سقوط چشمگیر صادرات نفت ایران در میانه تنش با اسرائیل

ستادکل نیروهای مسلح ایران با انتشار بیانیه‌ای درباره حمله بامداد شنبه اسرائیل به برخی مراکز نظامی ایران اعلام کرد که جمهوری اسلامی حق پاسخ به این حمله در «وقت مقتضی» را حق قانونی خود می‌داند، اما خواستار «برقراری آتش‌بس پایدار در غزه و لبنان» است.

در این بیانیه آمده که هواپیماهای اسرائیلی بامداد شنبه با استفاده از «فضای در اختیار» ارتش آمریکا در عراق و در «صد کیلومتری مرزهای ایران و از راه دور، تعدادی موشک دور بردِ هواپایه که دارای سر جنگی بسیار سبک در حدود یک پنجم کلاهک موشک‌های بالستیک ایرانی می‌باشد را به سمت برخی از رادارهای مرزی در استان‌های ایلام، خوزستان و اطراف استان تهران» پرتاب کرد.

ستادکل نیروهای مسلح ایران مدعی شده این حمله «خسارت محدود و کم اثری» به بار آورده «و چند سامانه راداری آسیب دیده که تعدادی بلافاصله ترمیم و برخی نیز در حال ترمیم هستند.»

این ستاد همچنین اعلام کرده که از «ورود هواپیماهای دشمن به حریم هوایی کشور جلوگیری به عمل آمده است».

دفتر نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد که این کشور پیش از حمله به ایران در مورد زمان، اهداف و شدت حملات به ایران هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی نکرده بود.

این در حالی است که ساعتی پس از حملات، باراک راوید، گزارشگر اسرائیلی سایت آمریکایی اکسیوس به‌نقل از «سه منبع» که با او گفت‌‎وگو کردند، نوشت اسرائیل روز جمعه و ساعاتی پیش از آغاز عملیات در آسمان ایران، به مقامات ایران هشدار داده بود که پاسخ ندهند.

وبسایت اکسیوس نیز نوشته بود اسرائیل از جمله از طریق هلند از ایران خواست از گسترش درگیری دوری کرده و از سومین حمله به اسرائیل خودداری کند. هلند ارسال پیام اسرائیل به ایران را را تأیید یا رد نکرده است.

جو بایدن در واکنش به حملات اسرائیل به ایران در اظهارنظری کوتاه گفت که به نظر می‌رسد اسرائیل در حمله به ایران تنها به «اهداف نظامی» ضربه زده است. او ابراز امیدواری کرد که این حملات «پایان ماجرا» باشد.

رئیس‌جمهور ایالات متحده پیش‌تر و در پی حمله موشکی دهم مهر ماه ایران به اسرائیل خواستار آن شده بود که اسرائیل در پاسخ، تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار ندهد. او چند روز بعد نیز در گفت‌وگوی تلفنی با نخست‌وزیر اسرائیل درباره برنامه این کشور برای حمله تلافی‌جویانه به ایران صحبت کرده بود.

ساعتی بعد از حملات بامداد شنبه اسرائیل به شماری از مراکز نظامی ایران، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید تأکید کرد که کشورش در این عملیات مشارکت نکرده و هدف آمریکا اکنون «تسریع دیپلماسی و تنش‌زدایی در خاورمیانه است».

دو مقام ایرانی به روزنامه نیویورک‌تایمز گفته‌اند که پهپادهای اسرائیلی بامداد شنبه منطقه نظامی حساس پارچین در نزدیکی تهران را مورد هدف قرار داده‌اند.

هنوز به شکل قطعی مشخص نیست چه اهدافی در این منطقه مورد حمله قرار گرفته، اما مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک می‌گوید یک مرکز مربوط به ساخت موشک در پارچین هدف قرار گرفته است.

مقامات ایرانی که نامی از آنها برده نشده، به روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز گفته‌اند که یکی از پهپادها با موفقیت پارچین را مورد هدف قرار داد، اما پهپادهای دیگر ساقط شدند.

اسرائیل از سال‌ها پیش می‌گوید ایران در پارچین فعالیت‌های مربوط به ساخت بمب هسته‌ای انجام داده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در سال ۲۰۱۶ تایید کرد که شواهدی از فعالیت‌های مربوط به ساخت تسلیحات هسته‌ای در پارچین یافته است.

گفته می‌شود ایران در پارچین مراکز تولید موشک و پهپاد نیز دارد.

خرداد ۱۴۰۱ یک انفجار در این پایگاه اتفاق افتاد که منجر به کشته شدن یک نظامی شد. همان زمان، نیویورک‌تایمز گزارش داد که عامل انفجار، حمله پهپادی منتسب به اسرائیل بوده است.

دو سال پیشتر از آن نیز انفجاری در انبار گاز صنایع نزدیک به پارچین رخ داد که رسانه‌های ایران در آن زمان نوشتند، نشت گاز عامل انفجار بوده است.

بنیامین نتانیاهو می‌گوید اسرائیل اهداف خود در حمله بامداد شنبه به ایران را بر اساس منافع ملی خود انتخاب کرده است، نه بر اساس آنچه که توسط ایالات متحده دیکته شده باشد.

در بیانیه‌ای که روز شنبه دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل منتشر کرد، تاکید شده که این بیانیه پاسخی است به گزارشی «کاملا نادرست» که یک شبکه تلویزیونی اسرائیلی پخش و در آن ادعا کرده که اسرائیل تحت تاثیر فشار آمریکا از حمله به تاسیسات نفت و گاز ایران خودداری کرده است.

دفتر نخست‌وزیر اسرائیل تاکید کرده که این کشور همواره اهداف حمله خود را بر أساس منافع ملی خود انتخاب می‌کند نه مطابق با آنچه آمریکا دیکته می‌کند: «این‌گونه بوده است و این‌گونه هم خواهد بود».

رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پستی در شبکه ایکس، توئیتر سابق، در رابطه با حمله اسرائیل به ایران نوشت که تاسیسات هسته‌ای ایران آسیب ندیده است و «بازرسان آژانس نیز در امنیت هستند و به کار خود ادامه می‌دهند.»

او در ادامه خواستار احتیاط و خویشتن‌داری در برابر اقداماتی شد که امنیت و ایمنی مواد هسته‌ای و سایر مواد رادیواکتیو را به خطر می‌اندازد.

وبسایت خبری اکسیوس آمریکا از قول سه منبع اسرائیلی گزارش داد که در حملات اسرائیل به ایران، بخش حساس برنامه تولید موشک ایران آسیب دید.

این گزارش می‌افزاید در حملات اسرائیل ۱۲ «میکسر سیاره‌ای»، از اجزای حیاتی در تولید سوخت برای موشک‌های بالستیک دوربرد، مورد هدف قرار گرفت.

یک مقام آمریکایی نیز تایید کرده است که حملات اسرائیل توانایی تولید موشک در ایران را زمین‌گیر می‌کند.

منابع اسرائیلی به اکسیوس گفته‌اند که که میکسرها تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای هستند که ایران خود قادر به تولید آن نیست و باید از چین خریداری کند.

به گفته آنها، بازسازی دوباره میکسرهای تولید سوخت موشک دست‌کم یک سال زمان خواهد برد: «ایران هم‌اکنون ذخایر بزرگ موشک‌های بالستیک دارد، اما آسیب به میکسرهای سیاره‌ای باعث می‌شود ایران نتواند موشک‌های جدیدی تولید کرده و انبارهای گروه‌های نیابتی خود مانند حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن را با موشک پر کند.»

منابع اسرائیلی همچنین گفته‌اند که در حملات صبح روز شنبه، چهار سامانه دفاع هوایی اس-۳۰۰ ایران در مناطق استراتژیکی که تهران، تاسیسات هسته‌ای و انرژی کشور را محافظت می‌کردند، آسیب دید.

با این حال، ستادکل نیروهای مسلح ایران می‌گوید حمله اسرائیل «خسارت محدود و کم اثری» به بار آورده «و چند سامانه راداری آسیب دیده که تعدادی بلافاصله ترمیم و برخی نیز در حال ترمیم هستند».

منابع اسرائیلی گفته‌اند حملات صبح روز شنبه همچنین شامل یک مرکز تولید پهپاد و یک حمله نمادین به مرکز نظامی پارچین بود.

حساب علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس از شامگاه شنبه زبان عبری را به مجموعه زبان‌های مورد استفاده خود اضافه کرد.

حساب کاربری رهبر جمهوری اسلامی به زبان عبری در نخستین پیام خود که در روز حمله اسرائیل به ایران منتشر شده تنها عبارت به نام خدا را درج کرده است.

همچنین روز شنبه دیوارنگاره‌ای تبلیغاتی در «میدان فلسطین» تهران به نمایش درآمد که عبارت «طوفان دیگری در راه است» به زبان‌های عبری و فارسی روی آن درج شده است.

کامالا هریس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده، ضمن دفاع از حق اسرائیل برای دفاع از خود، تاکید کرد که واشینگتن در پی کاهش تنش‌ها در منطقه است.

خانم هریس با اشاره به سفرهای اخیر وزیر خارجه آمریکا به منطقه گفت تمرکز ایالات متحده بر کاهش تنش‌ها است.

نامزد حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روز شنبه در میشیگان، ایالتی با جمعیت چشمگیر عرب-آمریکایی، افزود: «ما باید گروگان‌ها را بیرون بیاوریم و [برای دستیابی به] راه حل دو کشوری تلاش کنیم».

او همچنین در پاسخ به پرسشی درباره واکنش‌های احتمالی متحدان عرب آمریکا به حمله اسرائیل به ایران گفت آنها هم به دنبال کاهش تنش هستند.

ساعاتی پیش از این اظهارات، جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده نیز گفته بود امیدوار است که حملات بامداد شنبه اسرائیل به ایران «نقطه پایان» تقابل نظامی مستقیم بین دو کشور باشد.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، با بیان اینکه تهران حق خود برای پاسخ به حملات اسرائیل را «محفوظ می‌داند»، خواستار نشست فوری شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با حملات بامداد شنبه اسرائیل شده است.

به گزارش ایرنا، عباس عراقچی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و همچنین رئیس دوره‌ای شورای امنیت این سازمان خواستار موضع‌گیری آنها در قبال حملات اسرائیل به ایران شده و از آنها خواسته است که این حملات را «قویا و بی‌قید و شرط» محکوم کنند.

عباس عراقچی در نامه خود همچنین حملات اسرائیل «به چندین سایت در استان‌های خوزستان، ایلام و اطراف تهران» را «نقض فاحش حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل» خوانده است.

ایران طی شش ماه گذشته دو بار اقدام به حملات گسترده موشکی به اسرائیل کرد و اسرائیل در اقدامی تلافی‌جویانه، بامداد شنبه اعلام کرد به اهداف نظامی در ایران حمله کرده است.