دولت جمهوری چک از پشتیبانی ۱۰ کشور اروپایی از ابتکار خود برای حمایت مالی از رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی خبر داده است. روزنامه «واشینگتنپست» نیز در یادداشت شورای سردبیری خود از تعطیلی رسانههای دولتی آمریکا انتقاد کرده است.
مارتین دِووژاک، وزیر امور اروپایی جمهوری چک، روز سهشنبه ۲۸ اسفند در شبکه ایکس خبر داد با همتایان اروپایی خود طرح حمایت مالی از رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی را مطرح کرده و اکنون ۱۰ کشور از جمله آلمان، هلند، بلژیک، سوئد و اتریش از این ابتکار حمایت میکنند.
این طرح پراگ در پی اقدام دولت دونالد ترامپ برای قطع بودجهٔ رسانههای زیر نظر «سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده» از جمله صدای آمریکا، رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی و رادیو آسیای آزاد مطرح شده است.
آقای دِووژاک همچنین خبر داده که مارتا کاس، کمیسر اتحادیه اروپا در امور توسعه، و پیوتر سرافین، کمیسر اتحادیه اروپا در امور بودجه، از این اتفاق آگاه شدهاند و به دنبال یافتن راهحل هستند.
خانم کاس با انتشار مطلبی در شبکۀ ایکس، با این عنوان که «آزادی رسانه، هماکنون بیش از همیشه مهم است»، ضمن اشاره به گفتوگویش با مارتین دِووژاک و اینکه «صدای رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی به ۴۷ میلیون نفر میرسید که بسیاریشان ساکن مناطقی هستند که حقایق سانسور میشوند»، تأکید کرده که «برای تضمین ادامۀ فعالیت این رسانه، هرچه که در توانش باشد انجام خواهد داد».
در بیانیه مشترک وزیران ۱۰ کشور اروپایی، نسبت به مشکل مالی رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی ابراز «نگرانی عمیق» شده است.
این بیانیه با اشاره به سابقه این رسانه در انتشار مستقل، بدون جهتگیری و بر اساس راستیآزمایی اطلاعات، آمده که رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در زمان حاضر نیز ارزشهای دموکراتیک را توسعه داده و در برابر اطلاعات غلط و پروپاگاندای مستبدانه ایستادگی کرده است.
وزرای اروپایی از آمادگی خود برای همکاری در جهت یافتن منابع مالی خبر دادهاند تا رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی بتواند به کار خود ادامه دهد.
روز دوشنبه نیز وزیران خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در نشستی که در بروکسل برگزار شد به ابتکار جمهوری چک، موضوع قطع بودجه رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی را بررسی کردند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بعد از این نشست خبر قطع بودجه رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی از سوی ایالات متحده را «ناراحت کننده» خواند و گفت: «حالا این سوال برای ما مطرح است که آیا میتوانیم خلأ ناشی از کنار کشیدن آمریکا در تأمین بودجه را پر کنیم؟ پاسخ به این سوال این است که به شکل خودکار نه».
به گفته او، وزرای خارجه اتحادیه اروپا به طور جدی خواستار بررسی این موضوع و به دنبال یافتن راه حلی برای آن هستند.
از سوی دیگر مدیرعامل رسانه آلمانی «دویچه وله» تصمیم دولت ترامپ برای کاهش بودجه رسانههای دولتی آمریکا را «ضربهای به رسانههای آزاد در سراسر جهان» دانسته است.
یپتر لیمبورگ به همکاریهای گذشته دویچه وله با رادیو اروپای آزاد و صدای آمریکا اشاره کرد و گفت تصمیم دولت دونالد ترامپ «شرایط را برای ما و سایر رسانههای مستقل که در مناطق مشابه فعالیت میکنند، دشوارتر خواهد کرد.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز ۲۴ اسفند یک فرمان اجرایی را امضا کرد که بر اساس آن، فعالیت هفت آژانس فدرال، از جمله «سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده»، به شدت محدود میشود.
ساعاتی پس از انتشار فرمان اجرایی ترامپ، رسانهها نامهای از «سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده» به امضای کری لیک، مشاور مدیرعامل موقت، را منتشر کردند که در آن اعلام شده بود کمک مالی تأییدشده توسط کنگره قطع شده است.
استیون کِیپِس، رئیس و مدیرعامل رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، در واکنش گفته که قطع بودجه این رسانه «هدیهای بزرگ به دشمنان آمریکا» است.
او در بیانیهای گفت: «آیتاللههای ایران، رهبران کمونیست چین و مستبدان مستقر در مسکو و مینسک مرگ رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی بعد از ۷۵ سال را جشن خواهند گرفت. تقدیم این پیروزی به دشمنان، آنها را قویتر و آمریکا را ضعیفتر میکند».
یادداشت «واشینگتنپست» در حمایت از رادیو اروپای آزاد و صدای آمریکا
در همین حال، روزنامهٔ واشینگتنپست در یادداشت شورای سردبیری خود با اشاره به اقدامات دولت دونالد ترامپ برای تعطیلی «برخی از موثرترین نهادها و برنامههای ایالات متحده در خارج از مرزها» نوشته است: آنها سازمانهایی هستند که «با اطلاعرسانی به مردم جوامع بسته، عرصه را بر دیکتاتورها تنگ میکنند. برخی از این نهادها بیش از ۷۵ سال در خط مقدم مبارزه برای دموکراسی بودهاند. نهادهایی که باید از خطر نابودی نجات پیدا کنند».
شورای سردبیری این روزنامه در ادامه به فرمان اجرایی رئیسجمهور آمریکا برای کاهش شدید فعالیتهای سازمان رسانههای جهانی ایالات متحده (USAGM) و قطع بودجۀ رسانههای زیر نظر این آژانس اشاره کرده که شامل رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، رادیو آسیای آزاد، صدای آمریکا، شبکۀ رسانهای خاورمیانه و دفتر رسانهای کوبا میشود که رادیو و تلویزیون «مارتی» را اداره میکند.
به نوشتهٔ این روزنامه، بسیاری از شهروندان آمریکایی اطلاعات چندانی دربارۀ این موسسات و اهداف حرفهایشان ندارند. کار اصلی این سازمانها، کشورهایی را هدف میگیرد که با خفقان و استبدادی فزاینده و خردکننده دست و پنجه نرم میکنند.
در این یادداشت، رادیو اروپای آزاد و صدای آمریکا رسانههایی توصیف شدهاند که «عمدتاً به شبکههای دیجیتال شناختهشده و مورد اعتمادی در گوشه و کنار جهان تبدیل شدهاند و همۀ آنها تلاش میکنند اخبار واقعی را بدون تغییر و تحریف به دست مخاطبانی برسانند که در کشورهای استبدادی گیر افتادهاند و به جریان آزاد اخبار و اطلاعات دسترسی ندارند».
«استراتژی آنها، نشاندادن تفاوت فاحش دو سوی جهان از طریق ارائۀ مثال است: ارسال گزارشهای دقیق و قابل اعتماد از سوی آمریکا در مقابل اخبار تحریفشده و تبلیغات رسانهای روسیه، چین و سایر دیکتاتوریها».
واشینگتنپست، رسانههای دولتی آمریکا را تجسم «قدرت نرم» ایالات متحده دانسته است؛ «قدرتی که نه از ارتش و لشکرکشی، بلکه از انتشار اخبار و اطلاعات قابل اعتماد نشأت میگیرد. هر هفته ۶۰ میلیون نفر به رادیو آسیای آزاد و ۴۷ میلیون نفر به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی مراجعه میکنند؛ نهادی که به ۲۷ زبان و برای ۲۳ کشور در اروپا، غرب آسیا و آسیای میانه برنامه پخش میکند. صدای آمریکا هر هفته برای ۳۶۰ میلیون نفر در ۵۰ کشور برنامه تولید میکند».
در یادداشت سردبیری این روزنامه به طور مشخص به رادیو فردا، بخش فارسی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، اشاره شده که «بخصوص در میان جوانان ایرانی از محبوبیت ویژهای برخوردار است؛ همان جوانانی که برای دستیابی به تغییر و آزادی اعتراضات زیادی را ترتیب دادهاند. آیا ایالات متحده قصد دارد پشت آنها را خالی کرده و آنها را با خواستههای رژیم اسلامی تنها بگذارد؟»
واشینگتنپست میگوید که رونالد ریگان، رئیسجمهور آمریکا در دهه ۸۰ میلادی، «پتانسیل و توان بالقوۀ رسانۀ آزاد را درک میکرد. چرا جمهوریخواهان فعلی و رئیسجمهور حال حاضر ایالات متحده از درک این موضوع عاجزند؟»
شورای سردبیری این روزنامه میافزاید: «این سازمانهای خبری با بهکار گرفتن روزنامهنگاران از کشورهای دیکتاتوری خطرات و تهدیدات زیادی را به جان میخرند. در صورت توقف فعالیت این رسانهها و از بین رفتن جایگاه حقوقی این روزنامهنگاران، بسیاری از آنها با خطرات جدی همچون زندان و حتی بدتر از آن روبرو میشوند».
«اگر کار این خبرنگاران شجاع، ناگهان و بهدستور رئیسجمهور ایالات متحده متوقف شود، پشت میلیونها نفر در کشورهای دیکتاتوری خالی میشود و آنها ناچار میشوند با حکومتهایی که از اخبار و اطلاعات همچون ابزاری برای کنترل مردم استفاده میکنند، سر کنند».
بر اساس این یادداشت، بودجههای دولتی برای حصول اطمینان از کارآمدی و مصرف درست، باید با دقت موشکافی و بررسی شوند. اما «با پتک به جان سازمانها افتادن» بحث دیگری است.
«دستورات جمعه شب برای قطع بودجۀ این نهادها، نقض آشکار مقررات کنگره است؛ موضوعی که این تصمیمها را غیر قانونی و خلاف قانون اساسی ایالات متحده نشان میدهد. حالا وقت آن است که مارکو روبیو وزیر خارجه که از سالها پیش سردمدار مبارزه با دیکتاتوری و تمامیتخواهی بوده، وارد عمل شده و صدای این سازمانها را به گوش دولت برساند. کنگره نباید هیچ فرصتی را برای نجات این سازمانها و همچنین نشاندادن اقتدار خود را از دست بدهد».
به نوشته واشینگتنپست، «چراغ آمریکا در حال سوسو زدن است. نباید گذاشت این چراغ خاموش شود».