تا پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه، مسیحیان حدود ۱۰ درصد از جمعیت ۲۳ میلیون نفری این کشور را تشکیل می‌دادند، اما حملات مرگبار ۱۰ سال پیش داعش به آن‌ها وضعیت را تغییر داد و حالا مسیحیان باقی‌مانده در سوریه دهمین سالگرد این حملات را یادآوری می‌کنند.
هم‌زمان و به همین مناسبت، اسقف‌های ارشد کشورهای اتحادیهٔ اروپا تحلیل رفتن جامعهٔ مسیحیان سوریه را که پیشینهٔ زندگی هزاران‌ساله در این سرزمین داشته‌اند، یک فاجعهٔ غم‌انگیز نه‌تنها برای سوریه بلکه برای ثبات منطقه و جهان توصیف کردند.
نیروهای گروه خلافت اسلامی عراق و شام، داعش، از ۲۳ فوریهٔ سال ۲۰۱۵ با حمله به ده‌ها روستای سوریه که مسیحیان در آن زندگی می‌کردند و هم‌زمان با انفجارهای قوی در کلیساهای سوریه، ده‌ها مسیحی را کشتند، ویرانی سنگینی به بار آوردند و موجب گریز هزاران نفر از مسیحیان به کشورهای دیگر شدند.
آیین‌های دهمین سالگرد آن کشتارها در حالی فرا رسیده که سه ماه و نیم از فرار بشار اسد، حاکم پیشین سوریه، سپری شده و حکومتی از جهادگرایان اسلامی پیشین با مدلی ظاهراً نوین از حکمرانی به رهبری احمد الشرع روی کار آمده است.
احمد الشرع که با نام «ابومحمد الجولانی» گروه «هیئت تحریر شام» را رهبری می‌کرد، با تأکید بر جدا کردن راه خود از داعش و القاعده از سال‌ها قبل و مبارزه با آن‌ها گفته است که از حقوق مذهبی اقلیت‌ها در سوریه محافظت خواهد شد.
به گزارش آسوشیتدپرس در روز دوم اسفند، موریس آمسیح، اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس سریانی در شمال شرق سوریه، گفت: «ما به‌عنوان مسیحی به همکاری میان احزاب سوری بر سر احقاق حقوق هر فرد امیدوار هستیم.»
اسقف آمسیح، در مخالفت با حکومتی مبتنی بر قوانین اسلام، گفت مسیحیان خواهان آن هستند که با آن‌ها به شیوهٔ مدنی رفتار شود.
دولت‌های غربی بر حاکمان جدید سوریه فشار آورده‌اند تا حقوق اقلیت‌های دینی، قومی و زنان را تضمین کنند.
مقامات دولت جدید به آتش کشیده شدن درخت کریسمس در شهرک سقیلبیه در مرکز سوریه را یک رویداد منفرد نامیده و از بازداشت «جنگجویان خارجی» عامل این رویداد خبر دادند.
اما به نوشتهٔ آسوشیتدپرس، حملات دیگری نیز در دورهٔ اخیر برای هدف قرار دادن مسیحیان سوریه رخ داده است.
شمال شرق سوریه از مسیحیان خالی شده است
آخرین رئیس مجلس در دوران اسد یک سیاستمدار مسیحی بود، اما بعد از فروپاشی آن حکومت، یکی از اسقف‌های ارتدوکس حلب، بولوس الیازیجی (الیاسچی) که دولت اسد ۱۱ سال پیش مدعی کشته شدن او توسط «تروریست‌های مخالف حکومت دمشق» شده بود، با حالی نزار و فرتوت از سیاهچال یکی از زندان‌های مخوف سوریه بیرون آورده شد.
اسقف آمسیح در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس احتمال داده که دو‌سوم از حدود ۲.۲ میلیون مسیحی دوران قبل از جنگ داخلی، سوریه را ترک کرده باشند.
به گفتهٔ او، ۳۴ روستای مسیحی در امتداد رودخانهٔ خابور در شمال شرق سوریه تا پیش از حملهٔ ۱۰ سال پیش داعش، مکانی برای زندگی ۴۵ هزار مسیحی آشوری بود.
در پی جنگ داخلی از سال ۲۰۱۱ که با اعتراضات و شورش علیه حکومت اسد آغاز شد و سپس به دنبال سر برآوردن داعش در سال ۲۰۱۴ و به‌ویژه پس از حملات این گروه علیه مسیحیان، هزاران مسیحی زادگاه خود را به‌سوی کشورهای دیگر ترک کردند.
آقای الیاس، یک دبیر مسیحی ۷۸ ساله که بعد از حملات ۱۰ سال پیش داعش همراه با خانواده‌اش به حسکه در شمال شرق سوریه گریخته، به آسوشیتدپرس گفته است مسیحیان در صلح زندگی می‌کردند و هرگز انتظار نداشتند چنین روزی سیاه در تاریخ مدرن‌شان رخ دهد.
او جسدهای سربریدهٔ مسیحیان در کنار جاده را به یاد می‌آورد که سگ‌ها در حال خوردن آن‌ها بودند.
گزارشگران آسوشیتدپرس این روزها از کلیساهای آسیب‌دیده در حسکه و قامشلی که در حملات ۲۰۱۵ هدف انفجارهای داعش بودند، دیدار کردند.
نگرانی از تحلیل رفتن جوامع مسیحی در سوریه
هم‌زمان با این سالگرد، اسقف ماریانو کروچاتا، رئیس کمیسیون کنفرانس عالی اسقف‌های اتحادیهٔ اروپا، وابسته به دربار واتیکان، در نامه‌ای نوشت تحلیل رفتن جوامع مسیحی یک ضایعهٔ غم‌انگیز برای سوریه و ثبات منطقه و جهان است.
اسقف کروچاتا در پاسخ به نامهٔ اسقف اعظم کاتولیک مسیحی در استان حمص سوریه، یولیان ژاک مراد، نوشته است مسیحیان قرن‌ها بخش جدایی‌ناپذیر و بنیادین در تاریخ و فرهنگ منطقه بوده‌اند.
این نامه از اتحادیهٔ اروپا و جوامع بین‌المللی خواسته است با به‌رسمیت‌شناختن آسیب‌پذیری جوامع باقی‌ماندهٔ مسیحی در سوریه، گام‌های مشخصی برای تأمین نیازهای آن‌ها بردارند.
اسقف کروچاتا از تصمیم اتحادیهٔ اروپا برای کاهش تدریجی تحریم‌ها علیه سوریه استقبال کرد.
