مرگ خشونتبار پزشکی جوان در یک مرکز درمانی در هند موجی از اعتراضات در این کشور را به راه انداخته است. این تازهترین مورد از این دست در کشوری است که تنها از سال ۲۰۲۲ تاکنون بیش از ۳۱ هزار مورد تجاوز در آن به ثبت رسیده است.
اعتراضات در آخر هفتهای که گذشت به اوج خود رسید و پزشکان در سراسر هند برای ۲۴ ساعت دست از کار کشیدند و مگر در موارد اورژانسی از پذیرش بیماران امتناع کردند. دهها هزار نفر نیز در روزهای گذشته در خیابانهای سراسر کشور تظاهرات برگزار کردند و خواستار برقراری عدالت برای این قربانی ۳۱ ساله و حفظ امنیت زنان در محیطهای کاری شدند.
آنچه تاکنون گذشته است
ماجرا روز هشتم اوت و در بیمارستان دولتی دانشکده پزشکی آرجی کار در کلکته آغاز شد. قربانی، دانشجوی سال دوم پزشکی در این دانشگاه بود که در دپارتمان ریه در این بیمارستان در شیفت شب مشغول به کار بود.
کمی بعد از نیمه شب، او شام را با همکارانش صرف کرد و بعد تصمیم گرفت در سالن سمینار این دانشکده چرتی بزند. فردای آن روز، بدن نیمه عریان او با آثاری از جراحت، افتاده بر تشکی با لکههای خون پیدا شد.
خیلی زود و با گزارش واقعه، پلیس دست به کار تحقیق شد. گزارش کالبدشکافی نشان میداد که مقتول، مورد آزار جنسی قرار گرفته است.
در صحنهٔ جرم، پلیس از جمله یک هدفون بلوتوث را به عنوان مدارک محتمل جمعآوری کرده بود. محل وقوع حادثه هیچ دوربین مداربستهای نداشت و پلیس در تحقیقات خود به سایر دوربینهای بیمارستان رجوع کرد تا بتواند فهرستی از افرادی تهیه کند که در آن ساعات در محل رفتوآمد کرده بودند.
یکی از آنان فردی به نام سانجای روی بود که حوالی ساعت چهار صبح در اطراف ساختمان دیده شده بود که یک هدفون بلوتوث بر روی گردن خود داشت. تصاویر دوربینهای مداربسته نشان میداد که ۴۰ دقیقه بعد، وقتی سانجای روی بیمارستان را ترک میکند دیگر این هدفون را با خود ندارد.
در پی این تحقیقات، پلیس تمام مظنونها از جمله سانجای روی را احضار کرد و پس از بازجوییها، امکان اتصال هر یک از گوشیهای تلفن همراه مظنونین با هدفون بلوتوثی که در صحنه پیدا شده بود را امتحان کردند و متوجه شدند که هدفون بیدرنگ به گوشی تلفن همراه سانجای روی متصل شد و بر همین اساس او را فوراً بازداشت کردند. او کمی بعد به انجام این جنایت اعتراف کرد.
ناامیدی مردم و فعالان از وعدههای تکراری حاکمان
نارندرا مودی نخستوزیر هند در نخستین واکنش عمومی خود به این واقعه گفت: «مردم به شدت خشمگین هستند.» او همچنین از نهادهای این کشور خواست تا جرائم علیه زنان را جدی بگیرند و آنان را با اولویت بیشتری مورد بررسی قرار دهند.
اما این صحبتهای آقای مودی، همچون خود حادثه، تکراری است. او ۱۲ سال پیش نیز پس از تجاوز گروهی به یک دانشجوی ۲۳ ساله در اتوبوسِ در حال حرکت در دهلی نو، اظهاراتی تقریبا مشابه انجام داده بود.
اعتراضاتی که پس از آن واقعه دردناک رخ داد، منجر به سختتر شدن قوانین شد. چهار متهم آن، هفت سال بعد در حالی به دار آویخته شدند که صدها نفر در مقابل زندان جشن و پایکوبی میکردند.
ولی از آن زمان تاکنون چیز زیادی تغییر نکرده است. بسیاری از زنان هندی همچنان به پلیس و سیستم قضایی بیاعتماد هستند و شکایات قربانیان، به ویژه اگر از طبقات پایینتر جامعه باشند، سالها معلق میماند و برخی مظنوین به قید وثیقه آزاد میشوند.
پزشکان زن هندی به طور خاص در معرض خطرات بیشتری قرار دارند. آنان علاوه بر مشکلات زنان در جامعه هند، مانند همکاران مرد خود شاهد خشونت در محل کار هستند و گزارشهای مکرری از حمله بستگان بیمار به کادر پزشکی، به ویژه پس از فوت بیمار، منتشر شده است.
آمارهای رسمی نشان میدهد در هند هر ۱۵ دقیقه یک مورد جدید تجاوز به ثبت میرسد. فعالان حقوق زنان در هند تأکید میکنند که تعداد واقعی احتمالاً بسیار بیشتر است.
وزارت بهداشت هند قول داده که کمیته تازهای برای اتخاذ تدابیر امنیتی برای کادر درمان این کشور تأسیس خواهد کرد و از معترضان خواست تا به بیمارستانهای محل کار خود بازگردند.
با این حال، انجمن پزشکان هند و سایر معترضان در خیابان قانع نشدهاند. آنها تأکید دارند که کمیتههای مشابه در گذشته تقریبأ هیچ بهبودی ایجاد نکردهاند.