رسانههای اسرائیل در روزهای اخیر در آنچه که «افشاگریهای اختصاصی» خواندهاند، جزئیات بیشتری را از عملیات موساد در جریان جنگ ۱۲ روزهٔ این کشور علیه ایران منتشر کردهاند.
بیش از سه ماه است که از حملات اسرائیل به ایران برای مقابله با آنچه که «تهدید هستهای» و «تهدید موشکهای بالستیک» جمهوری اسلامی خوانده میشد، میگذرد. جنگ ۱۲ روزهٔ اسرائیل منجر به کشته شدن صدها تن از نیروهای سپاه پاسداران و از جمله فرماندهان ارشد آنها، ترور هدفمند حدود ۱۵ دانشمند هستهای و مرگ دهها غیرنظامی دیگر شد.
روزنامهٔ «جروزالم پست» این هفته یک «گزارش اختصاصی» در مورد نقش دهها زن در این جنگ منتشر کرد. شبکهٔ ۱۲ تلویزیون اسرائیل نیز «صورتجلسههای محرمانهٔ پیش از شروع جنگ» را منتشر کرد و شبکهٔ ۱۳ تلویزیون اسرائیل نیز از اطلاعات «اختصاصی» در زمینهٔ عملیات موساد در ایران خبر داد.
«ارتش کوچک» موساد در ایران
«جروزالم پست» این هفته نوشت دهها زن عضو موساد در عملیاتی که برای ضربه زدن به برنامهٔ هستهای و موشکی بالستیک ایران در جریان جنگ اخیر انجام شد، سهیم بودند. این گزارش مدعی است که نقش این زنان نظارتی و متنوع بود اما هیچ جزئیاتی را ارائه نکرد.
این روزنامه نوشت به نظر میرسد که زنان در مقایسه با دورههای گذشته موساد، نقش قابل توجهتری در انواع مأموریتهای مخفی در عملیات مرتبط با ایران برعهده داشتند.
این گزارش همچنین به یک مأمور ارشد زن موساد تنها با حرف اول اسمش (گ. یا در برخی خبرها: جی) اشاره کرد و نوشت که او با داشتن تخصص ویژه در امور ایران و استخدام جاسوسان خارجی برای عملیات در سرزمینهای متخاصم، پیشتر در آیین برافروختن شمعهای سالروز استقلال اسرائیل شرکت کرد تا از نقشش تجلیل شود.
این زن که پیشتر از دست رئیسجمهور اسرائیل جایزهٔ عملیات متهورانه را دریافت کرده بود، در حالی که ماسک بر چهره داشت، شمع استقلال را در بهار ۲۰۲۴ روشن کرد.
به ادعای جروزالم پست، داوید برنئا، رئیس موساد، صدها مأمور سازمان خود یا افرادی که توسط نیروهای این سازمان از بیرون از ایران هدایت میشدند، را راهی عملیات در ایران کرد؛ مأمورانی که گرچه پیشینههای متنوعی داشتند اما همگی هماهنگ عمل کردند.
این گزارش نیز مانند گزارش ماه گذشته سایت «پروپابلیکا» به نقش این مأموران در هدف قراردادن شماری از سکوهای راداری و موشکهای بالستیک ایران اشاره کرد و نوشت «ضربهٔ آغازین موساد چنان مؤثر و خیرهکننده بود که ایران تنها در روز دوم جنگ (به خود آمد و) حملات موشکی انتقامجویانه به اسرائیل را آغاز کرد».
به نوشتهٔ جروزالم پست، موساد همچنین با آگاهی از محل اورانیوم غنیشدهٔ ایران، تمرکز بر رصد این مواد و تأسیسات هستهای ایران را تشدید کرده است تا اگر جمهوری اسلامی در صدد احیای برنامه هستهایش برآمد، بتواند دوباره علیه ایران اقدام کند.
شبکهٔ ۱۳ تلویزیون اسرائیل نیز روز ۲۶ شهریور در گزارشی در خصوص «ارتش کوچک» تشکیلشده از سوی موساد در ایران، نوشت که حدود یکصد مأمور ماهر در این عملیات سهیم بودند.
این گزارش حاکی است قطعات تجهیزاتی که برای مقابله با سامانههای موشکی ایران به کار رفت، در طول زمان به ایران وارد و مونتاژ شد و سپس توسط این نیروها مورد استفاده قرار گرفت.
این شبکه نوشت عملیات موساد، پیچیده بود زیرا تا پیش از آن هرگز طرحی که در آن تعداد زیادی از مأموران همزمان به کار گرفته شوند، اجرا نشده بود و از نظر فناوری نیز از کسانی استفاده شد که تا قبل از آن تجربه نداشتند و یا دستکم با فناوریهای اسرائیلی آشنایی نداشتند.
دلایل «افشاگریها»
دامون گلریز، تحلیلگر امور ایران در هلند، در پی انتشار گزارش ماه گذشته سایت «پروپابلیکا» به رادیو فردا گفت برای اسرائیل دامن زدن به آشوب و ناامنی در ایران بهویژه پس از جنگ اخیر، اهمیت بیشتری یافته و اسرائیل با انتشار این گزارشها مقاصد خاص خود را پیش میبرد.
جمهوری اسلامی ایران پس از جنگ ۱۲ روزه بیش از ۱۰ نفر از افرادی را که پیش از جنگ بازداشت و به «جاسوسی» متهم و محکوم شده بودند، اعدام کرده که آخرین مورد آن، اعدام بابک شهبازی در بامداد ۲۶ شهریور بود.
جزئیات بیشتر از عملیات موساد در حمله به ایران که ظاهرا با اطلاع و موافقت مدیران این سازمان یا دستکم در میانهٔ سکوت این سازمان منتشر میشود، در شرایطی است که به نظر میرسد رقابت میان نهادهای اطلاعاتی، امنیتی و ارتش اسرائیل، برای گرفتن اعتبار هرچه بیشتر از حملات به ایران، افزایش یافته است.
انتشار جزئیات متعدد منتسب به نحوهٔ عملیات موساد در جنگ اخیر با انتقادهای زیادی در اسرائیل روبهرو شده است. برخی از مقامهای پیشین امنیتی و نظامی اسرائیل رویکرد توسل مستقیم یا تلویحی روسای موساد به رسانههای داخلی و بینالمللی برای گرفتن اعتبار از یک عملیات موفق را، برای کشورشان نامناسب و خطرناک توصیف کردهاند.
ژنرال ذخیره هرتسی هالوی، رئیس پیشین ستاد کل ارتش اسرائیل، ماه گذشته گفت داوید برنئا در ارتباط با جنگ اخیر اقداماتی را برای «روابط عمومی» انجام داد؛ «کارهایی را توصیه کرد که خارج از حوزهٔ مسئولیت او بود و پاسخگوی عواقب آن هم نبوده است».
ژنرال هالوی گفت: «مدیر موساد افتخارات دیگران را به نام خود ثبت میکند، برای خودش تبلیغ میکند و حتی اجازه داده که تصاویری از عملیات محرمانه در ایران منتشر شود. اینها نشان میدهد که او شهرت شخصی را بر منافع ملی ترجیح میدهد».
زنان و موساد
زنان تا پیش از اعلام موجودیت اسرائیل در سال ۱۹۴۸، در سازمانهایی که برای استقلال این کشور و پایان یافتن قیمومیت بریتانیا بر فلسطین میجنگیدند، عضو و فعال بودند.
زنان «پالماخ» و «هاگانا» هم در شاخه نظامی و هم در بخش اطلاعاتی این سازمانها نقش داشتند.
تا پیش از تابستان ۱۴۰۱، نام الیزا ماگن، به عنوان زنی که به بالاترین مقام موساد رسیده و معاونت این سازمان را در دست داشت، رسانهای شده بود. او که ۲۶ سال پیش به فعالیت در موساد پایان داد، اوایل بهار امسال درگذشت.
رسانههای غربی، تسیپی لیونی را که بعدها وزیر خارجه و نامزد نخستوزیری شد، از اعضای موساد در دورهٔ جوانیا معرفی کردهاند؛ امری که خانم لیونی خود از آن سخن گفته و در کارنامهٔ علنی او به چهار سال خدمتش در این نهاد در اوایل دههٔ هشتاد میلادی اشاره شده است.
رسانههای اسرائیل تابستان ۱۴۰۱ خبر داده بودند که دو پست ارشد و کلیدی در سازمان موساد برای نخستین بار به زنان سپرده شده است؛ الف. با ۲۰ سال سابقه تا آن سال، به ریاست ادارهٔ اطلاعات برگزیده شد و ک. با عهدهدار شدن بخش ایران، مسئول تعیین استراتژی موساد برای مقابله با تهدید ایران در همه اشکال آن شد تا «ترکیبی از عملیات، فناوری و اطلاعات» را بین موساد، ارتش و تمامی شاخههای امنیتی هماهنگی کند.
تا پیش از آن زنان هیچگاه به ریاست بخش ایران و ادارهٔ اطلاعات نرسیده بودند.
تابستان سه سال پیش، همچنین دو زن دیگر به سمت معاونان ادارات مختلف در موساد منصوب شدند؛ ح. معاون رئیس ادارهٔ اطلاعات شد و ه. معاون ادارهٔ منابع انسانی سازمان.
بدین ترتیب رده فرماندهی ارشد موساد با حضور چهار زن شکل تازهای به خود گرفت.
زنان همچنین بخش مهمی از سازمان امنیت داخلی اسرائیل، شباک، هستند که بر اساس گزارشهای انتشاریافته در رسانههای غربی و شهادتهای فلسطینیان ساکن کرانه باختری، شماری از آنها کماندوهایی هستند که در عملیات مختلف مشارکت دارند.