خبرگزاری رویترز گزارش کرد که در بحبوحۀ حملات موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل و واکنش متقابل این کشور در ماههای گذشته، روسیه کارشناسان موشکی خود را راهی ایران کرده بود.
بر اساس این گزارش که روز سهشنبه، ۱۴ اسفند منتشر شده، همزمان با «تعمیق» همکاری امنیتی جمهوری اسلامی ایران با روسیه، شماری از کارشناسان ارشد موشکی روسیه در سال ۲۰۲۴ از ایران بازدید کردند.
روسیه بزرگترین تأمینکننده تسلیحات برای جمهوری اسلامی ایران است و از جمله پیش از این سامانههای پدافند هوایی اس۳۰۰ به ایران داده بود.
این گزارش که از جمله بر اساس دادههای پروازی و سوابق شغلی تهیه شده، حاکی است ۷ کارشناس تسلیحاتی روسیه در روزهای ۵ اردیبهشت (۲۴ آوریل) و ۲۷ شهریور امسال (۱۷ سپتامبر) ۲۰۲۴، با «دو پرواز به ایران سفر کردند».
اشاره این گزارش به دو ماهی است که جمهوری اسلامی ایران با صدها موشک و پهپاد تهاجمی به اسرائیل حمله کرد و اسرائیل در پاسخ، اهدافی را در ایران مورد هدف قرار داد.
بر اساس بررسی رویترز از جمله با استفاده از سایت وزارت خارجه روسیه و پایگاه دادههای روسی در مورد شغل شهروندانش، این کارشناسان روس همگی سوابق نظامی ارشد داشتند و «دستکم ۶ نفر آنها با گذرنامههای ویژه که برای مأموریتهای رسمی دولتی صادر میشود به ایران رفتند؛ دو کارشناس سامانههای پدافند هوایی، سه متخصص توپخانه و موشک، یک کارشناس توسعه تسلیحات پیشرفته و فرد هفتم دارای سابقه کار در زمینه آزمایش موشکی بود. دو نفر سرهنگ ارتش و دو تن نیز سرهنگ دوم بودند».
یک مقام ارشد وزارت دفاع ایران در این زمینه به رویترز گفت کارشناسان موشکی روسیه در سال ۲۰۲۴ از سایتهای تولید موشک ایران از جمله دو تأسیسات زیرزمینی «بازدیدهای متعدد» داشتند. این مقام گفت برخی از بازدیدها در ماه سپتامبر انجام شد.
همچنین یک مقام دفاعی غربی که تعاملات نظامی مسکو و تهران را زیرنظر دارد، به رویترز گفت در ماه سپتامبر چند کارشناس موشکی روسیه از پایگاه موشکی ایران در غرب بندر امیرآباد در ساحل دریای خزر بازدید کردند.
برای «دنیس کالکو، وادیم مالوف، آندره گوسف، الکساندر آنتونوف، مارات خوسیانوف» پرواز در ماه آوریل رزرو شده بود و اسامی پرواز ماه سپتامبر به تهران، شامل دو نام «سرگئی یورچنکو و اولگ فدوسوف» بود.
آقای فدوسوف که از مقامات یک دفتر تحقیقاتی «پروژههای پیشرفته» در وزارت دفاع روسیه است، پاییز ۲۰۲۳ نیز مسافر پروازی از تهران به مسکو بود و گذرنامه دیپلماتیک او در این سفر به کار رفته بود.
۵ نفر از این افراد در تماس رویترز حضور خود در ایران، کار برای ارتش یا هر دو را انکار کردند. یک تن پاسخ نداد و نفر هفتم تماس تلفنی را قطع کرد.
وزارتهای خارجه و دفاع ایران و همچنین سپاه پاسداران که ناظر اصلی بر برنامه موشکهای بالستیک ایران است، در برابر گزارش رویترز سکوت کرده و وزارت دفاع روسیه هم درخواست برای اظهارنظر را مسکوت گذاشت.
شرایط برای روسیه در تعاملاتش با آمریکا و اسرائیل در حال «تغییر» است
تهران و مسکو در پی آغاز یورش ارتش روسیه به اوکراین، همکاری نظامی و امنیتی خود را گسترش دادند. ایران در این دوره از جمله تأمینکنندگان تسلیحات برای روسیه بوده و به گفته مقامات آمریکا، ناتو و اوکراین، پهپادهای ایرانی به طور گسترده از سوی ارتش روسیه برای حمله به زیرساختهای اوکراین استفاده شده است.
گزارش رویترز در زمینه سفرهای کارشناسان موشکی روسی به ایران در شرایطی منتشر شده که دولت دونالد ترامپ در مسیر بهبود و احیای مناسبات واشینگتن با مسکو، پس از سه سال قطع عملی تماسهای سران آمریکا و روسیه، گام برداشته و همزمان اسرائیل نیز با وجود نگرانی از برنامه هستهای و عملکرد منطقهای جمهوری اسلامی ایران، در ارتقا و آشکار شدن تماسهای خود با مسکو تشویق شده است.
شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل در این زمینه گزارش داد که اسرائیل در هفتههای اخیر چند گام در قبال روسیه با هدف بهبود مناسبات برداشته است، از جمله هفته گذشته در سازمان ملل همراه با آمریکا و روسیه به یک قطعنامه مرتبط با جنگ روسیه در اوکراین رأی داد.
خبرگزاری رویترز نیز جمعه ۱۰ اسفند خبر داد که اسرائیل برای باقی ماندن پایگاههای نظامی هوایی و دریایی روسیه در سوریه نزد آمریکا میانجیگری کرده است.
همچنین رسانههای اسرائیل این هفته خبر دادند که بنیامین نتانیاهو ژنرال رومن گوفمن، دستیار ارشد نظامی خود را در روزهای گذشته راهی مسکو کرد تا با مقامات روسیه در مورد سوریه، ایران، حماس و سایر مسائل مورد علاقه دو کشور در ارتباط با منطقه گفتوگو کند.
اسرائیل در حملات متقابل علیه ایران از جمله سامانههای پدافند هوایی ایران را که از مدل اس۳۰۰ روسیه بودند، هدف قرار داد.
این کشور به عنوان متحد عمده آمریکا در خاورمیانه، در حالی که در روزهای اخیر تسلیحات بیشتری از آمریکا برای مقابله با ایران و نیابتیهای تهران دریافت کرده، ضمن بهبود مناسبات خود با روسیه، کماکان از آمادگی برای حمله به سایتهای هستهای ایران در صورت عدم دستیابی تهران و واشینگتن به «معاملۀ» مورد نظر دونالد ترامپ، سخن میگوید.