وزیر خارجه آمریکا به رئیس‌جمهور پاناما گفت که این کشور آمریکای مرکزی باید بی‌درنگ به نفوذ چین بر کانال پاناما خاتمه دهد، در غیر این صورت با اقدام تلافی‌جویانه ایالات متحده روبه‌رو خواهد شد.
مارکو روبیو که در اولین سفر خارجی خود در مقام وزیر خارجه آمریکا به پاناما سفر کرده است، روز یکشنبه ۱۴ بهمن بعد از ملاقات و مذاکره رودررو با خوزه رائول مولینو، رئیس‌جمهور این کشور، بر عزم دولت جدید آمریکا برای لزوم تغییر مدیریت کانال پاناما تأکید کرد.
وزارت خارجه آمریکا در پی این دیدار در بیانیه‌ای اعلام کرد که آقای روبیو در دیدار با رهبر پاناما به وضوح گفته است «وضعیت فعلی غیرقابل قبول است و نیاز به تغییر فوری دارد».
بر اساس آمارهای وزارت خارجه آمریکا، حدود ۷۲ درصد از تمام کشتی‌هایی که از کانال پاناما می‌گذرند از بندری در آمریکا می‌آیند یا به بندری در آمریکا می‌روند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین بر «اقدامات لازم» واشینگتن برای حفاظت از منافع خود در قالب قرارداد منعقد شده بین دو کشور تأکید کرده است.
بر اساس این قرارداد، آمریکا مدیریت این آبراهه استراتژیک را به شرطی به پاناما واگذار کرد که بی‌طرفی همیشگی این کانال تضمین شود.
ساعتی بعد، رئیس جمهور پاناما در برابر خبرنگاران وعده داد که قرارداد «کمربند و جاده» با چین را تمدید نکند. مولینو حتی وعده داد که دولتش در صورت امکان زودتر از موعد از این قرارداد خارج شود.
هدف از طرح استراتژیک پکن موسوم به «کمربند و جاده» که بیش از ده سال از راه‌اندازی آن می‌گذرد احداث شبکه‌ای از زیرساخت‌های حمل و نقل برای متصل کردن آسیا، اروپا و آفریقاست.
سیاستمداران و کارشناسان غربی بر این عقیده‌اند که طرح «کمربند و جاده» در عین حال به بستری برای توسعه نفوذ دیپلماتیک چین بدل شده و در مواردی با اعطای وام‌های ناعادلانه برای ایجاد زیرساخت، وضعیت مالی کشورهای فقیر را وخیم‌تر کرده است.
ایالات متحده، طرح ساختن کانال پاناما را در سال ۱۹۱۴ به پایان رساند و یک پایگاه نظامی برای حفاظت آن بنا گذاشت. معاهده سال ۱۹۷۷ راه را هموار کرد تا این آبراه در روز ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹ به کشور پاناما واگذار شود.
مارکو روبیو همچنین در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت برای مقام‌های پانامایی روشن کرده که آمریکا اجازه نخواهد داد «حزب کمونیست چین» به کنترل موثر و رو به گسترش خود در منطقه کانال پاناما ادامه دهد.
رئیس‌جمهور پاناما در واکنش به این اظهارات گفت حق حاکمیت کشورش بر این کانال قابل بحث نیست، اما در عین حال بر احتمال بازگرداندن مهاجران بیشتر از آمریکا صحه گذاشت.
رئیس‌جمهور آمریکا روز دوم دی و پیش از آغاز رسمی ریاست‌جمهوری خود تهدید کرده بود که در صورت ادامه اخذ تعرفه‌های بالا برای عبور از کانال پاناما، این آبراه باید دوباره به ایالات متحده بازگردانده شود.
آقای ترامپ تعرفه‌های کانال پاناما را «مضحک» خوانده و در شبکه اجتماعی تروث نوشته بود که اجازه نمی‌دهد کانال پاناما به «دست نااهلان» بیفتد. اشاره او به نفوذ چین بود.
چین کنترل یا اداره کانال را در اختیار ندارد. با این حال، یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ سی‌کِی هاچیسون مستقر در هنگ‌کنگ، دو بندر ورودی کانال در مناطق کارائیب و اقیانوس آرام را مدیریت می‌کند.
ترامپ بعد از این موضع‌گیری، در چند نوبت دیگر نیز از احتمال بازپس‌گیری این آبراهه صحبت کرده بود که با واکنش مقام‌های پانامایی روبه‌رو شد.
خوزه رائول مولینو روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران از احتمال تمدید توافق موجود با آمریکا که می‌تواند اخراج پناهجویان غیر پانامایی را تسهیل کند، سخن گفت.
این افراد با عبور از مناطق جنگلی سخت‌گذری موسوم به «گذرگاه دارین» که در مرز بین پاناما و کلمبیا واقع است، خود را به آمریکا می‌رسانند.
رئیس‌جمهور پاناما در عین حال گفت هزینه اخراج و بازگرداندن این پناهجویان باید توسط آمریکا تأمین شود.
سالانه بیش از ده هزار کشتی از کانال پاناما می‌گذرند. این کشتی‌ها اگر دسترسی به کانال را از دست بدهند، مجبورند هشت هزار مایل اضافه سفر کنند و آمریکای جنوبی را دور بزنند.
