ایهار لوسیک، روزنامه‌نگار رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، پس از گذراندن بیش از پنج سال زندان در بلاروس به اتهامات واهی، آزاد شد.
آزادی این روزنامه‌نگار بخشی از طرح آزادی زندانیان سیاسی بلاروس در بحبوحهٔ بهبود روابط این کشور و ایالات متحده است.
لوسیک روز پنجشنبه ۲۰ شهریور همراه با ۵۱ نفر دیگر، ساعاتی پس از ترک زندانی در شمال بلاروس، وارد لیتوانی، کشور همسایه، شد.
استیو کِیپوس، رئیس رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، در بیانیه‌ای از ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، گفت: «ما از رئیس‌جمهور [دونالد] ترامپ به خاطر تضمین آزادی یکی دیگر از روزنامه‌نگاران شجاع رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی که به ناحق توسط مقامات بلاروس بازداشت شده بود، بسیار سپاسگزاریم».
او از نقش مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، جان کول، معاون فرستادهٔ ویژه، دولت لیتوانی و انجمن آزادی مطبوعات به خاطر «حمایت مداوم آن‌ها از روزنامه‌نگاران زندانی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی» تقدیر کرد.
کِیپوس افزود: «ایهار به شدت رنج کشید زیرا روزنامه‌نگاری بود که برای رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی کار می‌کرد. این مرحله از رنج طاقت‌فرسا و کاملاً ناعادلانه او که بیش از پنج سال به طول انجامید، سرانجام به پایان رسید».
لوسیک ۳۳ ساله دسامبر سال ۲۰۲۱ به اتهام «سازماندهی شورش‌های وسیع، شرکت در ناآرامیهای گسترده، تحریک نفرت اجتماعی» و چند اتهام نامشخص دیگر مربوط به ناآرامیهای پس از انتخابات ریاست‌جمهوری جنجالی اوت ۲۰۲۰ بلاروس به ۱۵ سال زندان محکوم شد.
لوسیک، رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی و دولت‌های غربی بارها اعلام کرده بودند که این اتهامات انگیزهٔ سیاسی دارند.
او همراه با سیاری تیخانوسکی، وبلاگ‌نویس محبوب و مخالف بالقوه لوکاشنکو، که به نظر می‌رسید آماده است تا چالشی جدی برای رئیس‌جمهور ایجاد کند، محاکمه شده بود.
تیخانوسکی در ماه ژوئن همراه با ۱۳ زندانی دیگر، از جمله ایهار کارنی، یکی دیگر از روزنامه‌نگاران سابق رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، از زندان آزاد شد.
آزادی لوسیک کمتر از یک ماه پس از آن صورت می‌گیرد که ترامپ با الکساندر لوکاشنکو، رهبر مستبد بلاروس، تماس گرفت تا از او برای آزادی زندانیان در ماه ژوئن تشکر کند.
این نخستین بار بود که یک رئیس‌جمهور مستقر در قدرت آمریکا طی ۳۱ سال حکومت لوکاشنکو در بلاروس مستقیماً با او تماس می‌گرفت.
آقای ترامپ این تماس را «بسیار خوب» توصیف کرد و گفت که در مورد آزادی زندانیان بیشتر صحبت شده است.
در ماه فوریه، آندری کوزنچیک، روزنامه‌نگار دیگر سرویس بلاروس رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، پس از بیش از سه سال حبس به اتهامات مشابه آزاد شد.
لوسیک، که برای سرویس بلاروس رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، کار می‌کرد، در بیش از پنج سال زندان، انزوا و فشارهای جسمی و روانی زیادی را تحمل کرد.
حدود دو سال بود که از او خبری نبود، تا این‌که در ماه ژانویه در یک برنامهٔ تبلیغاتی تلویزیون دولتی بلاروس، روزنامه‌نگاران زندانی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی را مقابل دوربین نشاندند و آن‌ها را به «تلاش برای به آتش کشیدن بلاروس» متهم کردند.
در سال ۲۰۲۰، ده‌ها هزار نفر برای اعتراض به نتیجهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری که ناظران بین‌المللی آن را «متقلبانه» می‌دانستند، به خیابان‌ها آمدند. نیروهای امنیتی بلاروس با سرکوب وحشیانه، به این اعتراضات واکنش نشان دادند و بیش از ۳۰ هزار نفر را دستگیر کردند که بسیاری از آن‌ها از شکنجه و بدرفتاری در دوران بازداشت خبر دادند.
این سرکوب، اکثر سیاستمداران مخالف را به دلیل ترس از امنیت و آزادی خود مجبور به ترک بلاروس کرد.
بسیاری از دولت‌های غربی از به رسمیت شناختن نتایج انتخابات ۲۰۲۰ خودداری کرده‌اند و لوکاشنکو را رهبر مشروع کشور نمی‌دانند.
لوسیک بیشتر دوران حبس خود را در زندان ناواپولتسک گذراند، جایی که به مدت یک سال و نیم، دولت هرگونه ارتباط با خانواده و دسترسی به بسته‌های ارسالی را از او سلب کرد.
طبق روایت‌های زندانیان سابق، لوسیک اغلب با فرستاده شدن به سلول انفرادی، مجازات می‌شد.
هر چهار وکیل مدافع لوسیک یا کشور را ترک کرده‌اند یا پروانه وکالت‌شان لغو شده است.
