رسانههای آمریکایی گزارش دادهاند که دولت جو بایدن سرانجام محدودیت قبلی را لغو کرد و مجوز استفاده از موشکهای دوربرد آمریکایی برای هدف قرار دادن خاک روسیه را به اوکراین داد.
این خبر روز یکشنبه ۲۷ آبان از سوی رسانههای مختلف از جمله رویترز و نیویورکتایمز منتشر شد اما مقامهای رسمی آمریکا هنوز واکنشی به آن نشان ندادهاند.
کرملین روز دوشنبه اعلام کرد که اگر ایالات متحده به اوکراین اجازه دهد از تسلیحات ساخت آمریکا برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کند، این اقدام منجر به افزایش تنشها و درگیر شدن بیشتر ایالات متحده در این جنگ خواهد شد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در نشست خبری روزانه خود اظهار داشت که موضع روسیه تغییری نکرده و همچنان مطابق اظهارات ولادیمیر پوتین در ماه سپتامبر است. رئیسجمهور روسیه پیشتر گفته بود که حملات با استفاده از جنگافزار ساخت آمریکا به خاک روسیه به منزله دخالت مستقیم ناتو در این درگیری تلقی خواهد شد.
در پاسخ به پرسش خبرگزاری روسی «تاس»، پسکوف بیان کرد که روسیه تنها از تصمیم احتمالی دولت جو بایدن از طریق گزارشهای منتشر شده در رسانههای غربی آگاه است.
همچنین، در خصوص پیشنهادهای اخیر رئیسجمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، برای برقراری صلح، پسکوف تأکید کرد که هرگونه «منجمد کردن» درگیریها در خطوط مرزی فعلی برای فدراسیون روسیه غیرقابل قبول است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، بدون تایید یا تکذیب این خبر تنها گفت که یکی از نکات کلیدی در «طرح پیروزی» که به کشورهای متحد کییف ارائه کرده «مربوط به قابلیتهای دوربرد ارتش ما است».
آقای زلنسکی در پیام ویدئویی شبانه خود افزود: «در رسانهها حرفهای زیادی در مورد دریافت مجوز برای اقدامات مربوطه هست، اما حملات با حرف انجام نمیشود؛ چنین چیزهایی اعلام نمیشود و موشکها خودشان زبان گویا خواهند داشت».
رئیس جمهور اوکراین در ماههای گذشته بارها خواستار لغو محدودیت استفاده از تسلیحات دوربرد آمریکایی برای هدف قرار دادن خاک روسیه شده و گفته بود بدون این تسلیحات پیروزی برای اوکراین غیرممکن است.
او ماه گذشته در دیدار با جو بایدن در کاخ سفید، طرح خود برای پایان دادن به جنگ را که از آن با عنوان «طرح پیروزی» یاد میکند به او ارائه کرد و کوشید تا رئیس جمهور آمریکا را به لغو محدودیت مربوط به استفاده از سلاحهای دوربُرد غربی مجاب کند.
در همین حال لهستان که از متحدان کییف به شمار میرود از صدور مجوز آمریکا استقبال کرد و آن را پاسخی به مداخله کره شمالی در جنگ روسیه علیه اوکراین دانست.
رادوسلاو سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پرزیدنت بایدن به ورود نیروهای کره شمالی به جنگ و همچنین حمله موشکی گسترده روسیه به زبانی که پوتین میفهمد پاسخ داد».
کرملین که پیش از این هشدار داده صدور چنین مجوزی یک تشدید تنش بزرگ تلقی خواهد شد، هنوز واکنش رسمی به گزارشهای منتشر شده در رسانهها نشان نداده است.
با این حال شامگاه یکشنبه چند تن از اعضای پارلمان روسیه، از جمله ولادیمیر جباروف و آندری کلیشاس، تهدیدهای قبلی مسکو از قبیل «امکان وقوع جنگ جهانی سوم» و «ویرانی کامل اوکراین ظرف یک شب» را تکرار کردند.
در ایالات متحده نیز چند تن از اعضای کنگره از صدور چنین مجوزی استقبال کردند.
از جمله مایک ترنر، عضو جمهوریخواه و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان، با بیان اینکه تصمیم جو بایدن با تاخیر همراه بود در بیانیهای نوشت: این نخستین گام است و «بر ولادیمیر پوتین فشار وارد خواهد کرد»، در همان حال که دونالد ترامپ در تلاش «برای پایان دادن به این جنگ» است.
دفتر دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، هنوز واکنشی رسمی به گزارشهای منتشر شده درباره صدور مجوز به اوکراین نشان نداده است.
با این حال ریچارد گرنل، از نزدیکترین مشاوران سیاست خارجی آقای ترامپ، از اقدام منسوب به جو بایدن به شدت انتقاد کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «کسی پیشبینی نمیکرد که جو بایدن در دوره انتقالی دست به تشدید جنگ در اوکراین بزند».
آقای ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی خود بارها از کمکهای مالی و نظامی آمریکا به اوکراین انتقاد کرده و بدون ارائه توضیح و جزئیات گفته بود میتواند فورا به جنگ اوکراین پایان دهد.
در صورت صحت گزارشها مبنی بر صدور مجوز آمریکا به کییف، مشخص نیست که دونالد ترامپ در دولت جدید خود این مجوز را تغییر خواهد داد یا نه.
به نوشته رویترز، تصمیم جدید دولت جو بایدن بعد از آن اتخاذ شد که کره شمالی اقدام به اعزام هزاران سرباز برای کمک به روسیه و مشارکت در جنگ علیه اوکراین کرد.
رویترز همچنین گزارش داده که اوکراین استفاده از تسلیحات دوربرد غربی را «ظرف چند روز آینده» آغاز میکند و احتمالا در نخستین حملات خود موشکهای آمریکایی «اتکمز» را شلیک خواهد کرد.
نیویورک تایمز نیز گزارش داده است موشکهای آمریکایی احتمالا ابتدا علیه نیروهای روسیه و کره شمالی در منطقه کورسک به کار گرفته خواهد شد.
خبرگزاری رویترز یادآور شده است که استفاده از این تسلیحات شاید تاثیر چندانی بر مسیر کلی جنگ فعلی نگذارد، اما میتواند از یک سو به اوکراین برای مقابله بهتر با پیشروی روسیه کمک کند، و از سوی دیگر موجب تقویت موضع کییف در مذاکرات احتمالی آتشبس در آینده خواهد شد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس هم دلیل اصلی تغییر سیاست آمریکا و صدور مجوز به کییف را «حضور حدود ۱۲ هزار نیروی کره شمالی» برای کمک به روسیه در جنگ علیه اوکراین عنوان کرده است.
گزارشها درباره صدور مجوز استفاده از تسلیحات دوربرد آمریکایی برای کییف ساعاتی بعد از آن منتشر شد که روسیه در یکی از بزرگترین حملات هوایی خود به اوکراین، زیرساختهای انرژی این کشور را هدف قرار داد.
در پی این حملات، اوکراین اعلام کرد که روز دوشنبه محدودیت استفاده از برق را برای بخشهایی وسیعی از کشور اعمال میکند.