تحلیل خبرگزاری روسی «تاس» از شرایط سوریه
خبرگزاری روسی «تاس» روز دوشنبه در تحلیلی مربوط به اوضاع سوریه نوشته که فرار بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، در شرایط کنونی به نفع اسرائیل، ایالات متحده و ترکیه است.
این خبرگزاری مدعی شده که با از دست رفتن کریدور زمینی تهران-دمشق-بیروت که به تقویت نفوذ ایران در منطقه می‌انجامید، اسرائیل اکنون قادر خواهد بود بر روی شکست کامل حماس تمرکز کند.
به نوشته تاس، برای ایالات متحده سقوط رژیم اسد به معنای کاهش نفوذ روسیه در منطقه و بازگشت فضای بیشتری برای بازسازی نفوذ سیاسی آمریکاست. در نهایت، ترکیه با سقوط اسد فرصت بیشتری برای اعمال نفوذ در سوریه پیدا کرده و می‌تواند طرح خود برای بازگرداندن ۳.۵ میلیون پناهجوی سوری به کشورشان را پیش ببرد.
روسیه و جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر از پشتیبانان اصلی بشار اسد برای ماندن او در قدرت بودند.
نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل دربارهٔ وضعیت سوریه
شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه برای بررسی وضعیت سوریه و منطقه نشستی اضطراری برگزار خواهد کرد.
این نشست به درخواست روسیه و در پی فرار بشار اسد رئیس‌جمهور مخلوع سوریه و سقوط دمشق به‌دست شبه‌نظامیان اسلام‌گرا به رهبری گروه تحریر الشام برگزار می‌شود.
به گفتهٔ دیمیتری پولیانسکی، معاون نمایندهٔ دائم فدراسیون روسیه در سازمان ملل، این نشست پشت درهای بسته برگزار خواهد شد.
در پی پیشروی شورشیان به سمت شهر بندری طرطوس، محل پایگاه‌های نیروی دریایی روسیه در سوریه، مسکو تهدید به پاسخ سخت کرده است.
پوتین تصمیم به اعطای پناهندگی به بشار اسد گرفته است
کاخ کرملین اعلام کرد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تصمیم به اعطای پناهندگی به بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، گرفته است.
اسد که با یک حمله سریع شورشیان از قدرت کنار گذاشته شد، اکنون همراه با خانواده‌اش در مسکو اقامت دارد. سقوط اسد ضربه‌ای جدی به نفوذ ایران و روسیه در خاورمیانه محسوب می‌شود.
به نوشته خبرگزاری رویترز، کرملین وضعیت سوریه را «بسیار ناپایدار» توصیف و تأکید کرده است که هنوز نمی‌توان دربارهٔ آینده پایگاه‌های روسیه در این کشور اظهار نظر کرد.
کرملین همچنین بر اهمیت گفت‌وگو با آنکارا و دیگر کشورهای منطقه تأکید کرده است.
حزب‌الله لبنان: تحولات سوریه «چالشی جدی و خطرناک» است
گروه حزب‌الله لبنان تحولات اخیر در سوریه را «چالشی جدی و خطرناک» ارزیابی کرد.
یک مقام ارشد این گروه تحت حمایت ایران، در نخستین واکنش به سرنگونی حکومت بشار اسد، حوادث سوریه را «جدی، خطرناک و زمینه‌ساز تحولاتی جدید» توصیف کرد.
حسن فضل‌الله، نماینده حزب‌الله در پارلمان لبنان، در بیانیه‌ای تأکید کرد که چرایی و چگونگی این تحولات سریع نیازمند ارزیابی و موشکافی دقیق است و این کار صرفاً با سخنرانی و اظهارات عمومی ممکن نیست.
حزب‌الله لبنان که از سوی آمریکا به‌عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود، در سال‌های جنگ داخلی سوریه نقش مهمی در حفظ بشار اسد در قدرت ایفا کرد. اما در طول ۱۴ ماه اخیر، با تشدید درگیری‌های این گروه با اسرائیل، بسیاری از نیروهای حزب‌الله از سوریه به لبنان بازگشتند؛ موضوعی که به تضعیف خطوط دفاعی حکومت اسد انجامید.
تنها یک روز پس از آتش‌بس اسرائیل و حزب‌الله، حملات گروه‌های شبه‌نظامی سوری، به‌ویژه هیئت تحریر الشام، علیه حکومت دمشق آغاز شد. این حملات که ظرف ۱۱ روز انجام شد، به سقوط حکومت بشار اسد منجر گردید.
گروه‌های شبه‌نظامی سوری به رهبری هیئت تحریرالشام، روز یکشنبه ۱۸ آذر وارد دمشق شدند و با در دست گرفتن کنترل پایتخت، بشار اسد را وادار به فرار به روسیه کردند. سقوط اسد، حزب‌الله را از یک متحد کلیدی در شرق لبنان محروم کرد.
سوریه تحت حاکمیت بشار اسد مدت‌ها مسیر حیاتی انتقال تسلیحات و مهمات ایران به لبنان بود.
حماس سقوط بشار اسد را تبریک گفت
گروه افراطی حماس یک روز پس از سرنگونی حکومت بشار اسد، به مردم سوریه تبریک گفت وخواستار اتحاد این کشور شد.
این گروه روز دوشنبه در بیانیه‌ای به دلیل آنچه «موفقیت در تحقق آرمان‌ها برای آزادی و عدالت» خوانده، به «برادران» خود در سوریه تبریک گفته و از ملت سوریه خواسته است که «صفوف خود را متحد کنند».
حماس که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گروهی تروریستی شناخته می‌شود، همچنین ابراز امیدواری کرده که سوریه پس از اسد، همچنان «نقش تاریخی و محوری خود در حمایت از مردم فلسطین» را ادامه دهد.
این گروه ۱۵ مهر سال گذشته در حمله‌ای ناگهانی به اسرائیل ۱۲۰۰ نفر را کشت و ده‌ها تن را به گروگان گرفت. اسرائیل از یک روز بعد حمله نظامی به نوار غزه را آغاز کرد که تا امروز هم ادامه دارد و تا به حال بیش از ۴۴ هزار کشته به جا گذاشته است.
در بیانیه‌ای جداگانه، زیاد النخاله، رئیس گروه جهاد اسلامی فلسطین که مورد حمایت ایران و از متحدان حماس است، همین مواضع را تکرار کرد.
زیاد النخاله گفت: «جهاد اسلامی امیدوار است که سوریه همان‌‌گونه که همیشه بوده همچنان یک پشتیبان واقعی برای مردم فلسطین و آرمان عادلانه آنها باقی بماند»
گروه افراطی حماس از سوی جمهوری اسلامی ایران جزو «محور مقاومت» به شمار می‌آید که شامل گروه‌های نیابتی ایران در خاورمیانه است و در ماه‌های اخیر ضربات سختی به آن وارد شده است.
دبیرکل ناتو ایران و روسیه را همدست جرایم اسد علیه مردم سوریه دانست
دبیرکل ناتو می‌گوید ایران و روسیه در جرایم بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، همدست بوده‌اند و سقوط او نشان می‌دهد که این دو کشور «شرکای غیر قابل اعتماد» بودند.
مارک روته روز دوشنبه گفت: «روسیه و ایران حامیان اصلی حکومت اسد بودند و در مسئولیت بابت جرایم علیه مردم سوریه سهم دارند.»
او افزود که این دو کشور وقتی اسد دیگر برای آنها استفاده‌ای نداشت، ثابت کردند که شرکای غیر قابل اعتمادی هستند.
دبیرکل پیمان آتلانیک شمالی همچنین پایان حکومت بشار اسد را «لحظه شادی» نامید و در عین حال گفت که این اتفاق برای مردم سوریه و منطقه بلاتکلیفی به بار می‌آورد.
آقای روته همچنین خواستار انتقال قدرت به شکل صلح‌آمیز در سوریه شد.
در زندان‌های «مخوف» بشار اسد چه گذشته است؟
با باز شدن درهای زندان‌های سوریه که در دوران حکومت ۵۴ سالهٔ حافظ و بشار اسد احتمال گرفتار شدن در آن هر منتقد و مخالف و مردم عادی را به وحشت می‌انداخت، هزاران زندانی در روزهای گذشته آزاد شده و در کمال ناباوری پا به جهان خارج گذاشتند.
برخی از این زندانیان چنان در قرنطینه و بی‌خبری نگه داشته شده بودند که حتی نمی‌دانستند حافظ اسد دیگر در قدرت نیست و ۲۴ سال حکومت سوریه در دست پسرش، بشار اسد، بوده و او هم دیگر رفته است.
فرماندهی شورشیان سوریه تحمیل حجاب به زنان را ممنوع کرد
روزنامه الوطن سوریه بیانیه فرماندهی کل شورشیان مسلط بر این کشور را منتشر کرده است که در آن دستورالعمل‌هایی آمده و از جمله «تحمیل حجاب» به زنان ممنوع اعلام شده است.
در این بیانیه تأکید شده که دخالت در لباس زنان یا تحمیل هرگونه درخواست مربوط به لباس یا ظاهر آنها، از جمله درخواست حجاب، کاملاً ممنوع است.
فرماندهی شورشیان که حکومت بشار اسد را سرنگون کردند، تصریح کرده‌اند که «آزادی شخصی برای همه تضمین شده است و احترام به حقوق فردی اساس ساخت یک ملت متمدن است».
این فرماندهی همچنین گفته است که «هرگونه تهدید یا تلاش برای تسویه حساب» بین شهروندان با مجازات یک سال حبس مواجه خواهد شد.
بر اساس این بیانیه همچنین دمشق و حومه آن، لاذقیه و طرطوس شامل منع رفت و آمد از ساعت ۵ عصر تا ۵ صبح خواهند بود.
این شورشیان که بخش عمده آن را نیروهای «هیئت تحریرالشام» تشکیل می‌دهند، طی ۱۱ روز توانستند شهرهای مهم سوریه و در نهایت پایتخت را در اختیار بگیرند. بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، در پی این تحولات همراه با خانواده خود به روسیه گریخت.
محمد البشیر مأمور تشکیل دولت انتقالی سوریه شد
تلویزیون سوریه می‌گوید شورشیان «هیئت تحریرالشام» که بشار اسد را سرنگون کردند، محمد البشیر را مأمور تشکیل دولت انتقالی کردند.
بر اساس این گزارش، محمد البشیر قرار است دولتی را برای مدیریت دوره انتقال تشکیل دهد، اما فعلا جزئیات بیشتری ارائه نشده است.
محمد البشیر، مهندس آموزش‌دیده، رئیس یک شبه‌دولت است که در سال ۲۰۱۷ توسط هیئت تحریرالشام، گروه اسلام‌گرایی که حکومت بشار اسد را سرنگون کرد، تأسیس شد.
این دولت در شهر ادلب مستقر بود و اداره این شهر در شمال غرب سوریه و دیگر مناطقی که تحت کنترل هیئت تحریرالشام بود را بر عهده داشت.
ساعتی بعد اعلام شد که ابومحمد الجولانی، رهبر شورشیان سوریه، با محمد الجلالی، نخست‌وزیر در حال کناره‌گیری سوریه، دیدار و درباره «انتقال قدرت» گفت‌وگو کرده است.
در بیانیه‌ای که در کانال‌های تلگرامی شورشیان منتشر شده، آمده است که الجولانی که اکنون از نام واقعی خود «احمد الشرع» استفاده می‌کند، با الجلالی دیدار کرده تا «هماهنگی برای انتقال قدرت که تضمین‌کننده ارائه خدمات به مردم سوریه باشد» انجام شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، دویدئوی کوتاهی که از این دیدار منتشر شد، نشان می‌دهد که محمد البشیر، رئیس دولت انتقالی که شورشیان به آن «دولت نجات» می‌گویند، نیز در این جلسه حضور داشته است.
کشورهای اروپایی روند بررسی پناهجویی سوری‌ها را در پی سقوط اسد تعلیق کردند
دولت‌های آلمان، اتریش، فرانسه و کشورهای اسکاندیناوی روز دوشنبه و یک روز پس از سقوط حکومت بشار اسد، اعلام کردند که تصمیم‌گیری در مورد تقاضای پناهندگی اتباع سوریه را تعلیق می‌کنند.
به فاصله کوتاهی فرانسه، ایتالیا و بریتانیا نیز تصمیم مشابهی را اعلام کردند.
آلمان و تعدادی دیگر از کشورهای اروپایی گفتند روند حوادث در کشور جنگ زده سوریه را به دقت بررسی خواهند کرد ولی دولت اتریش گفت احتمالاً در آینده نزدیک روند بازگرداندن پناهجویان سوری به آن کشور را آغاز خواهد کرد.
در شرایطی که مهاجرت به یک موضوع داغ سیاسی بدل شده است، سیاستمداران احزاب راست افراطی در سایر کشورهای اروپایی، از جمله آلمان میزبان پرشمارترین جمعیت از پناهجویان سوری، نیز از سیاست مشابهی دفاع کردند.
آلیس وایدل، از رهبران حزب مهاجرت ستیز «آلترناتیو برای آلمان»، در واکنش به شادی پناهجویان و مهاجران سوری ساکن آلمان در روز یکشنبه همزمان با انتشار خبر سقوط بشار اسد، در شبکه اجتماعی ایکس، توئیتر سابق، نوشت: «هر کسی که در آلمان آزادی سوریه را جشن می‌گیرد دیگر دلیلی برای فرار ندارد. آنها باید به سرعت به سوریه بازگردند.»
تصرف دمشق توسط شورشیان سوری و فرار بشار اسد در روزهای گذشته نه فقط اکثر رهبران جهان بلکه سوری‌های ساکن خارج از کشور را نیز غافلگیر کرده است. هر چند دوران حکومت خاندان اسد به پایان رسیده ولی آینده سوریه ناروشن است.
آلمان حدود یک میلیون پناهجوی سوری را پذیرفته است که اکثر آنها در دوران صدراعظمی آنگلا مرکل در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ وارد این کشور شدند.
نانسی فیزر، وزیر کشور آلمان، گفت: «بسیاری از پناهجویان سوری اکنون به بازگشت به کشور امیدوار شده‌اند.» ولی درعین حال هشدار داد که «وضعیت سوریه در حال حاضر بسیار مبهم است.»
او خاطر نشان کرد که اداره مهاجرت و امور پناهجویی آلمان «تا روشن شدن وضعیت» بررسی و پاسخگویی به درخواست پناهندگی سوری‌ها را تعلیق کرده است.
خانم فیزر افزود: «در حال حاضر نمی‌توان احتمال بازگشت به سوریه را پیش‌بینی کرد و گمانه زنی در این مورد در وضعیت ملتهب کنونی غیرحرفه‌ای است.»
عفو بین‌الملل از تعلیق روند بررسی تقاضای پناهندگی اتباع سوریه انتقاد و تأکید کرد که در حال حاضر «وضعیت حقوق بشری در این کشور کاملاً مبهم است.»