در آستانه اعلام راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، علی لاریجانی رئیس مجلس ایران که در مسکو به سر می‌برد، روز جمعه گفته است که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای موجب پایان یافتن برجام است و مواضع آمریکا در قبال برجام منجر به بروز هرج و مرج جهانی خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود امروز دونالد ترامپ عدم پایبندی ایران به برجام را اعلام کند، اما برخی مقام‌های آمریکایی گفته‌اند که رئیس‌جمهور آمریکا همچنان توافق هسته‌ای را حفظ خواهد کرد.
سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که زیر نظر فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی این اتحادیه فعالیت می‌کند، در آستانه اعلام راهبرد جدید آمریکا در مورد برجام در توئیتی تأکید کرده که توافق هسته‌ای ایران جهان را امن‌تر کرده است و اتحادیه اروپا به فعالیت در مورد تضمین اجرایی شدن آن ادامه دهد.
این موضع‌گیری در حالی است که یک مقام ارشد اتحادیه اروپا صبح روز جمعه تصریح کرده است که اجرای تمام و کمال برجام همچنان مسئله‌ای کلیدی برای اروپااست.
بنا بر گفته‌های این مقام ارشد اروپایی که رادیوفردا نیز درباره آن مطلع شده، همه طرف‌ها به رفتارهای ایران واقف هستند اما وجود توافق مهم است چون تهدیدی جدی (یعنی دستیابی ایران به سلاح اتمی) را برطرف کرده است.
این مقام ارشد اروپایی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره رویکرد اتحادیه اروپا به احتمال بازگردانده شدن تحریم‌های هسته‌ای از سوی آمریکا گفته است که اروپا همچنان بر این باور است که تبادلات اقتصادی با ایران به نفع هر دو طرف است.
او افزوده که اتحادیه اروپا از تلاش‌های ایران برای خروج از فهرست سیاه گروه اقدام مالی و همچنین اقدامات ضدپولشویی حمایت می‌کند چرا که معتقد است چنین پیشرفت‌هایی در عرصه اقتصاد برای ایران، حتی به بهتر اجرا شدن توافق هسته‌ای منجر می‌شود.
نشریه آمریکایی پولیتیکو، در گزارشی از تلاش دو سناتور جمهوری‌خواه، باب کورکر و تام کاتن، برای اصلاح «معایب» توافق هسته‌ای ایران خبر داده است. به گزارش پولیتیکو این دو سناتور آمریکایی قرار است طرحی را ارائه کنند که در آن برای مواجهه با پایان محدودیت‌های زمانی پیش‌شده در برجام، موسوم به «غروب»، چاره‌اندیشی شده است.
گزارش‌ها حاکی است که طرح این نمایندگان جمهوری‌خواه و نمایندگان دیگر قرار است به عنوان متممی برای قانون کنونی که در سال ۲۰۱۵ کنگره درباره برجام تصویب کرده، ارائه شود.
اضافه کردن چنین متممی، احتیاجی به موافقت سایر کشورهای پنج به علاوه یک و ایران، ندارد چون این موضوع، در حوزه مسائل داخلی آمریکاست.
پیشتر واشینگتن پست در گزارشی یادآور شده بود که یکی از نارضایتی‌های عمده دونالد ترامپ از برجام این است که بخش‌هایی از این توافق موقتی است.
روزنامه آمریکایی واشینگتن پست روز جمعه ۲۱ مهرماه در مطلبی، پنج دلیل عمده نارضایتی دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای ایران را یادآور شده است؛ پولی که ایران از بابت آن به دست آورده، اینکه توافق از آزمایش موشک‌های بالیستیک توسط ایران جلوگیری نمی‌کند، توان محدود بازرسان آژانس برای نظارت بر تأسیسات ایران، اینکه بخش‌هایی از توافق موقتی است، و این موضوع که ایران به روح توافق پایبند نیست.
مقام‌های آمریکایی «رفتارهای مخرب و بی‌ثبات‌کننده ایران» از جمله اصرار بر پیگیری برنامه موشک‌های بالیستیک و پیشتیبانی از گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه را ناقض روح برجام می‌دانند چرا که معتقدند این توافق قرار است زمینه‌ساز مشارکت ایران در صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی باشد.
با این رویکرد، اگر در سخنرانی امروز دونالد ترامپ پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید نکند، چه خواهد شد؟ یادداشتی از جلیل روشندل.
یکی از بازیگران منطقه‌ای که از منتقدان اصلی برجام و خواهان اصلاح رویکرد آمریکا در قبال توافق هسته‌ای بود اسرائیل است. در گفت‌وگویی با آمیچای ماگِن استاد حوزه دیپلماسی و استراتژی در دانشگاه لاودر در هرتزلیا، و مدیر برنامه حکومتداری و خشونت سیاسی در مؤسسه مقابله با تروریسم، در مورد رویکرد اسرائیل به توافق هسته‌ای ایران بیشتر بدانید.
روز جمعه ساعاتی پیش از سخنرانی دونالد ترامپ، سناتور جمهوری‌خواه مارکو روبیو اعلام کرد که از تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای اعلام عدم پایبندی ایران حمایت می‌کند. او تأکید کرد که کنگره آمریکا باید یا برجام را از طریق طراحی محرک‌هایی برای تحریم اصلاح کند، و یا این توافق بایستی پایان یابد.
در مورد سخنرانی آقای ترامپ در تشریح راهبرد دولتش در قبال ایران، کاخ سفید روز جمعه در بیانیه‌ای به برخی نکات که آقای ترامپ به آنها خواهد پرداخت اشاره کرده و به نقل از او تصریح کرده که زمان آن رسیده است که همه دنیا همراه با آمریکا از ایران بخواهند اقدامات «مخرب و مرگبار» خود را پایان دهد.
به نقل از مقام‌های آمریکایی گزارش شده که آقای ترامپ در سخنرانی خود توافقنامه برجام را مطابق با منافع امنیت ملی آمریکا معرفی نمی‌کند و خواهد گفت که تهران با انجام آزمایش‌های موشکی بالیستیک و دخالت در مناقشات منطقه‌ای، «روح» این توافقنامه را نقض می‌کند.
در عین حال خبرگزاری‌ها به نقل از مقام‌های آمریکایی گزاش کرده‌اند که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی امروز خود به شدت به سیاست‌های ایران در خاورمیانه خواهد تاخت، اما گزینه خروج واشینگتن از توافقنامه هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های بزرگ جهانی را مطرح نخواهد کرد.