معاون دبیرکل سازمان ملل بر ضرورت فوری توافق هستهای با ایران تاکید کرد و گفت زمان رو به پایان است؛ آمریکا و کشورهای اروپایی نیز با تاکید بر اینکه توسعه فعالیتهای اتمی ایران هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد از تهران خواستند که تشدید تنش هستهای را متوقف کند.
نشست دورهای شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱، قطعنامهای که بر برجام صحه گذاشت، شامگاه سهشنبه ۲۷ آذر برگزار شد.
در ابتدای این نشست گزارش دبیرکل سازمان ملل توسط معاون سیاسی او، رزماری دیکارلو، قرائت شد.
خانم دیکارلو با تاکید بر اینکه زمان رو به پایان است گفت: با اینکه مسئولیت برجام بر دوش مشارکت کنندگان در آن توافق و همچنین ایالات متحده است، «اما موفقیت یا شکست آن برای همه ما مهم است و منطقه نمیتواند بیثباتی بیشتر را تحمل کند».
توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، در تیرماه ۱۳۹۴ منعقد شد و شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه ۲۲۳۱ بر آن صحه نهاد. دوره ده ساله این قطعنامه شهریور سال آینده منقضی میشود.
در نشست شامگاه سهشنبه نماینده ایالات متحده هشدار داد که فعالیتهای هستهای ایران همچنان موجب نگرانی جدی است و تهران همچنان به بیثباتیها در منطقه و در جهان دامن میزند.
رابرت وود، معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل، افزود: اگرچه دیپلماسی بهترین گزینه است اما همان طور که به صراحت گفتهایم ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد و برای تحقق این منظور «آمادگی داریم از همه عناصر قدرت ملی خود استفاده کنیم».
نمایندگان کشورهای اروپایی نیز در این نشست تاکید کردند که گسترش فعالیتهای هستهای ایران هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و آنها آماده بازگرداندن تمامی تحریمها هستند.
جیمز کاریوکی، معاون سفیر بریتانیا در سازمان ملل، تصریح کرد که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای همه گامهای دیپلماتیک «از جمله فعال کردن مکانیسم ماشه» محقق خواهد شد.
توماس زانایسن، نماینده آلمان در این نشست نیز با تاکید بر اینکه اقدامات و همچنین اظهارات اخیر ایران نگرانیهایی جدی ایجاد کرده است، از محفوظ بودن گزینه «گامهای بیشتر» در برابر تهران سخن گفت.
سه کشور اروپایی طرف برجام چندی پیش اعلام کردند در صورتی که ایران به روند فعلی ادامه دهد آماده بازگرداندن تمامی تحریمها و فعال کردن «مکانیسم ماشه» هستند.
مکانیسم ماشه یا بازگشت فوری و خودکار تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران (در روندی مشخص) فرایندی است که در برجام پیشبینی شده و تا زمان انقضای این توافق یعنی شهریور سال آینده اعتبار دارد.
با این حال نماینده ایران در نشست شامگاه سهشنبه از آنچه تبدیل شدن مکانیسم ماشه «به ابزاری در دستان شما برای سوء استفاده و تهدید» خواند انتقاد کرد.
امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، همچنین گفت در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، جمهوری اسلامی به آن «پاسخی قاطع و متناسب» خواهد داد.
تهران میگوید برنامه اتمیاش ماهیت غیرنظامی داد اما گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکید کرده است که ایران تنها کشور غیر هستهای است که اقدام به غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم کرده و توجیه غیرنظامی معتبری برای آن ارائه نداده است.
معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل نیز در نشست سهشنبهشب گفت که آژانس، نهاد وابسته به این سازمان، نمیتواند درباره «صلحآمیز ماهیت برنامه هستهای ایران» به جامعه بینالمللی اطمینان دهد.
تروئیکای اروپایی: ایران باید مسیر خود را تغییر دهد
سه کشور اروپایی طرف برجام ساعتی پیش از آغاز نشست شورای امنیت سازمان ملل در بیانیهای مشترک، بر اهمیت ماههای باقیمانده تا زمان انقضای برجام برای یافتن یک راهحل تاکید کردند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان در این بیانیه مشترک تاکید کردند که ۱۰ ماه آینده «برای ثبات منطقه و برای یافتن راه حل دیپلماتیک در زمینه بحران هستهای ایران بسیار مهم خواهد بود».
تروئیکای اروپایی در عین حال یادآور شده است که ایران «در این مقطع حساس» شروع به افزایش تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، نزدیک به غنای مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی، کرده است.
این بیانیه در حالی منتشر میشود که شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی اول آذرماه قطعنامهای توبیخی علیه ایران صادر کرد.
سه کشور اروپایی طرف برجام در بیانیه خود همچنین به افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده «در سطح بیسابقه»، نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، و عدم همکاری تهران با آژانس اشاره کردهاند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان هشدار دادهاند: ایران باید مسیر خود را تغییر دهد، تشدید تنش هستهای را متوقف سازد و مسیر را برای راهحل دیپلماتیک هموار کند.
توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، در تیرماه ۱۳۹۴ منعقد شد.
در اردیبهشت ۱۳۹۷ دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده، خروج آمریکا از این توافق را اعلام کرد و ایران پس از آن بارها اقدام به عدول از تعهدات خود کرده است.