یک عضو اتاق بازرگانی تهران از روند به «شدت صعودی» حضور دستفروشان ایرانی در عراق طی چند ماه گذشته خبر داده‌است.
علی شریعتی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفته‌است معمولاً این افراد ماشین خود را که محل خواب و اقامت آنها نیز محسوب می‌شود کاپوتاژ کرده و با سفر به نقاط مختلف عراق به خصوص مناطق توریستی اقلیم کردستان، شروع به فروش اجناس مختلف می‌کنند.
قبلاً گزارش‌هایی دربارهٔ افزایش چشمگیر کارگران ایرانی در اقلیم کردستان عراق منتشر شده بود. این افراد گفته بودند دستمزد کارگر در عراق چندین برابر ایران است.
شریعتی در خصوص حضور نیروی کار ایرانی در عراق گفته‌است در اقلیم کردستان بیشتر مردم استان‌های غربی به خصوص کردهای آذربایجان غربی حضور دارند و در شهر سلیمانیه به‌ویژه اهالی کردستان و کرمانشاه حضور پررنگ‌تری دارند. در قسمت جنوب عراق یا عرب‌نشین نیز ساکنان استان لرستان و خوزستان بیشتر هستند.
وی دربارهٔ دستفروشان گفت که آنها اجناس مختلفی همچون صنایع دستی، آباژور، تابلوهای دیواری، لوازم جانبی موبایل را در مناطق توریستی عرضه می‌کنند و «با توجه به افزایش روزافزون آنها به نظر می‌رسد که وضعیت درآمدی خوبی دارند».
عضو اتاق بازرگانی تهران در خصوص وضعیت کارگران ایرانی گفت که در ماه‌های اخیر کارفرماهای عراقی تمایل کمتری به استخدام کارگر ساده ایرانی پیدا کردند که دلایل مختلفی دارد: «کارگر ساده باید یک‌سری حداقل‌ها را دارا باشد و آن تسلط بر زبان، آداب و فرهنگ اجتماعی، طرز برخورد مناسب با توریست‌ها و به خصوص خانم‌ها است که متأسفانه تعداد کمی از افرادی که به عنوان کارگر ساده از ایران به اقلیم رفته‌اند این شاخص را داشته‌اند. ضمن آنکه با هجوم افراد متقاضی کار، کارفرماهای عراقی افرادی را که تحصیلات دانشگاهی دارند در اولویت قرار می‌دهند چون اکثراً این افراد مشخصات فوق را دارا هستند».
البته گزارش‌های قبلی حاکی بود که کارگران ایرانی بیشتر در حوزه معدن، همچنین ساخت‌وساز عراق مشغول هستند تا گردشگری.
شریعتی گفته‌است اکنون حداقل حقوق یک کارگر ساده در عراق به همراه غذا و جای خواب ۵۰۰ دلار در ماه است.
وی گفت در کارهای تخصصی ساختمانی به‌طور کامل استادکارهای ایرانی بازار را قبضه کرده‌اند: به‌طور مثال یک گچ‌کار یا سنگ‌کار ایرانی حداقل روزی ۲۵ هزار دینار یا ۲۵۰ هزار تومان دریافت می‌کند که در صورت رونق کار ساختمانی در ایران باز هم چنین رقمی به یک استادکار پرداخت نمی‌شد.
وی در ادامه گفت فروشندگان، مدیران بازاریابی و کارمندان اکثراً سوری و ترک هستند، اما در چند ماه اخیر خانم‌های ایرانی حضور پررنگی در اقلیم کردستان داشتند و توانستند در حوزه‌های مختلف از جمله امور کارمندی جای ثابتی پیدا کنند.
وی با این‌حال هشدار داد که نکته‌ای که جدیداً در جنوب و شمال عراق به وجود آمده «برده‌داری مدرن» است به طوری‌که شما با پرداخت ۳ تا ۴ هزار دلار می‌توانید مالک یک مستخدم فلیپینی و بنگلادشی شوید.
وی در خصوص سوء استفاده از نیروی کار ایرانی گفت با توجه به حضور گسترده نیروی کار ایرانی در این کشور لازم است سفارت ایران برای حمایت از این قشر تمهیدات ویژه‌ای اتخاذ کند. «بحث صدور نیروی کار و ارزآوری آنها یک مبحث اقتصاد جهانی است و کشورهایی که نیروی مازاد دارند یا اسیر رکود هستند با استفاده از این ظرفیت علاوه بر ارزآوری برای خود با پشتیبانی از این افراد، زندگی بهتری برای آنها به وجود آورده‌اند».
وی گفت اکنون بیش از همه وجود چندین مشاور در سفارت و کنسولگری‌های ایران در عراق لازم است زیرا موارد متعددی از سوء استفاده از کارگران ایرانی هر روز گزارش می‌شود. «به‌طور مثال کارفرماهای ایرانی با سوء استفاده از احساسات مذهبی به کارگران رقم پایین‌تری پرداخت می‌کنند و در ازای آن برای آنها هر روز سرویس زیارت کربلا یا نجف می‌گذارند یا اینکه اخیراً کارفرماهای عراقی و ایرانی به کارگران دیگر دلار نمی‌دهند و به صورت ریال با آنها توافق می‌کنند».
شریعتی می‌گوید بیشتر ایرانی‌های حاضر در عراق پس از پایان روادید و مدت اقامت خود باز هم در این کشور می‌مانند و اگر کارفرما حقوق آنها را به هر علتی پرداخت نکند چون آنها غیرقانونی در این کشور هستند عملاً امکان طرح دعوی را ندارند یا اینکه از همان اول گذرنامه آنها به عنوان ضمانت گرفته می‌شود و دیگر اجازه تمدید اقامت به آنها داده نمی‌شود.
