شرط‌های آمریکا برای حمایت از حکومت آینده سوریه
دولت جو بایدن روز سه‌شنبه اعلام کرد حکومتی در سوریه را به رسمیت می‌شناسد که پایگاهی برای فعالیت‌های تروریستی نباشد، ذخایر سلاح‌های شیمیایی را نابود کند و از حقوق زنان و اقلیت‌ها حفاظت کند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، در بیانیه‌ای اعلام کرد این کشور با گروه‌های سوری و شرکای منطقه‌ای همکاری می‌کند تا روند انتقال قدرت پس از سرنگون شدن حکومت بشار اسد به‌آرامی پیش برود.
او مشخص نکرده که واشینگتن با کدامیک از گروه‌های مخالف رئیس‌جمهور مخلوع سوریه همکاری می‌کند. «هیئت تحریرالشام» یکی از اصلی‌ترین گروه‌هایی است که در روندی ۱۱ روزه با حمله به شهرهای بزرگ سوریه، باعث سقوط حکومت اسد شد.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسماً گروه یا «هیئت تحریرالشام» را به عنوان سازمانی تروریستی معرفی کرد؛ اتحادیه اروپا، بریتانیا، ترکیه و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را در فهرست تروریستی خود قرار داده‌اند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین تأکید کرده که مردم سوریه باید درباره آینده خود تصمیم بگیرند و کشورهای دیگر باید از یک فرآیند فراگیر و شفاف حمایت و از دخالت در آن خودداری کنند.
آقای بلینکن گفته است آمریکا از حکومت آینده سوریه که از دل چنین فرایندی بیرون بیاید، حمایت خواهد کرد.
اسرائیل از نابود کردن کشتی‌های نظامی سوریه خبر داد
وزیر دفاع اسرائیل می‌گوید نیروی دریایی این کشور شامگاه دوشنبه در یک عملیات، کشتی‌های نظامی سوریه را نابود کرده است.
یسرائیل کاتس این خبر را روز سه‌شنبه در جریان بازدید از یک پایگاه دریایی در حیفا اعلام کرد. او همچنین به شورشیان مسلحی که حکومت بشار اسد را سرنگون کردند هشدار داد مسیر رئیس‌جمهور مخلوع سوریه را ادامه ندهند.
آقای کاتس همچنین خبر داد همراه با نخست‌وزیر اسرائیل به ارتش این کشور دستور داده که یک «منطقه دفاعی عاری از سلاح» در جنوب سوریه ایجاد کنند، اما اضافه کرد قرار نیست حضور نیروهای اسرائیلی دائمی باشد.
سخنگوی ارتش اسرائیل ساعتی پیشتر گزارش‌های منتشره در خصوص پیشروی نیروهای این کشور فراتر از منطقه حائل مرزی با سوریه را تکذیب کرده بود.
تهران از بازگشت چهار هزار «شهروند ایرانی» از سوریه خبر داد
سخنگوی دولت جمهوری اسلامی می‌گوید طی سه روز بعد از سرنگونی حکومت بشار اسد، چهار هزار «شهروند ایرانی» از سوریه به ایران بازگشته‌اند.
فاطمه مهاجرانی روز سه‌شنبه ۲۰ آذر در گفت‌وگو با خبرنگاران بدون اشاره به جزئیات بیشتر گفت که این افراد با ۱۰ پرواز به کشور بازگشته‌اند.
سخنگوی دولت مسعود پزشکیان همچنین خواستار «دفاع از اماکن مقدسه و دیپلماتیک» شد و فاصله گرفتن حکومت آینده سوریه از اسرائیل شد.
پیش از این گزارش‌هایی از انتقال نیروهای شبه‌نظامی وابسته به ایران به لاذقیه در غرب سوریه در پی سقوط دمشق منتشر شده بود.
جمهوری اسلامی طی یک دهه گذشته نیروهای نظامی خود در سوریه را «مستشاران نظامی» خوانده است و به علاوه از گروه‌هایی مانند «فاطمیون» در جنگ داخلی سوریه استفاده می‌کرد.
روز سه‌شنبه مجتبی یوسفی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی به نقل از فرمانده‌کل سپاه پاسداران گفت که اکنون هیچ نیروی ایرانی در سوریه حضور ندارد.
دورهٔ دولت انتقالی سوریه احتمالاً «سه‌ماهه» خواهد بود
ادارهٔ امور سیاسی گروه‌های مسلحی که کنترل سوریه را پس از پایان غافلگیرکنندهٔ حکومت ۲۴ساله بشار اسد به دست گرفته‌اند، اعلام کرد دولت انتقالی محمد البشیر احتمالا سه ماه طول خواهد کشید و در این مدت، زمینه برای تشکیل دولت دائمی فراهم خواهد شد.
آقای بشیر روز دوشنبه از سوی احمد الشرع مشهور به ابومحمد الجولانی، رهبر شورشیان مسلح سوریه، برای پست نخست‌وزیری دوران انتقالی معرفی شد و آن‌دو در این روز با محمد غازی الجلالی، آخرین نخست‌وزیر منصوب از سوی بشار اسد، در برابر دوربین‌ها دیدار و گفت‌وگو کردند.
آقای جلالی گفت از هرچه که در توان دارد برای همکاری با حکومت جدید و دولت آقای بشیر استفاده خواهد کرد.
به گفتهٔ جولانی، دولت انتقالی کار خود را از صفر شروع نکرده و از حمایت همهٔ کسانی که وفادار به میهن خود هستند، برخوردار است.
«دستور» رهبر شورشیان برای خروج افراد مسلح از شهرهای سوریه
احمد الشرع، رهبر نیروهای مسلح سوری، در سومین روز ساقط کردن حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع و فراری سوریه، دستور داد جنگجویانش از شهرها خارج شوند.
دو منبع نزدیک به نیروهای مسلح سوری به خبرگزاری رویترز گفتند بر اساس دستور احمد الشرع قرار است نیروهای پلیس با استقرار در شهرها وظیفه تأمین امنیت و نظم را برعهده بگیرند.
این تازه‌ترین دستور از سلسله احکام رهبر «هیئت تحریر شام» است که اکنون تمایل دارد از نام واقعی خود استفاده کرده و از لقب دوران جنگجویی‌اش فاصله بگیرد.
همزمان سخنگوی سازمان ملل در ژنو روز سه‌شنبه گفت به نظر می‌رسد سوریه در روزهای گذشته شاهد افزایش آزادی مطبوعات بوده است. احمد الشرع در سلسله دستورات خود آزادی خبرنگاران و شبکه‌های خارجی در این کشور را نیز تضمین کرده است.
گیر پدرسون، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، بعید ندانسته که نام «هیئت تحریر شام» از فهرست تروریستی پاک شود. به گفته آقای پدرسون، احتمالاً جامعه جهانی نیز در این باره تجدیدنظر خواهد کرد.
در این میان، اتریش، کراوسی، نروژ، ایتالیا و هلند به دولت‌هایی مانند آلمان، دانمارک، یونان و بریتانیا در اروپا پیوستند که اعلام کردند بررسی درخواست پناهندگی سوری‌ها را نظر به تحولات سوریه متوقف کرده و از بازگشت پناهجویان سوری به میهن خود حمایت خواهند کرد.
تغییر ادبیات شماری از مقامات جمهوری اسلامی و رسانه‌های حکومتی درباره بشار اسد
سرنگونی سریع حکومت بشار اسد در سوریه با واکنش متفاوت بسیاری از مقامات و رسانه‌های ایران روبرو شده است.
در این میان، تغییر ادبیات شماری از مقامات جمهوری اسلامی و رسانه‌های حکومتی درباره بشار اسد و شورشیان مسلح در سوریه، حتی در بین جریان‌های سیاسی همسو در داخل ایران یکسان نبوده و بعضا از یکدیگر انتقاد کرده‌اند.
رضا جمالی از رادیو فردا گزارش می‌دهد.
اسرائیل پیشروی ارتش این کشور به سمت دمشق را تکذیب کرد
آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل برای مخاطبین و رسانه‌های عربی، روز سه‌شنبه گزارش‌های منتشره در خصوص پیشروی نیروهای این کشور فراتر از منطقه حائل مرزی با سوریه را تکذیب کرد.
پیشتر خبرگزاری رویترز به نقل از «دو منبع امنیتی منطقه» و «یک منبع سوری» و شبکه المیادین در لبنان که با ایران، حزب‌الله و همچنین با حکومت ساقط شده سوریه هم‌سویی داشت، گزارش دادند که ارتش اسرائیل در حال پیشروی و نزدیک شدن به دمشق بوده و در حال حاضر ۲۵ کیلومتر تا پایتخت سوریه فاصله دارد.
سرهنگ ادرعی در پیامی در شبکه ایکس نوشت نیروهای کشورش در داخل منطقه حائل و در مواضع دفاعی نزدیک به مرز مستقر هستند تا از مرز اسرائیل محافظت کنند.
نوار حائل مرزی بر اساس توافق سال ۱۹۷۴ پس از دو جنگ سال‌های ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ میان کشورهای عرب و اسرائیل، بین اسرائیل با سوریه و سازمان ملل در داخل خاک سوریه ایجاد شد و حکومت‌های حافظ و بشار اسد، رهبران پیشین سوریه، از این منطقه در کنار حضور نیروهای سازمان ملل مراقبت کرده بودند اما نظامیان ارتش سوریه روز یکشنبه پس از فرار بشار اسد از کشورشان، مواضع خود را در منطقه ترک کردند.
بنیامین نتانیاهو یکشنبه گفت نظر به وضعیت، توافق ۵۰ سال پیش ملغی شده است. او دوشنبه‌شب نیز در یک نشست خبری گفت اسرائیل از همه امکاناتی که در اختیار دارد، برای تضمین امنیت خود در پی «تحول تاریخی» سوریه و فروپاشی حکومت بشار اسد، استفاده خواهد کرد.
همبستگی جمهوری‌خواهان ایران: بعد از بشار اسد، نوبت علی خامنه‌ای است
تشکل سیاسی «همبستگی جمهوری‌خواهان ایران» با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که سقوط بشار اسد و امید برای پایان یافتن دیکتاتوری در سوریه، «اتفاق خوبی» برای ایران است.
این سازمان سیاسی ایرانی خارج از کشور با اشاره به سرکوب گسترده و خونین مخالفان توسط رژیم بشار اسد، در این بیانیه نوشته که این رویداد تاریخی، برگ دیگری بر فقدان شایستگی و صلاحیت جمهوری اسلامی برای حکمرانی و ضرورت تغییر فوری آن است.
«همبستگی جمهوری‌خواهان ایران» اضافه کرده که «ده‌ها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در سوریه، انتقال نیروهای نظامی و تحمیل هزینه‌های گزاف در یک لحظه دود شد و فقط بدنامی و شرم مشارکت در کشتار، فساد و نقض حقوق مردم سوریه برای ایران باقی ماند. بعد از بشار اسد، نوبت علی خامنه‌ای است».
این تشکل سیاسی در ادامه بر لزوم عدم دخالت دوباره ایران و روسیه در امور داخلی سوریه تأکید کرده و نوشته که شرط کافی برای تحولات مثبت ماندگار، «گذار به دموکراسی، احترام به کثرت‌گرایی سیاسی، فرهنگی و اتنیکی و عدم بازسازی اقتدارگرایی در چارچوب بنیادگرایی اسلامی و در عین حال واقع‌بینی در ترسیم انتظارات» است.
پیشتر رضا پهلوی فرزند آخرین شاه ایران نیز با استقبال از سقوط بشار اسد، سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی را «فاجعه‌بار» خوانده و گفته بود که این سیاست‌ها منجر به نابودی زندگی مردم ایران و سوریه شد.
کامران متین: ترکیه سعی می‌کند مناطق بیشتری را از دست کردهای سوریه خارج کند
نیروهای تحت حمایت ترکیه روز یکشنبه ۱۸ آذر پس از درگیری با نیروهای کرد، شهر مَنبِج در نزدیکی حلب را به کنترل خود درآوردند.
با این حال نیروهای کرد، موسوم به یگان‌های مدافع خلق، گفته‌اند درگیری‌ها در منبج ادامه دارد.
نیروهای مورد حمایت ترکیه که خود را ارتش ملی سوریه می‌خوانند روز یکشنبه همچنین از تصرف شهر جبلیه در استان لاذقیه و در نزدیکی پایگاه هوایی روسیه خبر دادند.
همزمان برخی تحلیلگران می‌گویند که ترکیه برنده اصلی وضعیت فعلی سوریه و سقوط بشار اسد است. در همین زمینه با کامران متین، تحلیلگر مسائل بین‌الملل و ساکن بریتانیا گفت‌وگو کرده‌ایم.
همسران «شهدای مدافع حرم» خواستار اعتماد به فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی شدند
تعدادی از همسران نیروهای نظامی کشته‌شده در سوریه که توسط جمهوری اسلامی به این کشور اعزام شده بودند، در واکنش به سقوط رژیم بشار اسد، در بیانیه‌ای خواستار «اعتماد» به فرماندهان جمهوری اسلامی شدند.
در ادبیات جمهوری اسلامی از این افراد با عنوان «شهدای مدافع حرم» نام برده می‌شود که علاوه بر نیروهای ایرانی، شامل شماری از اتباع افغان و پاکستان نیز می‌شود که جمهوری اسلامی از زمان آغاز درگیری‌ها در سوریه، آن‌ها را به نفع بشار اسد، در لشکرهای «فاطمیون» و «زینبیون» به این کشور اعزام کرد.
شمار قابل توجهی از این افراد در جریان درگیری‌های خونین سوریه کشته و جنازه آن‌ها در ایران تشییع شد. در یک دهه گذشته گزارش‌های متعددی از اعزام افغان‌ها به سوریه در ازای دریافت کارت اقامت خود و خانواده‌هایشان در ایران منتشر شده بود.
در بیانیهٔ همسران این نیروها که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده، آمده: «اخبار ناگوار سقوط شهرهایی که خون شهدای‌مان در آن‌جا ریخته شده را دنبال می‌کنیم ولی به فرماندهانمان اعتماد داریم و صبر می‌کنیم.»
آن‌ها، افرادی که می‌پرسند «ثمرهٔ خون شهدای شما چه شد؟ خون شهدای شما پایمال شد»، را کسانی دانسته‌اند که به گفته آن‌ها، از «فلسفهٔ شهادت» بی‌خبر هستند.
این بیانیه، «هرگونه توهین و اقدام دشمن شادکن را نسبت به فرماندهان جبهه مقاومت»، محکوم کرده و خطاب به تحلیلگران و روزنامه‌نگاران، آورده که «مبادا در نقدها و تحلیل‌ها، جبهه مقاومت و محور آن یعنی جمهوری اسلامی را تخریب کنید که این از بین بردن وحدت و حربه دشمن است.»
پس از سقوط حکومت بشار اسد، جمهوری اسلامی با انتقادهای گسترده‌ای مواجه شده که هزینه‌های هنگفت مالی و انسانی این کشور طی چندین‌سال در سوریه، ظرف چند روز از دست رفت، بدون این‌که از نظر مالی بازگشتی برای کشور داشته باشد.