چندی پیش، رانندهٔ یک اتوبوس در شهر «خاباروفسک» در شرق دور روسیه، پس از آن‌که مسافران او را متهم کردند هنگام توقف در پایانه برای نماز خواندن آن‌ها را منتظر گذاشته، تحت بازجویی قرار گرفت.
این مرد که گمان می‌رود مهاجری از آسیای مرکزی باشد، پس از مشخص شدن این‌که در زمان استراحت بوده، از هرگونه تخلفی تبرئه شد، اما انتشار ویدئوی نماز خواندن او خشم کاربران روسی را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.
در روسیه، کشوری که میلیون‌ها مسلمان از جمله مهاجرانی از آسیای مرکزی در آن زندگی می‌کنند، برخی نمازگزاران در خیابان‌ها و پیاده‌روها نماز می‌خوانند. اما با افزایش خصومت و خشونت علیه مهاجران مسلمان، نماز خواندن در خیابان‌ها موجب نارضایتی و واکنش‌های منفی فزاینده‌ای شده است.
پس از حملهٔ مرگبار به تالار کنسرت «کروکوس» مسکو در مارس ۲۰۲۴، مهاجران آسیای مرکزی در روسیه هدف یورش‌های گستردهٔ پلیس، اخراج و بدرفتاری قرار گرفته‌اند. چند شهروند تاجیک به اتهام دست داشتن در آن حمله بازداشت شدند.
منتقدان می‌گویند نماز خواندن در پیاده‌رو، پارکینگ یا وسایل حمل‌ونقل عمومی رفتاری بی‌ملاحظه و حتی تحریک‌آمیز است. اما نمازگزاران می‌گویند در بسیاری از نقاط روسیه، از جمله مسکو و سن‌پترزبورگ، تعداد مساجد کافی نیست.
افزون بر این، مسلمانان باید پنج نوبت در روز نماز بخوانند، از جمله در ساعات کاری که رفت‌وآمد به مسجد را دشوار می‌کند.
در ماه مارس، مقام‌های شهر بندری ولادی‌وستوک در شرق روسیه، یکی دیگر از رانندگان اتوبوس را پس از انتشار ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی که نشان می‌داد او جلوی اتوبوسش نماز می‌خواند، تنبیه انضباطی کردند.
در بیانیه‌ای از سوی شهرداری ولادی‌وستوک آمده است: «به راننده توصیه شد برای انجام مناسک دینی، مکان‌های دیگر و خلوت‌تری را انتخاب کند تا موجب ناراحتی دیگران نشود.»
موضوع نماز خواندن مهاجران مسلمان در اماکن عمومی از سوی مقام‌های بلندپایهٔ روسیه نیز مطرح شده است.
والری فادیف، رئیس شورای حقوق بشر وابسته به ریاست‌جمهوری روسیه، در جریان سفرش به ازبکستان در ماه اکتبر گفت: «من با نماز اسلامی مخالف نیستم، اما برایم عجیب است وقتی کسی در مترو سجاده‌اش را پهن می‌کند یا رانندهٔ مینی‌بوس وسط کار شروع به نماز خواندن می‌کند.»
خودِ مسلمانان نیز دربارهٔ نماز خیابانی دیدگاه‌های متفاوتی دارند.
در اسلام، نماز در مکان‌هایی چون پارک، فرودگاه یا محل کار، در صورتی که پاک باشد، مجاز است، اما توصیه می‌شود محل مناسبی انتخاب شود که مزاحم دیگران نباشد. همچنین در مکان‌هایی چون قبرستان و سرویس‌های بهداشتی، نماز خواندن مکروه است.
ادهم حیدرزاده، عالم دینی برجسته در تاجیکستان، در گفت‌وگو با رادیو آزادی می‌گوید اسلام به نمازگزاران توصیه می‌کند که «از نماز خواندن در راه‌ها و جاهایی که مردم رفت‌وآمد یا تجمع می‌کنند، پرهیز کنند».
ترس از واکنش منفی
والنتینا چوپیک، فعال حقوق بشر روس، هشدار داده است که افزایش نظارت و انتقاد از رفتارهای مذهبی اسلامی می‌تواند به بدنام شدن بیشتر مهاجران آسیای مرکزی و تشدید تبعیض علیه آنان بینجامد.
به‌گفتۀ او، خشم آنلاین نسبت به چنین رویدادهایی اغلب به خصومت واقعی در جامعه دامن می‌زند و کلیشه‌ها و شکاف‌های اجتماعی را عمیق‌تر می‌کند.
مهاجران آسیای مرکزی می‌گویند می‌ترسند نماز خواندن در خیابان باعث واکنش منفی شود.
دالر، راننده تاکسی ۳۴ سالهٔ تاجیک، به رادیو آزادی می‌گوید که دیده است مهاجران در خیابان‌ها یا «کنار ساختمان‌ها و سطل‌های زباله» نماز می‌خوانند. به‌گفتهٔ او، بیشترشان رانندگان تاجیک، ازبک یا قرقیز هستند که می‌ترسند اگر صبر کنند تا به مسجد برسند، وقت نماز بگذرد.
او همچنین می‌گوید: «این کار جلب توجه می‌کند و باعث خشم مردم نسبت به مهاجران می‌شود. من به آزادی مذهبی احترام می‌گذارم، اما فکر می‌کنم نباید با نماز خواندن در جاهایی که برای دیگران مزاحمت دارد، به دشمنی‌ها دامن بزنیم.»
بحث دربارهٔ نماز در اماکن عمومی محدود به روسیه نیست.
در سال ۲۰۱۱، فرانسه نماز خیابانی در پاریس را ممنوع کرد. این مسئله پس از اعتراضات راست‌گرایان افراطی به موضوعی سیاسی تبدیل شد.
در بریتانیا نیز چنین بحث‌هایی شکل گرفته است. در سال ۲۰۲۱، پخش اذان اسلامی از «تاور بریج» لندن (که از مشهورترین سازه‌های این شهر است) با انتقاد گسترده و بحث‌های آنلاین دربارهٔ مهاجرت روبه‌رو شد، با آن‌که برگزارکنندگان برای این مراسم مجوز رسمی گرفته بودند.
