دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که اوکراین «می‌تواند عضویت در ائتلاف نظامی ناتو را فراموش کند». او این سخنان را در حالی بیان کرد که خود را برای میزبانی از ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در کاخ سفید در روز جمعه آماده می‌کند.
ترامپ همچنین گفت که امیدوار است به‌زودی به‌صورت رو در رو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیدار کند تا به توافقی برای پایان دادن به جنگ اوکراین که از زمان حمله مسکو در فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، دست یابد. ترامپ تأکید کرد که هر دو کشور باید امتیازاتی بدهند، اما از ارائه جزئیات خودداری کرد.
روسیه سال‌هاست که از حضور نیروهای ناتو در کشورهای حوزه بالتیک و لهستان انتقاد می‌کند و به استقرار سامانه‌های دفاع موشکی ناتو در لهستان و رومانی معترض است. کرملین گسترش ناتو به شرق را یک تهدید می‌داند و همین مسئله را یکی از دلایل حمله به اوکراین عنوان کرده است.
مسئله توافق بر سر دسترسی آمریکا به منابع طبیعی اوکراین
در آستانه دیدار رؤسای جمهور اوکراین و آمریکا برای امضای توافق دسترسی ایالات متحده به منابع معدنی اوکراین، دونالد ترامپ می‌گوید آمریکا تضمین امنیتی رسمی به اوکراین در مقابل تهاجم دوباره روسیه به این کشور نخواهد داد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز چهارشنبه ۸ اسفند در ادامه گفت اگر ما در توسعه معادن اوکراین حضور داشته باشیم، این خود یک امنیت خودکار است؛ چرا که ما در آن سرزمین خواهیم بود و هیچ‌کس در حضور آمریکا جسارت درگیری را نخواهد داشت.
آقای ترامپ روز چهارشنبه در دیدار با خبرنگاران تصریح کرد: «اروپا همسایه نزدیک اوکراین است، اما اطمینان حاصل خواهیم کرد که همه چیز به خوبی پیش برود.»
وقتی از او پرسیده شد که برای پایان جنگ چه امتیازاتی باید داده شود، ترامپ بار دیگر عضویت اوکراین در ناتو را رد کرد و به موضع روسیه اشاره کرد که این مسئله را عامل آغاز جنگ می‌داند. او گفت: «ناتو؟ فراموشش کنید. فکر می‌کنم این احتمالاً دلیل اصلی شروع کل ماجرا بوده است».
بدون تضمین‌های امنیتی برای اوکراین
اوکراین با ایالات متحده توافقی برای دسترسی آمریکا به منابع طبیعی خود امضا کرده است، توافقی مهم که در بحبوحه تلاش‌های دیپلماتیک سریع برای پایان دادن به جنگ تمام‌عیار سه‌ساله روسیه علیه کی‌یف انجام شده است.
نسخه‌ای از این توافق که به‌دست رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی رسیده، به پرسش‌های کلیدی پاسخ نمی‌دهد و بیشتر جزئیات آن به توافقی آینده واگذار شده است.
این توافق شامل تضمین‌های امنیتی مشخصی از سوی ایالات متحده برای اوکراین، که یکی از خواسته‌های کلیدی کی‌یف بوده، نیست. همچنین، در این سند مشخص نشده که آیا ایالات متحده به تأمین تجهیزات نظامی و مهمات برای اوکراین ادامه خواهد داد یا خیر.
متن این توافق با اشاره به این نکته آغاز می‌شود که واشینگتن «از زمان تهاجم تمام‌عیار روسیه، حمایت مالی و مادی قابل‌توجهی به اوکراین ارائه کرده است.» اما هیچ اشاره‌ای به درخواست قبلی واشینگتن برای حق دریافت ۵۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای احتمالی دسترسی به منابع معدنی اوکراین که در پیش‌نویس اولیه توافق ذکر شده بود، نشده است.
این موضوعی بود که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، بارها آن را غیر قابل قبول خوانده بود.
این توافق شامل تعهدات امنیتی قاطع از سوی ایالات متحده نیست، اما در آن ذکر شده که آمریکا «از تلاش‌های اوکراین برای دریافت تضمین‌های امنیتی حمایت می‌کند.»
همچنین، در این توافق آمده که واشینگتن «متعهد به حفظ حمایت مالی بلندمدت برای توسعه اوکراینی باثبات و از نظر اقتصادی شکوفا» خواهد بود.
علاوه بر این اظهارات کلی، بخش اصلی توافق مربوط به ایجاد یک «صندوق سرمایه‌گذاری بازسازی» است که به‌صورت مشترک اداره خواهد شد. اوکراین توافق کرده است که ۵۰ درصد از درآمدهای آینده خود از منابع طبیعی تحت مالکیت دولت را به این صندوق واریز کند.
این توافق تأکید می‌کند که این منابع شامل ثروت معدنی، نفت و گاز، و همچنین درآمدهای مرتبط با پایانه‌های گاز طبیعی مایع و بنادر خواهد بود. همچنین، به‌صراحت بیان شده که «این منابع درآمدی آینده شامل منابع درآمدی فعلی که در حال حاضر بخشی از بودجه عمومی اوکراین هستند، نخواهد بود.»
پول این صندوق «حداقل سالانه» در اوکراین سرمایه‌گذاری مجدد خواهد شد.
پرسش‌های بی‌پاسخ
توافق کنونی به بسیاری از سؤالات کلیدی پاسخ نمی‌دهد. در متن این توافق ذکر شده که این مسائل در توافقی آینده بررسی خواهند شد و گروه‌های کاری مذاکرات دربارهٔ آن را «بدون تأخیر» آغاز خواهند کرد.
یکی از این مسائل کلیدی، نحوه تقسیم مالکیت مشترک این صندوق است که نشان می‌دهد این تقسیم لزوماً به‌صورت ساده ۵۰–۵۰ نخواهد بود. جزئیات مربوط به «نحوه مدیریت و عملکرد» این صندوق نیز هنوز مشخص نشده است.
این توافق تصریح می‌کند که هیچ‌یک از طرفین نمی‌توانند «هیچ بخشی از صندوق را بدون موافقت طرف دیگر بفروشند، انتقال دهند یا به هر شکل دیگری از آن صرف‌نظر کنند.» به عبارت دیگر، هیچ‌یک از دو طرف نمی‌توانند به‌طور یک‌جانبه از این توافق خارج شوند.
این توافق مشروط به تأیید پارلمان اوکراین، یعنی ورخوونا رادا، است، اما در آن اشاره‌ای به تصویب کنگره ایالات متحده نشده است.
بوهدان کیتساک، نماینده مجلس اوکراین از حزب حاکم «خادم ملت» به رادیو اروپای آزاد گفت که این توافق می‌تواند منافع بالقوه‌ای برای اقتصاد کشور داشته باشد.
او گفت: «این موضوع نیازمند تعداد زیادی متخصص، تحقیقات علمی، و ظهور فناوری‌های جدید است.» او همچنین افزود که سرمایه‌گذاری ایالات متحده می‌تواند یک «اقتصاد جدید» در اوکراین ایجاد کند.
اولِه اوستنکو، مشاور اقتصادی پیشین زلنسکی، به رادیو اروپای آزاد گفت که «در اینجا، نمادگرایی نقش مهم‌تری نسبت به مسائل مالی و اقتصادی ایفا می‌کند.»
برای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، این توافق ممکن است یک پیروزی سیاسی باشد. او به‌شدت برای این توافق تلاش کرده بود و اکنون آن را به دست آورده است.
برای زلنسکی، کشمکش‌هایی بر سر جزئیات توافق در پیش است. در حال حاضر، این توافق می‌تواند به کاهش اختلافات شدید و علنی زلنسکی و ترامپ کمک کند، اختلافاتی که در جریان آن ترامپ او را «دیکتاتور» خطاب کرده بود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین پیشتر خواستار ارائه تضمین رسمی از طرف آمریکا مبنی بر عدم تهاجم دوباره روسیه به خاک این کشور شده بود، اما آقای ترامپ می‌گوید اروپایی‌ها مسئول تضمین امنیت اوکراین خواهند بود.
دولت جو بایدن از عضویت اوکراین در ناتو حمایت کرده بود، اما جدول زمان مشخصی ارائه نشده بود.
آقای ترامپ طی هفته‌های گذشته کارزار فعالی برای پایان دادن به جنگ اوکراین آغاز کرده و مقامات ارشد واشینگتن و مسکو نیز اخیراً در عربستان دیدار کردند.
