اوباما از آن دسته از روسای جمهوری است که مثل آبراهام لینکلن و لیندن بی جانسون کارنامه‌اش با مسائل مربوط به روابط نژادی و سیاست هویتی گره خورده است. تنش‌های نژادی در دوران ریاست جمهوری او بالا گرفت (از شورش‌های فرگوسن و بالتیمور تا تظاهرات در ده‌ها شهر دیگر از یک سو و کشته شدن ده‌ها پلیس توسط آفریقایی‌تبارها ازسوی دیگر) و در حوزه‌ی حقوق همجنسگرایان شاهد رخدادهای کلیدی (آزاد شدن ازدواج همجنسگرایان) بودیم. کارنامه‌ی او همچنین بر اساس وعده‌ها و دستاوردهایش در حوزه‌های بیمه‌های بهداشت و درمان، جنگ با تروریسم، مهاجرت، اشتغال، سیاست خارجی، محیط زیست و جنگ عراق و افغانستان قابل ارزیابی است. دستاوردها و شکست‌های اوباما در این حوزه‌ها چه بوده است؟ چه میراثی از وی باقی خواهد ماند؟
روابط نژادی
با توجه به آن که اوباما و برخی از همکاران وی در کابینه از آفریقایی تباران بودند (مثل دادستان کل) انتظار می رفت که تنش میان نژادها در ایالات متحده کاهش یابد. اما چنین نشد. دولت اوباما بسیاری از مشکلاتی را که به این تنش‌ها دامن می زدند (که به رفتار پلیس با اقلیت‌ها محدود نمی شود و پلیس آخرین گروهی است که با این مسائل مواجه می شود) به زیر قالی فرستاد. دمکرات‌ها معمولا بر این مسائل برچسب نژادی می‌زنند در حالی که راه‌حل‌ها نژادی نیست. بزرگ‌ترین مشکل جوامع آفریقایی تبار عدم اشتغال بالای جوانان این گروه است که در دوران اوباما بهبود قابل توجهی نداشته است.
سیاست ورزی اوباما و حزب دمکرات به طور کلی و بعد راهبردهای حزب دمکرات در دوران انتخابات سال ۲۰۱۶ بیشتر رنگ و بوی سیاست هویتی داشت در حالی که مسائل اقشار مختلف بیشتر از جنس اقتصادی و اجتماعی است که حتی همزیستی منصفانه‌ی هویت‌ها نمی‌تواند آنها را درمان سازد.
بیمه بهداشت و درمان
بنا به ادعای مقامات دولتی حدود ۲۰ میلیون نفر از ۴۵ میلیون نفری که فاقد بیمه بوده‌اند به واسطهی قانون بیمهی اوباما دارای بیمه شده‌اند. این رقم البته میلیون‌ها نفر را که بدون این قانون هم می توانستند از طریق بیمهی مدیکیر (بیمهی مخصوص افراد کم درامد) صاحب بیمه شوند در بر می‌گیرد. این بیمه سه مشکل جدی داشت: ۱) فقدان کارایی سایت‌های ثبت نام در آغاز کار و اتلاف قابل توجه منابع، ۲) بالا رفتن سهمی که بیمه شدگان باید می پرداختند (مثل ۷۵ درصد در برخی از ایالات از آغاز سال ۲۰۱۷)، و ۳) کاهش آنگیزه‌ی افراد برای داشتن کار تمام وقت ۴۰ ساعت در هفته با توجه به مزایایی که افراد با کار پاره وقت در کسب این بیمه داشتند. این بیمه البته مزایایی مثل تحت پوشش قرار دادن فرزندان افراد تحت پوشش تا سن ۲۶ سالگی و برداشته شدن محدودیت‌های بیمه شدن برای افراد دارای سابقه‌ی بیماری داشت. دونالد ترامپ در عین وعده‌ی لغو این بیمه‌ها وعده داده این دو شرط را برای بیمه شدکان نگاه دارد.
اشتغال و رشد اقتصادی
در دوران اوباما ۱۶ میلیون شغل ایجاد شده است اما منتقدان دولت می گویند اغلب این مشاغل پرداخت کافی برای اداره یک زندگی را عرضه نمی‌کنند. خروج مشاغل صنعتی در دوران اوباما هم ادامه داشته است. همچنین نرخ بیکاری از بالای ۹ درصد در سال ۲۰۰۸ به ۴.۶ درصد در پایان دوره‌ی دولت اوباما رسید. اما منتقدان می گویند میلیون‌ها نفر اصولا از گرفتن شغل منصرف شده‌اند و به همین علت در شمار بیکاران به حساب نمی آیند.
متوسط رشد اقتصادی در دوران اوباما در حدود ۲.۱ درصد بوده است که پایین ترین میزان در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم بوده است (متوسط رشد در این دوره ۲.۹ بوده است). اما در این دوره کشور از بحران اقتصادی بیرون آمد و برخی صنایع مثل اتومبیل سازی که در آستانه فروپاشی بودند به دوران رونق بازگشتند.
جنگ با تروریسم و امنیت سایبری
منتقدان دولت اوباما می گویند این دولت با یک اشتباه راهبردی همه نیروهای آمریکایی را از عراق در سال ۲۰۱۱ خارج کرد (مثل سفیر سابق عراق در ایالات متحده یا برخی از فرماندهان نظامی آمریکایی) و خلا ناشی از این خروج به نیروهای اسلامگرایی که می خواستند در بخش سنی نشین عراق خلافت اسلامی تاسیس کنند این فرصت را داد. جنگ داخلی در سوریه باعث شد قلمرو دولت اسلامی بخشی از سوریه را نیز شامل شود.
دولت اوباما در از میان بردن بن لادن و تعداد بیشماری از اعضای القاعده موفق بود اما در جنگ تبلیغاتی با دولت اسلامی موفقیت چندانی کسب نکرد. جنگ در عراق و افغانستان در پایان دوره‌ی اوباما هنوز ادامه دارد و وعده‌ی بستن زندان گوانتانامو اجرایی نشد. در حوزه سایبر نیز دولت فدرال و شرکت‌ها و حزب دمکرات توسط هکرهای چینی و روسی هک شدند.
سیاست خارجی
به علت عدم تنبیه دولت بشار اسد پس از استفاده از سلاح شیمیایی بر خلاف خط قرمز اعلام شده توسط اوباما دولت‌های رقیب و دشمن ایالات متحده در دوران دولت وی شجاعت عمل یافتند. روسیه کریمه را اشغال کرد و در اوکراین شرقی برای جدایی طلبان تدارکات نظامی فراهم آورد (که به سقوط هواپیمای مالزی با ۲۹۸ نفر مسافر و خدمه انجامید). دولت چین در دریای چین جنوبی به ساخت جزایر مصنوعی با اهداف نظامی پرداخت. جمهوری اسلامی نیز در خلیج فارس به سمت ناوهای امریکایی شلیک کرد بدون آن که پاسخ مناسبی (غیر از غیر حرفه‌ای نامیدن این رفتارهای خطرناک) دریافت کند. در مذاکرات سوریه دولت آمریکا در نهایت به حاشیه رانده شد.
منتقدان توافق اتمی با ایران می گویند با توجه به ورشکسته بودن دولت جمهوری اسلامی به واسطهی تحریم‌ها (خزانه‌ی خالی و حدود هزار تریلیون تومان قرض) این توافق می توانست بسیار بهتر از این که هست برنامه‌ی اتمی ایران را تحت کنترل قرار دهد (دوره‌ای طولانی‌تر برای اعمال محدودیت‌ها، زمانی بیشتر برای تسلیحاتی شدن این برنامه و تعداد کمتر سانتریفیوژ). پس از قرارداد نیز دولت اوباما تنها در یک مورد ۱.۴ میلیارد دلار پول نقد را برای دولتی که وزارت خارجه آمریکا آن را در بالای فهرست دولت‌های حامی تروریسم قرار داده ارسال کرد.
مهاجرت
در حوزه مهاجرت هر آنچه دولت اوباما انجام داد با حکم حکومتی صورت گرفت که دولت بعدی به راحتی می تواند آنها را لغو کند. یکی از این موارد عدم اخراج آن دسته از مهاجران غیر قانونی بود که در ایالات متحده به مدرسه رفته و می خواهند در این کشور به دانشگاه یا خدمت نظامی بروند. از موارد نقد سیاست دولت اوباما توسط جمهوریخواهان یکی پذیرش کودکان و نوجوانان مهاجری بود که بدون والدین به ایالات متحده فرستاده می شدند (که بر خلاف اصول اخلاقی و سیاست مهاجر پذیری ایالات متحده بود) و نیز پذیرش مهاجران سوری در حالی که برخی از آنها می توانستند اعضای گروه‌های اسلامگرا بوده و برای جامعه آمریکا خطر ایجاد کنند.
محیط زیست
دولت اوباما در حوزه‌ی محیط زیست بیش از آن که سیاست‌هایی در جهت رونق اشتغال در عین نشانه روی مسائل زیست محیطی در پیش گیرد به تنش میان این دو موضوع دامن زد. اخلال در ساخت خط لوله‌ی کی استون و ممنوع کردن استخراج نفت در سواحل شرقی و غربی ازاشتغال هزاران نفر در این حوزه‌ها جلوگیری کرد. دولت اوباما به توافق نامه‌ی پاریس پیوست که میزان کربن رها شده در جو را تا حدودی کاهش می‌دهد.
میراث اوباما
از آنجا که بخش قابل توجه کارهایی که در دوران اوباما صورت گرفت مبتنی بر احکام حکومتی یا آرای حزبی بوده میراث دوران وی با چند امضای رئیس جمهوری جمهوریخواه و چند رای گیری اکثریت کنگره به دست این حزب به سرعت زدوده خواهد شد. ترامپ به سرعت می تواند احکام حکومتی وی را لغو کند و کنگره نیز در پی آن است که قوانین مبتنی بر خواست انحصاری حزب دمکرات (مثل قانون بیمهی بهداشت و درمان اوباما) را به سرعت لغو کند. آنچه در دوران اوباما به واسطهی فضای مناسب و اکثریت قضات دیوان عالی کشور انجام شد (مثل رسمیت یافتن ازدواج همجنسگرایان) برقرار خواهد ماند چون برای این دیوان حتی با اکثریت قضات محافظه کار (با تعیین نفر نهم توسط ترامپ) لغو ازدواج‌های انجام شده دشوار خواهد بود. البته مشخص نیست که برابری همگانی در ازدواج را می توان به حساب میراث اوباما نوشت یا خیر چون دولت وی در این زمینه غیر از تعیین دو قاضی غیر محافظه کار نقشی نداشت. قرضه‌ی دولت فدرال نیز در دوران اوباما از حدود ۱۰ تریلیون دلار به حدود ۲۰ تریلیون دلار افزایش یافت.
حزب دمکرات در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۰۹ در وضعیت بسیار دشواری به سر می‌برد. این حزب صدها کرسی را در کنگره، مجالس ایالتی و ساختمان‌های فرمانداری تحت دولت اوباما به عنوان رئیس این حزب از دست داده است.
کارنامه‌ی دولت اوباما برای نسل جوانی که به اوباما رای دادند می تواند از این جهت آموزنده باشد که «امید» به تنهایی نمی تواند به تحقق خواسته‌ها بینجامد؛ برخی از امیدها می توانند مخرب باشند (مثل امید به جامعه‌ای سوسیالیستی)، برخی با واقع‌بینی همسازی ندارند (مثل امید به همزیستی با کسانی که می خواهند شما را نابود کنند) و برخی نیز برای تحقق با موانع جدی روبه‌رو هستند (مثل امید به اشتغال مناسب برای تک تک شهروندان).
----------------------------------------------------------
یادداشت‌ها و مقالات، آرای نویسندگان خود را بازتاب می‌دهند و بیانگر دیدگاهی از سوی رادیو فردا نیستند.
