آرش سبحانی، بنیانگذار و چهرهٔ محوری گروه «کیوسک»، پس از سالها فعالیت در فضای موسیقی آلترناتیو ایران، با پروژهای شخصی و متفاوت بازگشته است.
آلبوم «دود»، نخستین آلبوم انفرادی او، در سال ۲۰۲۵ منتشر شده و از نظر حالوهوا، زبان موسیقایی و بیان هنری فاصلهٔ قابل توجهی با آثار پیشین کیوسک دارد. این آلبوم در استودیوهای نیویورک، تورنتو و لوند ضبط شده و با ترکیبی از جَز، موسیقی بالکان، نوآر ایرانی و بداههنوازی چندفرهنگی، صدایی تازه و تجربهای فلسفی و شاعرانه را پیش روی مخاطب قرار میدهد؛ تجربهای که هم شخصی است، هم جهانی، و هم ریشه در خاطرات جمعی دارد.
آرش سبحانی از انگیزههای خود برای خلق این پروژهٔ شخصی میگوید. او توضیح میدهد که «دود» برایش فرصتی بوده تا از فضای آشنا و گاه شعارگونهٔ آثار جمعی کیوسک فاصله بگیرد و به تجربهای درونیتر و صادقانهتر بپردازد.
او میگوید در سالهای اخیر، در میان هیاهوی اجتماعی و شخصی، به جایی رسیده بود که «باید چشمانش را ببندد تا مسیرش را پیدا کند»؛ استعارهای که نام آلبوم نیز از آن میآید. در این اثر، مضامینی چون تبعید، دلتنگی، ازدسترفتن نوستالژی جمعی ایرانی و پذیرش این فقدان، در قالب ترانهها و صداها بازتاب یافتهاند. سبحانی میگوید این آلبوم بیش از هر چیز، بازتاب نوعی نگاه پختهتر و شخصیتر به زندگی، جهان و هویت است.
یکی از نقاط عطف شکلگیری این آلبوم، تجربهٔ آرش سبحانی در پروژهٔ تلویزیونی و موسیقایی «نیویورک هارمونی» بود؛ برنامهای که او در آن با آهنگسازانی از کشورهای مختلف و فرهنگهای گوناگون همکاری کرد.
این خواننده میگوید این تجربه به او نشان داد که چگونه زبان موسیقی میتواند پلی میان نگاههای متفاوت باشد. مواجههٔ نزدیک با سبکهای مختلف، بهویژه موسیقی جَز، تأثیر عمیقی بر نگاه او گذاشت. سبحانی جَز را «نشانهٔ ظرفیت تکامل فرهنگی» میداند و میگوید کشورهای همسایه مانند ترکیه و کشورهای عربی توانستهاند آن را با موسیقی محلی خود تلفیق کنند، اما ایران در این زمینه هنوز عقب مانده است. این تجربه باعث شد که او آلبوم «دود» را با همراهی گروهی بینالمللی از نوازندگان ضبط کند.
بخش دیگری از گفتوگوی آرش سبحانی با رادیو فردا به تجربههای او در استفاده از هوش مصنوعی اختصاص داشت.
او توضیح میدهد که در بخش تصویری و ویدیوئی پروژهٔ «دود»، از هوش مصنوعی به شکل خلاقانه و محدود استفاده شده است؛ از جمله در تولید تصاویر انتزاعی برای کلیپها و فضاسازی بصری. او باور دارد که نمیتوان در برابر این پدیده ایستاد یا نادیدهاش گرفت؛ بلکه باید آن را شناخت و بهدرستی به کار گرفت.
آرش سبحانی میگوید برخلاف تصور عمومی، تولید موسیقی با هوش مصنوعی کاری ساده و فوری نیست و نیازمند شناخت عمیق هم از موسیقی و هم از ابزار است. او قصد ندارد جایگزینی برای نوازندگی انسانی بیابد، بلکه میخواهد از این فناوری بهعنوان ابزاری برای گسترش امکانات تنظیم و صدا استفاده کند؛ رویکردی که نشان از تلفیق سنت و نوآوری در کار او دارد.