دونالد ترامپ بامداد یکشنبه یکم تیرماه (شامگاه شنبه بهوقت شرق ایالات متحده) در پیامی بهطور رسمی اعلام کرد که تأسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان در حملات آمریکا «بهطور کامل» نابود شدند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، با انتشار پیامی در ایکس این حملات را دارای «پیامدهای ماندگار» خواند و وزارت خارجه ایران، با صدور بیانیهای، حملات آمریکا را «نقض فاحش و بیسابقۀ بنیادیترین اصول منشور ملل متحد و قواعد حقوق بینالملل» خواند و اعلام کرد دولت آمریکا را «مسبب و مسئول آثار و عواقب بسیار خطرناک» این اقدام میداند.
در واکنش به این روند، مدیر کل آژانس بینالمللی انرزی اتمی خواستار تشکیل جلسۀ فوقالعاده شورای حکام آژانس شده و برخی کشورهای جهان با درخواست آغاز یک روند دیپلماتیک با احتیاط به حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران واکنش نشان دادند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، حملات آمریکا را «وخیم و نگرانکننده» توصیف کرد و خواستار کاهش فوری تنشها شد.
او هشدار داد «خطر تبدیل این درگیری به جنگی مهارنشدنی با پیامدهای فاجعهبار برای غیرنظامیان، منطقه و جهان بهشدت در حال افزایش است» و تأکید کرد: «هیچ راهحل نظامیای وجود ندارد. تنها مسیر ممکن، دیپلماسی است.»
اروپا
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در واکنش به این حملات بار دیگر خواستار بازگشت ایران و آمریکا به میز مذاکره شد.
کالاس در ایکس نوشت: «من از همۀ طرفها میخواهم که عقبنشینی کنند، به میز مذاکره بازگردند و از تشدید بیشتر تنشها جلوگیری کنند.»
او در عین حال با تأکید بر اینکه نباید به ایران اجازه داده شود که سلاح هستهای تولید کند، افزود: «وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه در این مورد بحث و تبادل نظر خواهند کرد«.
نخستوزیر بریتانیا اقدام ایالات متحده در حمله به تأسیسات هستهای ایران را برای «کاهش تهدید جدی» برنامه هستهای تهران توصیف کرد.
کییر استارمر در بیانیهای اعلام کرد: «برنامۀ هستهای ایران یک تهدید جدی برای امنیت بینالمللی است. هرگز نباید به ایران اجازه داده شود که سلاح هستهای تولید کند و ایالات متحده برای کاهش این تهدید اقدام کرده است».
او افزود: «وضعیت در خاورمیانه همچنان ناپایدار است و ثبات در منطقه یک اولویت است. ما از ایران میخواهیم که به میز مذاکره بازگردد و یک راهحل دیپلماتیک برای پایان دادن به این بحران پیدا کند».
سخنگوی صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، نیز خواستار بازگشت سریع به دیپلماسی شد.
استفان کورنلیوس گفت ایران باید «فوراً وارد مذاکرات با ایالات متحده و اسرائیل شود و یک راهحل دیپلماتیک برای این درگیری پیدا کند».
کورنلیوس همچنین افزود دولت آلمان بر این باور است که «بخشهای بزرگی از برنامه هستهای ایران در اثر حملات هوایی آسیب دیدهاند».
عربستان، عراق، عمان و قطر
واکنش عربستان سعودی به ابراز «نگرانی شدید» محدود بود با این درخواست از جامعۀ بینالمللی که «در این شرایط بسیار حساس تلاشهای خود را برای دستیابی به یک راهحل سیاسی جهت پایان دادن به بحران افزایش دهد».
دولت عراق اما این حمله را «بهشدت» محکوم و ابراز «نگرانی عمیق» کرد و هشدار داد که حملات ایالات متحده به تأسیسات هستهای ایران صلح و ثبات را در خاورمیانه تهدید میکند.
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، افزود: «این تشدید تنش نظامی یک تهدید جدی برای صلح و امنیت در خاورمیانه است و خطرات جدی برای ثبات منطقهای ایجاد میکند».
عمان که میانجی مذاکرات هستهای بین واشنگتن و تهران بوده، حملات ایالات متحده به سایتهای هستهای ایران را «بهشدت» محکوم کرد.
در بیانیه رسمی عمان آمده است این کشور «نگرانی عمیق، محکومیت و نکوهش خود را از تشدید تنش ناشی از حملات هوایی مستقیم ایالات متحده به سایتهایی در جمهوری اسلامی ایران ابراز میکند».
وزارت امور خارجه قطر هم هشدار داد که تنشهای خطرناک پس از حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران منجر به «عواقب فاجعهبار» در سطح منطقهای و بینالمللی خواهد شد.
وزارت خارجه قطر همچنین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که از «وخامت» اوضاع پس از حملات ایالات متحده متأسف است.
اسرائیل
اسرائیل از حملات آمریکا به تأسیسات هستهای ایران بهعنوان یک گام تاریخی استقبال کرد.
اسرائیل کاتز گفت که هدف از حملات به تأسیسات هستهای ایران، «اطمینان یافتن از این است که این کشور سلاح هستهای نداشته باشد؛ سلاحهایی که اسرائیل، کشورهای منطقه و منافع امنیت ملی خود ایالات متحده را به خطر میانداخت».
در بیانیه او آمده است: «اتحاد بین آمریکا و اسرائیل قویتر از همیشه است؛ به نفع صلح و امنیت هر دو ملت و کل جهان آزاد».
استرالیا که سفارت خود در تهران را تعطیل کرده و کارکنان خود را روز جمعه تخلیه کرد، خواستار پایانی دیپلماتیک برای بحران جاری شد.
در بیانیهای که در این باره صادر شد، آمده است: «برنامه موشکی بالستیک و هستهای ایران، تهدیدی برای صلح و امنیت بینالمللی بوده است».
در ادامه این بیانیه آمده است «وضعیت امنیتی در منطقه بسیار ناپایدار است. ما همچنان خواستار کاهش تنشها، گفتوگو و دیپلماسی هستیم».
دیگران
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای اعلام کرد که پس از حمله ایالات متحده «هیچ افزایشی در سطح تشعشعات در خارج از سایت» گزارش نشده است.
در این بیانیه آمده است: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارزیابیهای بیشتری را در مورد اوضاع در ایران، به محض در دسترس قرار گرفتن اطلاعات بیشتر، ارائه خواهد کرد».
در همین حال، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس اعلام کرد که نظر به شرایط اضطراری پیشآمده، خواستار تشکیل جلسۀ فوقالعاده شورای حکام آژانس در روز دوشنبه دوم تیرماه شده است.
وینستون پیترز، وزیر امور خارجه نیوزیلند، نیز از «همۀ طرفها» خواست تا به مذاکرات بازگردند.
او روز یکشنبه به خبرنگاران گفت که این بحران «جدیترین بحرانی است که تاکنون با آن روبهرو شده و جلوگیری از تشدید بیشتر تنشها حیاتی است».