نماینده ایران در سازمان ملل متحد یکشنبه ۹ تیرماه گفته است، عبور جمهوری اسلامی از سقف تعیین شده در توافق هسته‌ای موسوم به برجام، نقض این توافق محسوب نمی‌شود و تهران در ۱۰ روز آینده مذاکرات مهمی با سه کشور اروپایی در این زمینه خواهد داشت.
مجید تخت روانچی در برنامه «جی پی اس» شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان و در پاسخ به پرسشی در خصوص افزایش ذخایر اورانیوم ایران و نقض برجام، گفت که برجام به ایران این اجازه را می‌دهد که برخی از تعهدات خود را متوقف کند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، دو هفتهٔ پیش گفته بود که اگر منافع ایران از برجام تامین نشود، جمهوری اسلامی تا ششم تیرماه از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور خواهد کرد و بعد از آن این میزان را باز هم افزایش خواهد داد.
نماینده ایران در سازمان ملل متحد در ادامه این مصاحبه گفته است، چنانچه در ۱۰ روز آینده اتفاقی نیفتد، ما گام دوم را بر می‌داریم. قبلا هم عناصر این گام را اعلام کرده ایم.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی، اخیراً گفته است که ایران علاوه بر افزایش غنی‌سازی و تولید آب سنگین، درباره بازطراحی راکتور اراک تصمیم خواهد گرفت.
پس از توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی، «بخش مرکزی» (کالاندریا) راکتور اراک خارج و «حفره‌های» آن با سیمان پر شد.
اروپا «عجله» کند
مجید تخت روانچی به «سی ان ان» گفته است: شرکای اروپایی ما، که با آنها در حال مذاکره‌ایم، می بایست عجله کنند چرا که زمان در حال از دست رفتن است. به همین دلیل ما مذاکرات و گفت‌وگوهای مهمی در ۱۰ روز آینده با شرکای اروپایی خود خواهیم داشت تا ببینیم که آیا آنان قادرند آنچه را که با خروج آمریکا از توافق از دست داده‌ایم، جبران کنند.
معاون وزیر خارجه ایران و معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه و پس پس از پایان نشست سه ساعته کمیسیون مشترک برجام اعلام کردند که سازوکار مالی اروپا موسوم اینس‌تکس عملیاتی شده است.
سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا اینس‌تکس سازوکاری را راه‌اندازی کرده‌اند تا به رغم تحریم‌های آمریکا، به تجارت با ایران ادامه دهند.
مجید تخت روانچی روز یکشنبه همچنین در گفت وگو با خبرنگاران وضعیت فعلی اینس‌تکس را یک «ماشین زیبا بدون بنزین» توصیف کرده بود.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، هم در همین روز با ارائه گزارشی از تحولات در زمینه اینس‌تکس و دیدار کمیسیون مشترک برجام، گفته است که این سازوکار مالی در حال پردازش اولین تراکنش است.
ایران در ماه‌های اخیر بارها از اجرایی نشدن اینس‌تکس برای کاهش اثرات تحریم‌های آمریکا انتقاد کرده و اروپا را به «کم‌کاری» در این زمینه متهم می‌کند.
مایک پومپئو ، وزیر امور خارجه آمریکا، پیشتر گفته بود که ایالات متحده با معاملات کالاهای غیر تحریمی و انسان‌دوستانه با ایران از طریق اینس‌تکس هیچ مشکلی ندارد.
رئيس کل بانک مرکزی ایران هم یکشنبه گفت، محدوده فعالیت کانال مالی اروپا موسوم به اینس‌تکس باید به «کلیه کالاها» گسترش پیدا کند.
اما برایان هوک، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران گفته بود، اگر از اینس‌تکس به منظور آسان کردن مبادلات غیر مجاز با ایران استفاده شود، این کانال مالی نیز از سوی آمریکا تحریم خواهد شد.
به دنبال خروج آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت پارسال و بازگشت تحریم‌ها، اکثر شرکت‌های بزرگ اروپایی ایران را ترک کردند. اتحادیه اروپا همچنین از نیمه دوم سال گذشته خرید نفت از ایران را متوقف کرد.
مشتریان عمده نفت ایران در اروپا فرانسه، ایتالیا، یونان، اسپانیا بودند و مقداری نیز کرواسی، لهستان و هلند نفت از ایران خریده بودند.بر اساس آمارهای کمیسیون اروپا، ۲۸ عضو این اتحادیه در چهار ماه ابتدایی سال ۱ میلیارد و ۱۲۰ میلیون یورو صادرات به ایران داشتند که نسبت به دور مشابه پارسال ۵۷ درصد کاهش یافته است.
