‌های نظامی است متفاوت است».
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز یکشنبه در واکنش به پرتاب ناکام ماهواره ظفر در توئیتر خود نوشت: «رژیم ایران امروز در پرتاب ماهواره ناموفق بود. همانگونه که در ارسال سلاح به سوریه و لبنان ناموفق است، زیرا ما همواره آنجا اقدام می‌کنیم، حتی این روزها».
