گروه هایی از دانشجویان در چند دانشگاه در تهران به مناسبت روز دانشجو، ۱۶ آذر، در اعتراض به «پولی‌شدن دانشگاه‌ها و کالایی‌سازی حیات اجتماعی» تجمع کردند.
به گزارش وبسایت میدان و شبکه های اجتماعی، این تجمع ها در پی فراخوان فعالان صنفی در دانشگاه‌های شهید بهشتی، علامه‌‌طباطبایی، خوارزمی و تهران برگزار شدند.
بر اساس گزارش ها، دانشجویان با شعارهای «تدبیر این وزارت علم است یا تجارت»، «با سنوات و وام‌ها، شدیم برده بانک‌ها» و «دانشجو آگاه است، با کارگر همراه است»، «تدبیر دولتمردان، ستم علیه زنان»، « مسکن و کار و درمان، آموزش رایگان، خواسته زحمت‌کشان» و «با تهدید، با احضار، ساکت نمی‌شیم این‌بار» اعتراض خود به «وضعیت موجود» را اعلام کردند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، دانشجویان دانشگاه خوارزمی تهران در اعتراض به دریافت شهریه از دانشجویان سنواتی، در محوطه این دانشگاه تجمع کردند.
براساس تصمیم وزارت علوم، دانشجویان روزانه‌ای که مدت تحصیل آنان بیش از سنوات معمول به طول انجامد باید معادل شهریه دانشجویان نوبت دوم را در هر ترم تحصیلی پرداخت کنند.
در این میان، به گزارش کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران، در این تجمع ها بیانیه ۳۲ شورای صنفی دانشگاه های ایران نیز به مناسبت روز دانشجو قرائت شد.
این شوراهای صنفی در بیانیه خود از «سیاست‌های تعدیل ساختاری، بی‌توجهی به پیامدهای اجتماعی فاجعه‌بار این سیاست‌ها، واگذاری بنگاه‌های اقتصادی به بخش خصوصی و خصوصی‌سازی و گران‌سازی خدمات اجتماعی» انتقاد شد.
۳۲ شورای صنفی دانشگاه های ایران همچنین از «سرکوب تشکل های کارگری، تلاش دولت ها برای بی‌ثبات‌تر، ارزان‌تر و مطیع‌ترکردن کارگران، خارج‌کردن کارگاه‌های زیر ۱۰ نفر از شمول قانون کار، تلاش برای تغییر قانون کار و طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی» انتقاد کردند.
پیش از این نیز بیش از ۴۶۰ تن از اقتصاددانان و کنشگران حوزه‌های مختلف اجتماعی در مرداد سال جاری در بیانیه‌ای با انتقاد از این طرح، خواستار لغو فوری آن از سوی دولت شده بودند.
به گزارش خبرگزاری مهر، آنها گفته بودند: «با اجرای چنین طرحی، کارفرما به راحتی می‌تواند کارگران موقت را که قراردادهای بی‌ثبات و وضعیت بیمه نامشخصی دارند، اخراج و به جای آنها، کارورزان ارزان‌قیمت را جذب کند».
دولت حسن روحانی از روز اول تیر ماه سال جاری طرح کارورزی را به اجرا در آورده است. هدف از اجرای این طرح، «کاهش نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال فراگیر» عنوان شده و بر اساس آن قرار است فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌عنوان کارورز، بدون تعهد کارفرما به استخدام، مشغول کار در بنگاه‌ها و شرکت‌های تولیدی و خدماتی شوند.
براساس این طرح، دولت به هر کارورز به مدت ۴ تا ۶ ماه کمک هزینه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی و هزینه بیمه را می پردازد.
به گفته مقام های دولت حسن روحانی، حدود ۱۲۰ هزار تن در حال گذراندن دوره کارورزی هستند.
در این حال، به گفته نویسندگان بیانیه ۳۲ شورای صنفی دانشگاه های ایران، در حوزه بهداشت و سلامت، روند آزادسازی قیمت خدمات درمانی با سرعت پیش رفته و طرح بیمه سلامت عملاً کنار گذاشته شده است.
عرصه آموزش عمومی نیز در بیانیه این شوراهای صنفی مورد اشاره قرار گرفت و در این ارتباط، از «افزایش چشمگیر مدارس غیرانتفاعی و کالایی‌سازی و کنکوری‌سازی آموزش» انتقاد شد. ضمن آنکه «پرداخت نشدن دستمزد واقعی معلمان، جذب نیروهای حق‌التدریسی بی‌ثبات با دستمزدهای بسیار کم و حبس فعالان صنفی معلمان به عنوان حمله به عرصه آموزش عمومی و معلمان» توصیف شد.
تشکل های صنفی معلمان در سال های اخیر ضمن انتقاد از سیاست های دولت در زمینه آموزش و پرورش خواستار «تحصیل عادلانه»، ارتقای سطح آموزشی، بهبود وضعیت معیشت معلمان و فرهنگیان بازنشسته شده اند.
در بخش دیگری از بیانیه شوراهای صنفی، با اشاره به اینکه دولت های ایران از حمایت‌های اقتصادی خود از دانشگاه‌ها کاسته‌اند، گفته شد: «با دانشجویانی که از تسهیلات و وام استفاده کرده‌اند، همچون بدهکار بانکی برخورد می‌شود».
آنها با اشاره به سیاست های کاهش حمایت دولتی از دانشگاه ها افزودند: «اجرای موفقیت‌آمیز این سیاست‌ها نیازمند اهرم‌های امنیتی و انضباطی نیرومند است. احضار و تهدید کنشگران صنفی از سوی نهادهای امنیتی خارج از دانشگاه و تشدید تبعیض‌های جنسیتی، چه در گزینش دانشگاه‌ها و چه در مقررات ناعادلانه خوابگاه‌های دختران، از جمله این اهرم‌های انضباطی است».
پیش از این نیز انتقادهایی از برخوردهای امنیتی و قضایی با دانشجویان شده بود. از جمله در فروردین سال جاری، ۷۲ انجمن اسلامی دانشجویان در بیانیه‌ای از احضار ۵۰ فعال دانشجویی به مراجع قضایی و تعلیق هفت انجمن اسلامی خبر داده بودند.
پیش از آن نیز ۹۲ تشکل دانشجویی، ۸۱۳ فعال نشریات دانشجویی و هشت هزار فعال دانشجویی، در نامه های جداگانه های به وجود«جَوّ ارعاب و تهدید» و فضای «امنیتی» در دانشگاه‌ها، به لغو برنامه‌های تشکل‌های دانشجویی و «دخالت‌های غیرقانونی و فراقانونی» در برگزاری آنها اعتراض کرده بودند.
در این ارتباط، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، شامگاه شنبه ۱۱ آذر، در مراسم بزرگداشت روز دانشجو در دانشگاه سیستان و بلوچستان، انتقاد را حق دانشجویان دانست و خطاب به آنان گفت: «حتماً هم دولت را نقد کنید، چرا که هزینه آن کمتر است و در مجموعه دولت هم رییس جمهور را نقد کنید چرا که هزینه بسیار کمتری دارد».
او افزود: «نباید فضا به شکلی باشد که دانشجو وقتی می‌خواهد حرف و سخنی به میان آورد، مراقب باشد که آیا کسی اسم او را یادداشت می‌کند، یا نه».
۳۲ شورای صنفی دانشگاه های ایران در بخش دیگری از بیانیه خود خواسته هایی را مطرح کردند. از جمله این خواسته ها، «لغو طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی، افزایش ظرفیت‌های دوره روزانه، توقف گسترش ظرفیت‌های پولی و انحلال پردیس‌های بین‌الملل، توقف واگذاریِ فضاهای دانشگاهی به کسب‌وکارهای خصوصی و بازگرداندن آن به تشکل‌ها و کانون‌های دانشجویی، پوشش کامل خدمات و یارانه دولتی در زمینه تغذیه، اسکان و حمل‌ونقل دانشجویان و الغای قانون سنوات و حذف قانون تخصیص بودجه دانشجویان بر اساس سنوات» هستند.
آنها همچنین خواستار «حذف تهدیدها و برخوردهای امنیتی در پاسخ به اعتراض ها و مطالبات دانشجویی، اعطای مجوز به ایجاد تشکل‌های دانشجویی دگراندیش و مستقل از جناح‌های قدرت، بازگشت کامل دانشجویان ستاره‌دار و محروم از تحصیل به دانشگاه‌ها، الغای تبعیض‌های جنسیتی و جغرافیایی در گزینش دانشجویان، تضمین حق تحصیل برابر برای همه قومیت‌ها و پیروان همه مذاهب و آیین‌ها و اعطای مجوز برای تشکیل اتحادیه شوراهای صنفی کشوری در جهت افزایش توان مداخله‌گری شوراهای صنفی و هماهنگی بیش‌تر آنها در طرح مسائل صنفی دانشجویان» شدند.
موضوع ستاره دار شدن دانشجویان در شرایطی در بیانیه مذکور اشاره شد که روزنامه «جامعه‌فردا» روز نهم آذر از ستاره دار شدن دست‌کم ۱۵۰ دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در مهر ماه سال جاری خبر داد.
با این همه، حسن روحانی در مراسم روز دانشجو در دانشگاه سیستان و بلوچستان گفت: «ستاره جایش در آسمان است نه در دانشگاه. دانشجو آمده در دانشگاه آزادانه سخن بگوید و نظراتش را مطرح کند».
