شوراهای صنفی دانشجویان سراسر ایران بازداشت‌های «فلّه‌ای و غیرقانونی» شماری از دانشجویان دانشگاه‌ها به‌دنبال اعتراض‌های خیابانی روزهای اخیر را نشانه «هراس» نهادهای مسئول از جریان‌های مستقل اعلام کرد.
در بیانیه این شورا که در کانال تلگرامی آن منتشر شده٬ آمده است که در روزهای اخیر٬ «دانشجویان و فعالان صنفی٬ در کنار دیگر مردم٬ روزهای سختی را از سر گذراندند».
۳۵ شورای صنفی دانشجویان دانشگاه‌های سراسر ایران از اینکه با آغاز اعتراضات «فراگیر معیشت محور»، دولت و همه نهادهای مسئول در دانشگاه و بیرون از دانشگاه٬ با «مغتنم» شمردن «فرصت»٬ فعالان «صنفی و مستقل در سرتاسر کشور را تحت فشار» قرار دادند٬ انتقاد کرده‌اند.
در این بیانیه آمده است که «بازداشت‌های فلّه‌ای و غیرقانونی تنها نشان می‌داد که نهادهای مسئول تا چه اندازه از جریانی مستقل که صدای خواسته‌های دانشجویان و نماینده اقشار فرودست جامعه باشد، هراس دارند».
شوراهای صنفی دانشجویان سراسر ایران اضافه کرد که بررسی مواضع این شوراها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که فعالیت‌های آن همواره «ماهیت صنفی» داشته است.
این بیانیه همچنین موضوع‌هایی چون «خصوصی‌سازی آموزش، سنوات تحصیلی، برخوردهای امنیتی، افت کیفیت تغذیه دانشجویان و کیفیت خوابگاه‌ها به دنبال واگذاری به بخش خصوصی، بهداشت محیط دانشگاه و دسترس‌پذیری فضاهای عمومی دانشگاه برای دانشجویان» را از مصادیق فعالیت‌های صنفی عنوان کرده است.
شوراهای صنفی دانشجویان سراسر ایران در عین حال این مسائل صنفی را متاثر از «سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی و اجتماعی» دانست و افزود که «کیفیت آموزشی و زیستی دانشگاه‌ها با میزان بودجه تخصیص‌یافته به دانشگاه‌ها و نوع نگاه به مسائل دانشگاه در برنامه‌های توسعه پیوند تنگاتنگی دارد».
در ارتباط با این بیانیه و در واکنش به بازداشت تعدادی از دانشجویان پس از اعتراضات خیابانی روزهای گذشته، بیش از ۱۵۰۰ دانشجوی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران نیز بیانیه ای اعتراضی را امضا کردند.
در بخشی از این بیانیه که در وب‌سایت انصاف‌نیوز منتشر شده٬ آمده است که «بسیاری» از دانشجویان بازداشت‌شده در تجمعات حضور نداشتند و «با بهانه غیرقابل قبولی تحت عنوان پیشگیری بازداشت شده‌اند».
این دانشجویان با اشاره به بی‌خبری خانواده‌های این دانشجویان تا چند روز پس از بازداشت آنها٬ اعلام کردند که «هنوز پس از گذشت روزها، پیگیری خانواده‌های زیادی در بازداشتگاه‌ها، بدون دریافت پاسخی مشخص، بی‌سرانجام مانده است».
فاطمه سعیدی، نماینده تهران و عضو کمیته پیگیری وضعیت دانشجویان بازداشت شده در مجلس، اعلام کرده است که کماکان بین ۲۵ تا ۳۰ دانشجو و همچنین چهار دانش‌آموز در سراسر کشور در بازداشت هستند.
خانم سعیدی در مصاحبه‌ای با اعتمادآنلاین گفته که تعداد کل دانشجویان بازداشتی حدود ۱۲۰ نفر بوده است.
در بیانیه امضا شده از سوی ۱۵۰۰ دانشجو، با انتقاد از «فرآیند بازداشت پرابهام و ناموجه اغلب دانشجویان» آمده است که «به‌رغم تلاش اساتید و مسئولان دانشگاهی، و نیز ضمن وعده‌های صاحب‌منصبان دولتی مبنی بر آزادی هرچه زودترِ همه دانشجویان، همچنان تعداد قابل توجهی از آنها در بازداشت هستند».
این دانشجویان٬ «فرایند پراشکالِ بازداشت و ادامه‌دار شدن آن» را موجب «نگرانی شدید و مطالبه جدی از سوی اکثریت قریب به اتفاق دانشجویان جهت آزادی هم‌دانشگاهی‌شان» دانسته و نسبت دادن «اتهاماتی چون اغتشاش» به فعالیت‌های دانشجویی را «خالی از معنا و به دور از واقعیت» خوانده‌اند.
این بیانیه با اشاره به زمان نزدیک شدن به فصل امتحانات دانشگاه‌ها٬ خواستار آزادی «فوری و بی‌قیدوشرط» دانشجویان بازداشت‌شده شده و هشدار داده است که دانشگاه٬ نسبت به صدور احکام قضایی و تشکیل پرونده‌هایی که منجر به «هرگونه گرفتاری و محرومیت و حبس» برای دانشجویان بازداشت شده شود٬ «حساس» خواهد ماند.
دانشجویان امضاکننده این بیانیه تاکید کرده‌اند که «فارغ» ازجهت‌گیری‌های ایدئولوژیک و سیاسی، «در مطالبه قاطعانه برای آزادی هم‌دانشگاهیان» خود٬ «اشتراک» دارند.
بیانیه همچنین به مسئولان مربوطه نیز هشدار داده است در صورت آزاد نکردن دانشجویان بازداشت‌شده٬ «این اراده گسترده جمعی و مصمم، فرونخواهد نشست و تا آزادی همه دانشجویان و عدم تعقیب قضایی آنان، آرام نخواهد گرفت».
در پی اعتراض‌های خیابانی در بیش از ۱۰۰ شهر ایران، دهها دانشجو با آنکه که در اعتراض‌ها حضور نداشتند، از سوی وزارت اطلاعات بازداشت شدند.
به گفته شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، از جمله فرید موسوی و محمود صادقی، مقام‌های قضایی و امنیتی گفته‌اند که به قصد «پیشگیری»، این دانشجویان را بازداشت کرده‌اند.
این بازداشت‌ها، انتقاد برخی حقوقدانان از جمله شیرین عبادی و نسرین ستوده را در پی داشت که اعلام کردند در ایران، قانونی برای بازداشت پیش از وقوع جرم و به قصد پیشگیری وجود ندارد.
در واکنش به بازداشت دانشجویان در ایران٬ بیش از ۵۰ تن از استادان ایرانی دانشگاه‌های خارج از کشور با انتشار بیانیه‌ای٬ به بازداشت دهها دانشجو اعتراض کردند و خواستار آزادی بی‌قید و شرط آنها شدند.
در همین حال، به گزارش خبرگزاری ایسنا، معاون فرهنگی دانشگاه تهران از آزادی ۳۶ تن از دانشجویان بازداشتی این دانشگاه خبر داد و گفت: «به طور جدی، پیگیر وضعیت شش دانشجوی باقی مانده در بازداشت هستیم و امیدواریم آنها نیز به‌زودی آزاد شوند».
مجید سرسنگی افزود: «برای دو تن این دانشجویان هنوز پرونده تشکیل نشده و قاضی باید ابتدا پرونده تشکیل دهد و بعد قرار صادر نماید. در خصوص چهار نفر دیگر نیز تقریبا وضعیت مشخص شده و منتظر هستیم که خانواده‌های آنها برای گذاشتن وثیقه و ضمانت مراجعه نمایند».
با این همه، وی اشاره کرد که خانواده‌های دانشجویان بازداشتی به‌دلیل برخی از مشکلات هنوز نتوانستند از شهرستان مراجعه و برای آزادی فرزندان‌شان وثیقه بگذارند.
