وزیر خارجه آمریکا می‌گوید شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه، عراق، یمن و لبنان حضور دارند و «ما تلاش می‌کنیم تا مردم ایران کنترل پایتخت خود را در دست گیرند» و «ایران به یک کشور عادی تبدیل شود».
مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، به شمال و غرب آسیا سفر کرده تا با رهبران کشورهای منطقه دیدار کند. یکی از رئوس مذاکرات و سخنرانی‌های او در مصر، بحرین، امارات، قطر یا عربستان مربوط به ایران می‌شد.
آقای پومپئو در عین حال گفته‌است که با مقام‌های عمان نیز به‌طور مشخص در مورد برخی مسائل مربوط به ایران گفت‌وگو خواهد کرد.
آقای پومپئو در واپسین ساعات سفر خود به عربستان در جمع خبرنگاران حضور پیدا کرد. بخش گسترده‌ای از اظهارات وزیر خارجه آمریکا در این نشست خبری نیز مربوط به ایران می‌شود.
وزیر خارجه آمریکا می‌گوید ریشه چالش‌ها در مورد افراطی‌گری، حوثی‌های یمن، حزب‌الله لبنان، شبه‌نظامیان شیعه در عراق و سوریه که از حمایت ایران برخوردار هستند، به «طبیعت انقلابی حکومت ایران و اقدامات آن‌ها در خارج» باز می‌گردد.
او در بخشی از سخنان خود این اقدامات را «استراتژی پنج پایتخت» نامیده و گفته‌است «این اقدامات ایران سابقه دارد».
به‌نظر می‌رسد منظور وزیر خارجه آمریکا از «استراتژی پنج پایتخت»، نفوذ جمهوری اسلامی در چهار کشور منطقه به اضافه حکومت بر تهران باشد.
در یکی از اولین اظهارات مربوط به این موضوع، در سال ۹۳ علیرضا زاکانی، نماینده مجلس شورای اسلامی، در اختیار گرفتن کنترل صنعا، پایتخت یمن، توسط حوثی‌های شیعه‌مذهب را فتح پایتخت «چهارم» برای ایران به حساب آورد.
این گفته وی واکنش بسیاری را در رسانه‌های کشورهای عربی برانگیخت.
مایک پومپئو افزوده است: تلاش ما متمرکز بر این است که مردم ایران کنترل پایتخت خودشان را به دست بگیرند و [ایران] به کشوری عادی تبدیل شود که کارزار ترور به راه نمی‌اندازد، کارزاری که در سراسر جهان بی‌همتا است.
جمهوری اسلامی دخالت در اوضاع دیگر کشورها را رد کرده‌است. وزارت خارجه ایران اخیرا و در پی سخنرانی آقای پومپئو در مصر، که بخش مهمی از آن هم به ایران مربوط می‌شد، گفته است «دشمنی آمریکا با ایران، جز دشمنی با مردم ایران نیست» و ایالات متحده «خصومت با ملت ایران را به اوج خود رسانده‌است».
ایالات متحده در پی پیروزی دونالد ترامپ در رقابت‌های ریاست‌جمهوری از «برجام»، توافقی که در جریان دولت قبلی آمریکا شکل گرفته بود خارج شد. مایک پومپئو در جریان سخنرانی در مصر ضمن انتقاد شدید از سیاست‌های دولت قبلی در واشینگتن، اظهار کرد که این سیاست‌ها تغییر کرده‌است.
وزیر خارجه آمریکا و مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، پس از آن‌که رئیس‌جمهوری ایالات متحده اعلام کرد نیروهای کشورش را از سوریه خارج می‌کند، رهسپار غرب آسیا شدند.
به جز ایران و خروج آمریکا از سوریه، مسائل دیگری نیز در جریان سفرها مطرح شده‌است؛ از جمله مذاکرات با ترکیه در مورد شبه‌نظامیان کرد متحد ائتلاف، و نیز گفت‌وگوهای آقای پومپئو با ولیعهد عربستان سعودی در مورد قتل روزنامه‌نگار منتقد او در استانبول و یا جنگ مرگبار یمن.
آقای پومپئو روز دوشنبه در عین حال تاکید کرد که کشورهای منطقه خواستار کمک به عراق هستند تا «استقلال خود را حفظ کند». این سخنان نیز البته در پیوند با نفوذ جمهوری اسلامی در عراق مطرح شده‌است.
پومپئو در جریان سفر اخیر خود به‌طور غیرمنتظره به عراق رفت و بر «اهمیت مقابله با ایران» تاکید کرد. اندکی پس از سفر پومپئو، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی رهسپار عراق شد.
