مقبرۀ یکی از فراعنه مصر باستان که حدود ۳۵۰۰ سال پیش در این کشور حکمرانی میکرد، کشف شده است. این نخستین بار پس از ۱۰۳ سال است که مقبرۀ یک فرعون در این سرزمین باستانی کشف میشود.
وزیر باستانشناسی مصر این کشف را برای تحقیقات در خصوص شناخت مصر و تاریخ باستان آن و برای درک وسیعتر از تاریخ بشریت «یک لحظهٔ مهم» خواند.
پیرس لیترلند، سرپرست تیم میدانی کاوشها، گفت تیم او از این کشف شگفتزده شده و خودش اشک شوق ریخته است.
وزارت گردشگری و باستانشناسی مصر روز سهشنبه ۳۰ بهمن در بیانیهای اعلام کرد در تحقیقات مشترک میان مصر و بریتانیا، مقبره توتموس دوم، فرعون مصر باستان، کشف شده است.
توتموس دوم یا تحوتموس دوم، چهارمین فرعون در دودمان هجدهم مصر بود که در ۱۳ سال میان سالهای ۱۴۹۲ تا ۱۴۷۹ پیش از میلاد سلطنت میکرد.
مقبره توتموس دوم بعد از ۱۲ سال کاوش در منطقه کوه طیبه، در غرب منطقه الاقصر که پیشتر نیز به درهٔ مقبرهٔ پادشاهان شهرت داشت، کشف شده است.
تاکنون تصور میرفت در غرب الاقصر تنها مقبرههای همسران فراعنه قرار داشته باشند، بهویژه که مقبرهٔ ملکه حتشپسوت و مقبرههای همسران فرعون توتموس سوم در این منطقه قرار داشت.
تیم تحقیقات برای نخستینبار در سال ۲۰۲۲ ورودی و راهرو اصلی این مقبره را کشف کرد و باستانشناسان فکر کرده بودند که ممکن است مقبره متعلق به یکی از همسران فراعنه باشد. از آن زمان تاکنون کاوشها در داخل این محوطه با دقت فراوان ادامه داشت.
آقای لیترلند روز اول اسفند به شبکه سیانان گفت مقبره در مکانی بد انتخاب شده و زیر دو آبشار و در بخش تحتانی یک شیب در منطقهای است که هوای بسیار مرطوب دارد.
به گفته این باستانشناس، کشف مقبره اطلاعات زیادی در مورد زندگی توتموس دوم ارائه نمیکند اما با این حال، نشان میدهد که او توسط ملکه حتشپسوت دفن شده و نه توسط پسرش که آن زمان نوزاد بوده و به عنوان توتموس سوم به سلطنت رسیده بود.
پادشاهان وظیفه داشتند فرعون درگذشته را خود دفن کنند. از حتشپسوت به عنوان خواهر ناتنی توتموس دوم در تاریخ یاد شده که فرعون او را به همسری خود هم انتخاب کرده بود.
به گفته پیرس لیترلند، دفن شدن توتموس دوم توسط ملکهٔ وقت میتواند این امر را توضیح دهد که چرا توتموس سوم جوان «بسیار مشتاق» بود خود را از ملکه جدا نشان داده و بیشتر بر ارتباطاتش با پدر و پدربزرگش تأکید کند.
ملکه حتشپسوت که همسرش به او در فرمانروایی تکیه زیادی داشت، مدتی پس از مرگ توتموس دوم که تنها ۳۰ سال عمر کرده بود، سلطنت را در اختیار داشت که بعداً آن را به پسرش، توتموس سوم، سپرد.
آقای لیترلند گفت طرح معماری سادۀ مقبره مشابه نمونههایی از مقبرههایی است که پادشاهان بعد از توتموس دوم آن را برای خود انتخاب میکردند.
محمد اسماعیل خالد، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی مصر، گفت کشف این مقبره یکی از مهمترین پیشرفتهای باستانشناسی در سالهای اخیر است و آثار یافتشده در مقبره به درک تاریخ منطقه و سلطنت پادشاهان دوران باستان کمک میکند.
محمد عبدالبادی، رئیس بخش آثار باستانی مصر که سرپرستی این مأموریت باستانشناسی را برعهده داشته، گفت مقبره در شرایط بدی نگهداری شده و وقوع سیل، زمان کوتاهی پس از درگذشت توتموس دوم، موجب ورود آب به آن شده و برای همین است که پیکر مومیاییشده و محتویات دیگر مقبره به مکان دیگری منتقل شده بودند.
کتیبههای آبی، نقوشی از ستارهها به رنگ زرد و بخشهایی از یک کتاب باستانی و همچنین یک متن مذهبی مرتبط با مقبرههای سلطنتی مصر باستان در این مقبره به دست آمده است. تکههایی از کتیبههایی با نام حک شده «پادشاه متوفی» و نام همسرش نیز در محل کشف شده است.
تلاش باستانشناسان در این منطقه برای دستیابی به محتویات جابهجا شده از مقبره و اسرار احتمالی دیگر از تاریخ مصر باستان ادامه خواهد یافت.
پیکر مومیایی توتموس دوم در قرن نوزدهم در محلی به نام «نهانگاه دیرالبحری» در مکانی که چندان دور از کشف جدید نیست، در پی غارتگری دزدان آثار باستانی به دست آمده بود و دهها سال است که در موزهٔ ملی مصر در معرض دید مردم و گردشگران بسیاری است که به این کشور سفر میکنند.
آخرینبار در سال ۱۹۲۲ میلادی مقبرهٔ توت عنخآمون، فرعون حاکم در سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۵۲ پیش از میلاد در مصر کشف شده بود که سالمترین مقبرهٔ بهدست آمده از دوران مصر باستان تا به امروز است.