دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بار دیگر سیاست شاخص دورهٔ اول ریاست‌جمهوری خود را احیا و اعلام کرد که شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران از سفر به ایالات متحده منع خواهند شد و شهروندان هفت کشور دیگر با محدودیت‌های شدیدی روبرو می‌شوند.
این ممنوعیت قرار است از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد دوشنبه ۱۹ خرداد به اجرا در آید، تا از بروز هرج‌ومرج در فرودگاه‌های سراسر کشور جلوگیری شود.
آقای ترامپ که ۲۰ ژانویه گذشته فرمان اجرایی شماره ۱۴۱۶۱ را برای اعمال ممنوعیت و محدودیت‌هایی در زمینهٔ سفر به آمریکا اعلام کرده بود، روز چهارشنبه ۱۴ خرداد اعلامیه‌ای در ارتباط با اجرایی شدن این فرمان صادر کرد.
برخی از ۱۲ کشور ذکر شده در فهرست ممنوعیت سفر به ایالات متحده، در دورهٔ اول دولت ترامپ نیز در فهرست کشورهای ممنوعه قرار داشتند، اما نه همه آن‌ها. بر اساس اعلامیهٔ جدید رئیس‌جمهور ایالات متحده، شهروندان افغانستان، میانمار، چاد، جمهوری کنگو، گینهٔ استوایی، اریتره، هائیتی، ایران، لیبی، سومالی، سودان و یمن از ورود به خاک این کشور منع شده‌اند.
همچنین محدودیت‌های شدیدی برای سفر اتباع کشورهایی مانند بروندی، کوبا، لائوس، سیرالئون، توگو، ترکمنستان و ونزوئلا اعمال خواهد شد.
در این اعلامیه، گروه‌هایی از شهروندان خارجی از ممنوعیت سفر به آمریکا مستثنی شده‌اند:
- افراد دارای گرین کارت آمریکا
- افراد دارای تابعیت دوگانه که با گذرنامهٔ کشور دیگری که در این فهرست قرار ندارد سفر می‌کنند
- هر تبعهٔ خارجی که با روادید معتبر غیرمهاجرتی سفر می‌کند
- ورزشکاران یا عضو تیم‌های ورزشی برای حضور در بازی‌های جام جهانی، المپیک و سایر رویدادهای ورزشی مهم در خاک آمریکا
- دارندگان روادید مهاجرتی از طریق خانوادهٔ نزدیک، مشروط به این‌که نسبت خانوادگی خود را ثابت کنند
- شهروندان افغان دارای روادید مهاجرتی ویژه
- روادید مهاجرتی ویژه برای کارمندان دولت ایالات متحده
- اقلیت‌های دینی یا قومی که در ایران با آزار و اذیت روبرو هستند
در ویدئویی که شامگاه چهارشنبه ۱۴ خرداد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، آقای ترامپ این ممنوعیت جدید را به حملهٔ تروریستی روز یکشنبه در بولدر، کلرادو، مرتبط دانست و گفت این حمله نشان‌دهندهٔ خطراتی است که برخی از افرادی که بیش از مدت مجاز روادید خود در کشور اقامت می‌کنند، بوجود می‌آورند.
این استناد در حالی است که متهم حملهٔ یاد شده تبعه مصر است، کشوری که در فهرست محدودیت‌های ترامپ قرار ندارد. وزارت امنیت داخلی آمریکا اعلام کرده که او بیش از زمان مجاز در روادید توریستی‌اش در کشور اقامت داشته است.
ترامپ گفت که برخی کشورها در زمینهٔ فرآیندهای بررسی و کنترل مهاجران دارای «نقص» هستند یا در گذشته از بازگرداندن شهروندان خود امتناع کرده‌اند.
او اظهار داشت: «ما از کشورهایی که با اطمینان و ایمنی، نتوانیم بررسی و ارزیابی افراد متقاضی ورود به ایالات متحده را انجام دهیم نمی‌توانیم مهاجرت آزاد داشته باشیم».
یافته‌های او به طور گسترده بر گزارش سالانهٔ وزارت امنیت داخلی آمریکا دربارهٔ اقامت بیش از حد افراد دارای روادید توریستی، تجاری و دانشجویی تکیه دارد که از راه‌های هوایی و دریایی وارد کشور می‌شوند.
ممنوعیت سفر به خاک آمریکا ناشی از فرمان اجرایی است که رئیس‌جمهور ایالات متحده ۲۰ ژانویه گذشته امضا کرد و از وزارت خارجه، وزارت امنیت داخلی و مدیر اطلاعات ملی خواست تا گزارشی دربارهٔ «نگرش‌های خصمانه» نسبت به ایالات متحده و این‌که آیا ورود شهروندان برخی کشورها تهدیدی برای امنیت ملی محسوب می‌شود یا نه، تهیه کنند.
گنجاندن نام افغانستان در این فهرست، خشم برخی حامیانی که به‌دنبال اسکان مجدد شهروندان این کشور بودند را برانگیخته است. این ممنوعیت، استثنائاتی برای افغان‌هایی که «روادید مهاجر ویژه» را دارند، در نظر گرفته است؛ افرادی که در طول جنگ بیست ساله در افغانستان، بیشترین همکاری را با دولت آمریکا داشتند.
افغانستان همچنین یکی از بزرگ‌ترین منابع پناهجویانی بوده که در طول یک‌سال، از سپتامبر ۲۰۲۴، حدود ۱۴ هزار نفر از آن‌ها وارد خاک آمریکا شدند. دونالد ترامپ در اولین روز کاری خود، روند اسکان مجدد پناهندگان را متوقف کرد.
معافیت‌هایی برای ایرانیان
آقای ترامپ در اعلامیهٔ خود درباره فرمان اجرایی ۱۴۱۶۱، گفته که «ایران حامی تروریسم دولتی است. ایران در زمینهٔ همکاری با دولت ایالات متحده در شناسایی خطرات امنیتی دائماً ناکام بوده و منشاء اصلی گروه‌های تروریستی در سراسر جهان است، و در گذشته نیز در پذیرش مجدد شهروندان خود که اخراج می‌شدند، موفق نبوده است».
با این حال، صدور روادید برای اقلیت‌های دینی یا قومی که در ایران با آزار و اذیت روبرو هستند مجاز اعلام شده است.
سایر کشورهای خاورمیانه که در این فهرست قرار دارند، یعنی لیبی، سودان و یمن، همگی درگیر جنگ داخلی هستند.
آقای ترامپ در دورهٔ اول ریاست‌جمهوری خود، ژانویه ۲۰۱۷، نیز یک فرمان اجرایی صادر کرد که سفر شهروندان هفت کشور عمدتاً مسلمان شامل عراق، سوریه، ایران، سودان، لیبی، سومالی و یمن به آمریکا را ممنوع می‌کرد.
جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، که در ژانویه ۲۰۲۰ جایگزین ترامپ شد، در سال ۲۰۲۱ این ممنوعیت را لغو کرده و آن را «ننگی بر وجدان ملی ما» خوانده بود.
