وزیر خارجه آمریکا میگوید دولت جو بایدن هنوز اطمینان ندارد که ایران بخواهد یا بتواند به تعهدات خود در برجام بازگردد.
آنتونی بلینکن که به اسرائیل سفر کرده است، شامگاه سهشنبه چهارم خرداد در یک نشست خبری در اورشلیم گفت آمریکا و اسرائیل «یک هدف» را دنبال میکنند و آن این است که «ایران نباید به جنگافزار هستهای دست یابد».
او افزود تا حال پنج دور مذاکرات در وین برگزار شده اما «هنوز مشخص نیست که ایران مایل باشد یا بتواند تصمیمات لازم را برای بازگشت به تعهدات برجامی اتخاذ کند».
آقای بلینکن این را نیز گفت که آمریکا اسرائیل را در جریان مذاکرات وین قرار داده و این اطلاعرسانی «متوقف نخواهد شد».
خبرنگاران در این نشست خبری نظر وزیر خارجه آمریکا را درباره موضع سرسختانه بنیامین نتانیاهو علیه برجام جویا شدند. آقای بلینکن گفت «این یک راز نیست که ما (آمریکا و اسرائیل) بر سر راهکار رسیدن به هدف اختلاف داریم ولی سعی میکنیم بهترین راه را پیدا کنیم».
او افزود: «برجام یک توافق بسیار مهم است که راه ایران برای دستیابی به سلاح اتمی را بست؛ زمان رسیدن به بمب را بیش از یک سال افزایش داد و بیش از هر توافق دیگری در تاریخ، یک نظارت جدی (بر فعالیت هستهای ایران) ایجاد کرد اما از زمانی که ما (آمریکا) از توافق خارج شدیم، ایران محدودیتهای فعالیت را متوقف کرد و اکنون بیش از هر زمان دیگر به جنگافزار اتمی نزدیک شده است».
در حالی که وزیر خارجه آمریکا در این نخستین سفر رسمی دیپلماتیک خود به اسرائیل از منظر «اتحاد» هدف دو کشور در قبال ایران سخن گفته است، رسانههای اسرائیل تاکید کردهاند که اختلاف واشینگتن و اورشلیم بر سر تهران و احیای برجام، مشهود است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ظهر سهشنبه پس از اولین دیدار و گفتوگو با آقای بلینکن، در نشست خبری مشترک تاکید کرد که دولت او، فارغ از نتیجهای که حاصل شود، هرگز «نخواهد گذاشت که ایران به سلاح هستهای دسترسی یابد».
به نوشته رسانههای اسرائیل، آقای نتانیاهو و سایر مقامات این کشور که با آنتونی بلینکن دیدار کردهاند، در پشت درهای بسته، مخالفت قاطع خود را با هدف آمریکا برای بازگشت به برجام و احیای آن، بیان کردهاند.
مذاکرات اورشلیم همزمان با دور دیگری از مذاکرات سیاسی میان ایران و قدرتهای جهانی در وین برگزار شد که گفتوگوهای غیرمستقیم آمریکا با ایران محسوب میشود.
ایران تاکید کرده که آماده بازگشت سریع به تعهدات برجامی خود و قطع همه گامهایی است که خارج از تعهدات این توافق محسوب میشود ولی آمریکا باید ابتدا تمامی تحریمها علیه ایران، شامل تحریمهای غیرهستهای را نیز لغو کند.
ایران به طرفهای مذاکره کننده در وین هشدار داده که حاضر به فرسایشی کردن گفتوگوها نیست و ممکن است دور کنونی از نشستهای وین، آخرین بار باشد.
بسیاری از سیاستمداران و رسانههای اسرائیل گفتهبودند یکی از دلایل پذیرش سریع آتشبس در جنگ اخیر ۱۲ روزه میان ارتش اسرائیل با سازمانهای مسلح فلسطینی در غزه، این بود که بنیامین نتانیاهو تلاش داشت تا دوباره بر موضوع اصلی مورد نظر خود که تقابل با ایران است، متمرکز شود.
شماری از وزیران ارشد اسرائیلی نیز گفته بودند، در حالی که کشورشان مشغول جنگ با حماس شده، ایران در حال پیشبرد مذاکرات وین است و ممکن است تمامی کوششهای دیرینه دولت اسرائیل برای جلوگیری از احیای برجام، بر باد برود.
تاکید بر حمایت از امنیت اسرائیل
آنتونی بلینکن روز سهشنبه غیر از دیدار با بنیامین نتانیاهو، با گابی اشکنازی و بنی گانتز، وزیران خارجه و دفاع و همچنین با رئوون ریولین، رئیسجمهوری اسرائیل، دیدارهای جداگانه انجام داد که در همه آنها بر حمایت از امنیت اسرائیل تاکید کرد.
بنیامین نتانیاهو در نشست خبری مشترک با آنتونی بلینکن گفت که اسرائیل با وجود آتشبس تازه بدست آمده، اگر ببیند که حماس آن را نقض میکند، باز آماده است که «پاسخی بسیار قدرتمند» از خود نشان دهد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین در شهر رامالله، با محمود عباس و سایر مقامات ارشد دولت خودگردان فلسطینی مذاکره کرد.
با سفر آقای بلینکن به رامالله، دوران چهار ساله تنش شدید میان آمریکا و حکومت فلسطینی رسما به پایان رسید.
این بحران از زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ که اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا را به این شهر منتقل کرد، تداوم یافت و زمانی که آمریکا دفتر نمایندگی فلسطینیان در واشینگتن را بست و تمامی کمکهای مالی به سازمانهای مددرسانی به فلسطینیان را قطع کرد، به قطع رابطه منجر شد.
آنتونی بلینکن در مذاکرات با محمود عباس نه تنها از برنامه جدید واشینگتن برای ازسرگیری تماس و کمک به تشکیلات فلسطینی خبر داد بلکه اعلام کرد که آمریکا کنسولگری خود در شرق بیتالمقدس را، که کار اصلی آن تعامل با فلسطینیان بود، خواهد گشود.
وزیر خارجه دولت جو بایدن تاکید کرد که آمریکا با از سرگیری تماس با تشکیلات خودگردانی با هدف تقویت آن، برنامه مالی و سیاسی نیز برای ارسال کمک به غزه تهیه کرده اما حماس بخشی از این برنامه نخواهد بود.
آقای بلینکن گفت در همکاری با متحدان بینالمللی «اطمینان خواهیم یافت که حماس از کمکهای ارسالی برای بازسازی غزه، بهرهمند نشود».
دولت جو بایدن اعلام کرده که خواهان موافقت کنگره با انتقال ۷۵ میلیون دلار کمک مالی به تشکیلات خودگردانی است.
آنتونی بلینکن روز چهارشنبه با ترک اسرائیل، به امان و قاهره سفر خواهد کرد تا با پادشاه اردن و رئیسجمهوری مصر دیدار و گفتوگو کند.