وزارت خارجه ترکیه در واکنش به قطع همکاری آمریکا و آنکارا برای ساخت و انتقال جنگنده اف-۳۵ در واکنش به خرید سامانه روسی اس-۴۰۰، این تصمیم را «نه بر پایه دلایل مشروع و نه سازگار با روح اتحاد» توصیف کرده‌است.
در بیانیه وزارت خارجه ترکیه از ایالات متحده خواسته شده تا از مسیری که آنکارا «اشتباه» توصیف کرده، بازگردد، چراکه این رویه «به روابط راهبردی بین متحدان ناتو ضربه می‌زند».
وزارت خارجه ترکیه افزوده است «بی‌توجهی ایالات متحده به پیشنهاد ما برای تشکیل کارگروه با ناتو در راستای مذاکره درباره این موضوع، نشانه روشنی‌ست که طرف آمریکایی به این موضوع تعصب دارد و تمایلی به حل مشکل بر پایه حسن نیت ندارد».
مقام‌های دولت آمریکا بارها در ماه‌‌های گذشته به انتقال سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ به ترکیه و پیامدهای آن، به‌ویژه بر سر همکاری در پروژه جنگنده فوق‌پیشرفته اف-۳۵ هشدار داده بودند.
آمریکا می‌گوید سامانه پدافند ساخت روسیه، در خاک یک عضو ناتو، چالشی امنیتی برای جنگندههای اف-۳۵ است که آمریکا رهبری تولید آن را در دست دارد و ترکیه و چندین کشور هم‌پیمان واشینگتن در سرمایه‌گذاری، تولید و بهره‌گیری نهایی از آن نقش دارند.
با وجود تنش‌های کلامی بین آنکارا و واشینگتن، به‌نظر می‌رسید روسای جمهوری دو کشور چندین بار در مورد این موضوع صحبت کرده‌اند؛ آن‌‌طور که رجب طیب اردوغان می‌‌گفت، دونالد ترامپ از رویکرد ترکیه «حمایت می‌کند» و معتقد است این تنش‌ها «بدون مشکل» سپری خواهند شد.
آنکارا بارها هشدارهای ناتو و آمریکا در مورد ناسازگاری اس-۴۰۰ و اف-۳۵ رد کرده بود. اما آمریکا و شماری از متحدانش می‌گویند سامانه موشکی روسی قادر است نحوه ردگیری و شناسایی جنگندههای اف-۳۵ را فرا بگیرد.
با این حال کم‌تر از یک هفته پس از دریافت نخستین محموله از سامانه اس-۴۰۰، ایالات متحده به‌طور رسمی اعلام کرد ترکیه را از پروژه اف-۳۵ کنار گذاشته‌است.
ساعاتی پیش از اعلام رسمی این موضوع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، گفته بود «این‌که شما بروید و موشک روسی بخری، و ما اجازه نداشته باشیم میلیاردها دلار سلاح به آن‌ها بفروشیم، شرایط عادلانه‌ای نیست».
او در نهایت افزوده بود «خواهیم دید چه پیش خواهد آمد».
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، هنوز واکنشی به تازه‌ترین رخدادها نشان نداده‌است.
