محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفت دولت او تنها زمانی قادر به خلع سلاح گروه‌های مسلح خواهد بود که نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا از عراق خارج شوند.
به گفته او، حضور این نیروها از نگاه برخی گروه‌های عراقی «اشغالگری» تلقی می‌شود و مانع اجرای کامل سیاست یکپارچه‌سازی سلاح زیر نظر دولت است.
السودانی در این گفت‌وگو که سه‌شنبه ۱۳ آبان مخابره شده، تأکید کرد تهدید داعش به‌طور چشمگیری کاهش یافته و برنامه خروج کامل نیروهای ائتلاف تا سپتامبر ۲۰۲۶ همچنان برقرار است. او گفت: «وقتی امنیت و ثبات وجود دارد، دیگر دلیلی برای ماندن نیروهای ۸۶ کشور نیست.»
نخست‌وزیر عراق با اشاره به فشارهای واشینگتن برای مهار شبه‌نظامیان وابسته به ایران، افزود که همه تصمیم‌های مربوط به جنگ و صلح باید در اختیار نهادهای رسمی دولت باشد و «هیچ طرفی حق ندارد عراق را به سوی درگیری بکشاند».
جموری اسلامی ایران از زمان حمله به رهبری آمریکا و سرنگونی صدام حسین در سال ۲۰۰۳، نفوذ گسترده‌ای در عراق به دست آورده است و گروه‌های شبه‌نظامی طرفدار ایران که به‌شدت مسلح هستند، قدرت سیاسی و نظامی عظیمی را در اختیار دارند.
دولت‌های متوالی عراق با چالش حفظ متحدان دیرینه خود، ایران و آمریکا، روبه‌رو بوده‌اند. در حالی که ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال می‌کند، عراق با ایران تجارت می‌کند.
تحلیلگران به خبرگزاری فرانسه می‌گویند تهران همچنان از طریق احزاب شیعه و گروه‌های مسلح نفوذ قابل‌توجهی دارد، اما توان تحمیل اراده‌اش کاهش یافته است. در مقابل، آمریکا با تحریم شرکت‌ها و افراد مرتبط با سپاه پاسداران و افزایش حضور اقتصادی در حوزه‌های نفت و فناوری، تلاش دارد نفوذ ایران را محدود کند.
مقام‌های واشینگتن هشدار داده‌اند که دخالت شبه‌نظامیان وابسته به ایران در عملیات آمریکا با پاسخ قاطع روبه‌رو خواهد شد. همزمان، اسرائیل نیز از آماده‌باش نیروهایش در برابر تهدیدهای احتمالی از خاک عراق خبر داده است. این در حالی است که نهادهای بین‌المللی انتظار دارند مشارکت در انتخابات پیش‌رو به پایین‌ترین سطح از زمان سقوط صدام حسین برسد.
گسترش حضور اقتصادی آمریکا در عراق
در بخش دیگری از گفت‌وگو، السودانی به گسترش حضور اقتصادی آمریکا در عراق اشاره کرد و از «ورود گسترده و کیفی شرکت‌های آمریکایی» سخن گفت.
او از بزرگ‌ترین قرارداد تاریخ انرژی عراق با شرکت جنرال الکتریک برای تولید ۲۴ هزار مگاوات برق یاد کرد و گفت شرکت‌های شِورون، اکسون‌موبیل و اکسِلِریت نیز در پروژه‌های نفت و گاز مشارکت دارند. او هدف دولت را خودکفایی در تولید گاز تا پایان سال ۲۰۲۷ و توقف واردات از ایران اعلام کرد.
السودانی که خود را در آستانه انتخابات ۱۱ نوامبر، «سازندۀ عراق» معرفی می‌کند، گفت انتظار دارد با «پیروزی چشمگیر» به دور دوم برسد. او با اشاره به صدها پروژه ناتمام که از دولت‌های پیشین به‌جا مانده، تأکید کرد بسیاری از آن‌ها را با هزینه‌ای بسیار کمتر به پایان رسانده است.
بودجه سه‌ساله دولت او بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار در سال است؛ بزرگ‌ترین رقم در تاریخ عراق که به گفته منتقدان، با افزایش گسترده استخدام‌های دولتی، ثبات اجتماعی را در کوتاه‌مدت خریده اما فضای مالی دولت را محدود کرده است. السودانی با این حال گفت: «من نگران وضعیت مالی نیستم، عراق کشوری ثروتمند است، نگرانی من فقط تأخیر در اجرای اصلاحات است.»
در آستانهٔ انتخابات پارلمانی ۱۱ نوامبر در عراق، ناظران می‌گویند جمهوری اسلامی ایران با دقت روند سیاسی بغداد را دنبال می‌کند تا در شرایط کاهش نفوذ منطقه‌ای پس از جنگ غزه و از دست دادن متحدانی چون حزب‌الله، حوثی‌ها و دولت سوریه، جایگاه خود را در عراق حفظ کند.
عراق و ترکیه توافق تازه‌ای درباره پروژه‌های آبی امضا کردند
عراق و ترکیه توافقی را برای اجرای پروژه‌های زیرساختی آب در خاک عراق امضا کردند که هزینه آن از محل درآمد فروش نفت به ترکیه تأمین خواهد شد.
به‌گفته مقام‌های دو کشور، این طرح شامل ساخت سه سد ذخیره آب و سه پروژه احیای اراضی است.
این توافق بخشی از همکاری‌های آبی است که نخستین‌بار در سفر رجب طیب اردوغان به بغداد در آوریل ۲۰۲۴ آغاز شد و نشانه‌ای از بهبود روابط دو کشور پس از سال‌ها تنش بر سر منابع آب دجله و فرات به‌شمار می‌رود.
