شورای حکام آژانس بين المللی انرژِی اتمی در نشست روز چهارشنبه خود در وين، گزارش اخیر محمد البرادعی، مدیرکل این آژانس، را در خصوص برنامه هسته ای ايران مورد بررسی قرار داد.
بريتانيا، فرانسه و آلمان در این نشست از پاسخ های ايران به سوالات آژانس بین المللی انرژی اتمی انتقاد کردند.
بریتانیا به نمایندگی از سوی این سه کشوراعلام کرد که همکاری ايران با آژانس بين المللی انرژی اتمی برای شفاف سازی برنامه هسته ای خود بسيار بد بوده است.
کشورهای غربی روز چهارشنبه تاکید کردند که ایران باید به صورت فعال به پرسش های منابع اطلاعاتی درباره «مطالعات نظامی کردن برنامه هسته ای» پاسخ دهد نه این که خیلی ساده آنها را رد کند.
در همین زمینه، محمد البرادعی، مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز دوشنبه گفته بود که بازرسان آژآنس همه مسايل درباره برنامه هسته ای ايران را روشن کرده اند و فقط يک مسئله درباره اين برنامه در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای باقی مانده است.
آقای البرادعی تصريح کرده بود «ديگر مسئله باقيمانده ای» وجود ندارد و اين موضوع «دلگرم کننده» است.
فرانسه، بريتانيا و آلمان، که حاميان اصلی سومين قطعنامه تحريم ايران در شورای امنيت بودند، رويکرد ايران در همکاری با آژآنس را منفی تر از تصويری که آقای البرادعی ترسيم کرده است، ارزيابی کردند.
سيمون اسميت، سفير بريتانيا در آژانس بين المللی انرژی اتمی، که به نمايندگی از بریتانیا، فرانسه و آلمان صحبت می کرد، گفت:«از مجموع گسترده مسايلی که آژانس خواهان روشن سازی آنها بود، پاسخ های( ايران) به هیچ وجه در حد قانع کننده ای نبود.»
آقای اسميت افزود:«درنتيجه، گزارش(آقای البرادعی) برای اين سه کشور (بريتانيا، فرانسه و آلمان) جای ترديد باقی نمی گذارد که کارنامه ايران برای اجرای اين در خواست ها بسيار بد بوده است.»
ايران و آژانس بين المللی انرژی اتمی در مردادماه سال جاری توافق کردند در چارچوب همکاری برای شفاف سازی برنامه هسته ای، تهران به سئوالات باقی مانده آژانس پاسخ دهد.
- «تا زمانی که انتخاب ايران همکاری نکردن باقی بماند، ما مصمم هستیم که نشان دهیم چنین انتخابی چه هزينه ها و پیامد هایی در پی خواهد داشت.»
محمد البرادعی، مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز بیست و دوم فوریه، گزارش خود را درباره پاسخ های ایران به سوالات باقیمانده را منتشر کرد.
در همین حال، اوله لوندبی، سفیر نروژ در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز گفت:«در حق ايران برای برخوداری از انرژیِ هسته ایِ مسالمت آميز، ترديدی وجود ندارد، اما این وظیفه تهران است که ثابت کند که برنامه هسته ای این کشور ابعاد نظامی ندارد.»
توصیه به همکاری
سيمون اسميت،همچنین، تصريح کرد که بریتانیا، فرانسه و آلمان «خواهان آن هستند که ايران شيوه همکاری را در پيش گيرد».
اين سه کشورهای اروپايی در سال ۲۰۰۶ به ايران پيشنهاد کردند که حاضرند در قبال توقف غنی سازی اورانيوم، کمک های تکنولوژيک و اقتصادی در اختيار جمهوری اسلامی قرار دهند.
کشورهای غربی می گويند از آنجا که می شود از غنی سازی اورانيوم در توليد جنگ افزار اتمی و توليد انرژی استفاده کرد، ايران می بايست فعاليت های حساس مربوط به غنی سازی را متوقف کند. اين در حالی است که ايران می گويد که برنامه هسته ای اين کشور صلح آميز است و غنی سازی را فقط با هدف توليد سوخت هسته ای ادامه می دهد.
سفير بريتانيا در آژانس، همچنين، گفت:«تا زمانی که انتخاب ايران همکاری نکردن باقی بماند، ما مصمم هستیم تا نشان دهیم چنین انتخابی چه هزینه ها و پیامدهایی در پی خواهد داشت.»
همکاری موردی
در همين حال، علی اصغر سلطانيه، سفير ايران در آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه تاکيد کرد که گزارش اخير آژانس حاکی از آن است که «هيچ انحرافی در فعاليت ها و مواد هسته‌ای ايران به سمت مقاصد ممنوعه و نظامی وجود ندارد.»
آقای سلطانيه همچنين کشورهای غربی را متهم کرد که با ارائه «اطلاعات غلط و تبليغات منفی درباره برنامه و فعاليت هسته‌ای ايران» می کوشند «ايران از دسترسی انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آميز» محروم کنند.
به گفته آقای سلطانيه با توجه به گزارش آژانس، قطعنامه های شورای امنيت سازمان ملل متحد «فاقد هرگونه توجيه حقوقی و فنی و صرفا برآمده از اهداف سياسی و پليد کشورهای خاصی» است.
شورای امنيت سازمان ملل متحد روز دوشنبه، با رای مثبت ۱۴ عضو، قطعنامه تازه ای عليه ايران تصويب کرد که در آن تحريم های تازه ای برای تهران در نظر گرفته شده است.
قطعنامه ۱۸۰۳ شورای امنيت سازمان ملل متحد به ايران سه ماه فرصت داده است که در همکاری با آژانس بين المللی انرژی هسته ای، غنی سازی اورانيوم را متوقف کند و در غير اين صورت، با تحريم های تازه ديگری رو به رو خواهد شد.
آقای سلطانيه همچنين درباره همکاری ايران با آژانس گفت:«همانگونه که مديرکل بتازگی گزارش داد، ايران اطلاعات بيشتری را مشابه آنچه قبلا ايران براساس پروتکل الحاقی ارايه می‌داد و نيز اطلاعات روزآمد طراحی را به آژانس داده است و در نتيجه آگاهی آژانس درباره برنامه اظهار- شده کنونی ايران روشن‌تر شده است. »
سفير ايران در آژانس بين المللی انرژی اتمی افزود:«اگرچه تا زمانی که مداخله شورای امنيت تداوم دارد اين اطلاعات تنها بصورت موردی و نه به شيوه مستمر و کامل ارايه خواهد شد».
مذاکره خارج از چارچوب آژانس
محمود احمدی نژاد می گوید ایران با هیچ کس خارج از چارچوب آژانس مذاکره نخواهد کرد. در حالی که سفير بريتانيا در خصوص همکاری نکردن ايران هشدار داده است، محمود احمدی نژاد روز چهارشنبه در واکنش به در خواست کشورهای ۱+۵ برای آغاز مذاکرات، گفت که از اين پس، تهران با «هيچ کس» درباره برنامه هسته ای خود «خارج از چارچوب آژانس» مذاکره نمی کند.
کشورهای فرانسه، بريتانيا، آمريکا، چين و روسيه به همراه آلمان، کشورهای موسوم به گروه ۱+۵، روز دوشنبه در بيانيه ای از خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا خواسته بودند تا با سعيد جليلی، دبير شورای عالی امنيت ملی ايران برای از سرگيری مذاکرات و ارائه بسته پيشنهادی در قبال توقف غنی سازی ديدار کند.
آقای احمدی نژاد روز چهارشنبه در همین زمینه گفت:«عده ای بيرون از آژانس تصور می کنند که ايران بايد مذاکره کند اما اينگونه نيست، مذاکرات ما ازاين پس راجع به مسايل مشترک و در چارچوب قانونمند خواهد بود. اينکه کسانی پيدا شوند و راجع به موضوع هسته ای ايران حرف بزنند، آن دوره تمام شده است.»
چشم انداز برنامه هسته ای ايران
در همين حال، سيمون اسميت، سفير بريتانيا در آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه تصريح کرد نا خشنودی اين سه کشور از پاسخ های ایران در گزارش اخير آژانس با نحوه کار محمد البرادعی و بازرسان آژانس در ايران ارتباطی ندارد.
آژانس بين المللی انرژی اتمی در تازه ترين گزارش که خود درباره برنامه هسته ای ايران اعلام کرده است به رغم آنکه تهران بخش های تازه ای از برنامه هسته ای خود را روشن کرده است، اما اين اقدامات به اندازه ای نبوده که ثابت کند ايران در صدد توليد سلاح اتمی نيست
آقای اسميت گفت: بازديد اخير بازرسان از تاسيسات سانتريفيوژهای پيشرفته برای تسريع غنی سازی، «کمی روشنايی» بر افق برنامه هسته ای ايران تابانده است.
آژانس بين المللی انرژی اتمی در گزارش خود تصريح کرده است که اين آژانس در وضعيتی قرار ندارد تا درباره نبود مواد هسته ای و فعاليت های هسته ای اعلام نشده، پيش از دستيابی به شفافيتی درباره ماهيت برنامه تحقيقاتی تسليحاتی ايران با اطمينان ابراز نظر کند.
آژانس همچنين تصريح کرده است بدون اجرای پروتکل الحاقی به پيمان بين المللی منع گسترش جنگ افزارهای اتمی چنين شفاف سازی امکان پذير نيست.
پروتکل الحاقی امکان بازرسی گسترده و از پيش اعلام نشده تأسيسات هسته ای ايران را برای آژانس بين المللی انرژی اتمی فراهم می کند.
