یک روزنامه اسرائیلی از «مذاکرات محرمانه» کشورشان با عربستان سعودی در خصوص در دست گرفتن تولیت مسجد الاقصی توسط ریاض خبر داده‌اند.
روزنامه «اسرائیل هیوم» دوشنبه ۱۲ خرداد نوشت که مذاکرات مخفی این کشور و عربستان سعودی در این خصوص در شش ماه اخیر در جریان بوده است.
«اسرائیل هیوم» به نقل از «دپیلمات‌های سعودی» وجود این مذاکرات محرمانه با «میانجی‌گری آمریکا» را تأیید اما نام آنها را ذکر نکرد.
دولت اسرائیل به این گزارش واکنش نشان نداده اما روزنامه «اسرائیل هیوم» که حامی مهم بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و سیاست‌های او محسوب می‌شود، این مذاکرات را بخشی از تماس‌های پیشبرد اجرای طرح آمریکایی «معامله قرن» نامید.
بر اساس این گزارش، هدف از این مذاکرات، قائل شدن جایگاهی برای عربستان در تولیت مسجدالاقصی در شرق بیت‌المقدس/اورشلیم در آستانه تصمیم اسرائیل به الحاق حدود ۳۰ درصد از کرانه باختری به خاک خود است.
از جنگ سال ۱۹۶۷ میلادی که اسرائیل بر شرق بیت‌المقدس مسلط شد، تولیت حرم شریف شامل مسجدالاقصی و قبه‌الصخره همچنان در دست اردن هاشمی بوده هرچند که کنترل کامل نظامی این محدوده با اسرائیل است و شورای اوقاف اسلامی به نمایندگی از اردن، امور حرم را اداره می‌کند.
به نوشته «اسرائیل هیوم»، مذاکرات محرمانه دولت بنیامین نتانیاهو با مقامات عربستان در خصوص الاقصی پس از آن امکان‌پذیر شد که اردن مخالفت پیشین خود برای قائل شدن جایگاهی برای عربستان در تولیت این اماکن مقدس اسلامی را کنار گذاشت.
عربستان در مقام «خادم حرمین شریفین» در مکه و مدینه که تا حال نقشی عملی در سرپرستی «قبله نخست مسلمانان» در الاقصی نداشته، ظاهراً در انتظار کسب این جایگاه برای تقویت نفوذ بیشتر در جهان اسلام است.
به نوشته «اسرائیل هیوم»، اردن برای پذیرش جایگاهی برای عربستان در تولیت حرم شریف، در انتظار دریافت مشوق‌های کلان اقتصادی از سوی عربستان است.
اردن با داشتن نیمی از جمعیتش که فلسطینی هستند، از گسترش اسلام‌گرایی در میان آنها و حمایتشان از حماس نگران است.
بر اساس این گزارش، در مذاکرات «حساس» اسرائیلی- سعودی- آمریکایی، دولت امان پیام «نرمش» را فرستاد که بدون مخدوش شدن جایگاه اول تولیت حرم شریف در دست اردن، می‌توان نمایندگان سعودی را به شورای وقف حرم اضافه کرد.
برخی از عوامل داخلی اردن، از جمله در مجلس این کشور، در واکنش به گزارش «اسرائیل هیوم» گفته‌اند عدول از مقدسات فلسطین و قیمومیت تاریخی اردن بر الاقصی را به خاطر تحقق نیات محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، تحمل نخواهند کرد.
بر اساس مجموعه‌ای از مطالب تازه انتشاریافته در رسانه‌های اسرائیل، یکی دیگر از اهداف اصلی از مذاکرات پشت پرده اسرائیل و عربستان، تأمین هدف مشترک اسرائیل و اردن در رویارویی با نفوذ ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان در میان متولیان حرم شریف است.
اسرائیل با وجود داشتن مناسبات سیاسی با ترکیه، در یک دهه اخیر از گسترش نفوذ ترکیه در میان فلسطینیان و به ویژه از نزدیکی بیشتر بین حماس و حاکمیت آنکارا ناخشنود است و کمک‌های ترکیه به حماس در غزه را نیز با نگرانی دنبال می‌کند.
رسانه‌های اسرائیل نوشته‌اند که انتشار گزارش‌های مذاکرات محرمانه اسرائیل و سعودی در مورد تولیت الاقصی، غیر از ترکیه، «خشم ایران» را بدنبال خواهد داشت.
ایران در حمایت از حرم شریف، هر سال آیین‌های «روز قدس» را برگزار می‌کند و بر لزوم خارج شدن کنترل حرم از دست اسرائیل و اصولاً مخالفت با موجودیت اسرائیل تأکید دارد.
وبسایت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، ماه گذشته در آستانه «روز قدس» پوستری را با عنوان «راه حل نهایی؛ مقاومت تا همه‌پرسی» در دفاع از «آزادی الاقصی» منتشر کرد.
در آن پوستر جنجالی، قاسم سلیمانی، فرمانده کشته‌شده شاخه قدس سپاه پاسداران، حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله و دیگر سران «جبهه مقاومت» با صورتی شادمان در روز موعود «رهایی الاقصی» از اشغال اسرائیل به تصویر کشیده شده بودند.
به گفته تحلیلگران حامی دولت اسرائیل، مشارکت دادن عربستان در تولیت حرم شریف در ادامه مجموعه اقدامات سال‌های گذشته اسرائیل و عربستان سعودی، صلح بین آنها را نزدیک‌تر و چهره سیاسی منطقه را به کلی دگرگون خواهد کرد.
عربستان می‌گوید با اسرائیل مناسبات ندارد اما نخست‌وزیر اسرائیل و رسانه‌های این کشور در سال‌های گذشته همواره از نزدیکی مواضع دو کشور، به ویژه به دلیل «نگرانی مشابه» از نفوذ منطقه‌ای و برنامه هسته‌ای ایران، گزارش داده و به این مناسبات به نوعی افتخار کرده‌اند.
بنیامین نتانیاهو و وزیران دولت او پیوسته گفته‌اند که از نظر کشورهایی مانند عربستان، قضیه فلسطینی دیگر در اولویت نیست و «آنها فهمیده‌اند که ایران دشمن مشترک است نه اسرائیل».
